Knigionline.co » Казахские книги » Кровь и пот. Книга I. Сумерки / Қан мен тер. I кітап. Ымырт

Кровь и пот. Книга I. Сумерки / Қан мен тер. I кітап. Ымырт - Абдижамил Нурпеисов / Әбдіжәміл Нұрпейісов

Книга «Кровь и пот. Книга I. Сумерки / Қан мен тер. I кітап. Ымырт» полная версия читать онлайн бесплатно и без регистрации

Это произведение – трилогия, состоящая из следующих книг «Сумерки», «Сергелдені», «Көркеу». Оно описывает одну эпоху периода жизни казахского народа. Через отдельно взятые судьбы, автор передал жизнь целого народа. Трилогия содержит полную картину всех сторон жизнедеятельности ушедшей страны, описывает многие судьбы, в том числе и «постигшие море» …

Кровь и пот. Книга I. Сумерки / Қан мен тер. I кітап. Ымырт - Абдижамил Нурпеисов / Әбдіжәміл Нұрпейісов читать онлайн бесплатно полную версию книги

Кәлен тебініп, атты қаттырақ бастырып кеп үйге тұмсығын тірей тоқтады:

─ Уа, халайық, қуаныштарың құтты болсын!

─ Әумин! Айтқаның келсін! Ішке кір. Әй, жігіттер, ағаларыңа жол беріңдер!

─ Жоқ, жоқ, әуелі көрімдік берсін!

─ Кәлен аға, көрімдік! Көрімдік бермесең, көрсетпейміз.

Жұрт былайғы кезде осы кісіден қаймығатынын ұмытып кетті. Кәленді аттан түсірмей, бірі шалғайға, бірі жеңіне, бірі қолына жабысып көп дүрмек үйме-жүйме болды да қалды. Сары шілденің қазіргідей қайнаған ыстығында жолға шыққан қыр қазағының күн өтпесін дегенде қабаттап қалың киінетін әдеті. Кәленнің де үстінде белін қайыс белбеумен шарт буып алған күпі. Басында елтірі тымақ. Аяғында биік қоныш етік. Қанша кісі жабылса да қозғалмай, қайта жиын арасына түскенде батыр тұлғасы біртүрлі іріленіп, айдыны шыға түсіпті.

─ Әй, жігіттер, көрімдікке не берем? Атым болса, бір ауыз сөзге келмей түсіп берер едім. Үстімде асыл шапаным болса, шешіп берер едім. Менде оның бірі жоқ. Мына мәстек майын сұрап мінгем, біреудікі.

─ Кәлен аға, аттың да, шапанның да керегі жоқ. Өзің жақсы көретін бір әніңді айтсаң жетіп жатыр.

─ Ие, айт. Көрімдіктің қармысын өлеңмен қайыр. Кәлен айтқысы келген кезде қолқалатып сұратпайтын - ды. Бұ жолы да үйдегі - тыстағы жұрттың тегіс тына қалғанын байқады да, өзінің кең тынысты зор даусымен «Сарыны» шырқады.

Аяқты басар Тарлан екіленіп,

Қонаға жем сұрайды мекіреніп.

Шабыстан қажымайтын жануарым,

Арбаның белағашы секілденіп.

Шідерім күдеріден күміс тиек,

Бір малсың шөп жемейтін төре сүйек.

Көк тер қып шауып келіп байлай салсаң,

Тұрушы ең иегіңді үйге сүйеп.

Тарлан ат, бас аяғың ұрынбай-ақ,

Салбырап төбе шашың тұлымдай-ақ.

Жем беріп, сауырыңды сипап тұрсам,

Азбарда ойнаушы едің құлындай-ақ...

Кәлен даусын осы қазір өзі армандаған құлын мінез аттың еркелігіне сап, әдеттегіден гөрі көмейінде ұзағырақ шырқау биікке шығандатып апарды да, аяқ астынан кілт үзді. Кәленнің даусын көптен есітпеген балықшылар үнемі іштерінен ынтығып тосып жүретін. Ол даусын кілт үзгесін де, өн баурап алған жұрт қыбыр етпеді. Рай қасындағы біреудің қолын қысып, қыбыр етпей қатып қапты. Ән үзілгенде демін бір- ақ алды.

─ Әттең, қыз болсам, мен тек Кәлен ағаға ғашық болар едім!

Іштегілер Кәленнің келгенін әннен білді; ән тоқтаған бойда бәрі бірден дүрк көтеріліп тұрып кетті. Сыртқа шыққалы есікке беттей бергенде, ар жақтан жолында тұрған кісілерді омыраулап Кәленнің өзі ұмтылып келе жатты. Тертедей ұзын аяғы ерең - сереңдеп аннан -саннан бір басып келді де, орнынан көтеріле берген Еламанды аяғына тұрам дегенше, отырған жерінде бас салды.

─ Қайтсін, сағынған ғой, - деді кемпір-шалдар көңілі босап.

Кәлен құшағын тез жазды. Мөңкемен қатар қаң төрде отырған Еламанға бұрылып, бас-аяғына көз салды. Еламанның үстінде тептік көйлек. Аяғында қисық табан жайын ауыз бәтеңке. Сақал - шаш өскен. Жел қаққан жүдеу беті қарайын, осы отырған кісілерден өзгешелеу көрінді.

─ Жұрт сені өлді ден дұғасына кіргізіп жүр еді. Өзің о дүниеден келгеннен саумысың?..-деді Кәлен күліп.

─ Келсе несі бар?! О дүние орыстың түрмесіндей - ақ болар,- деп әзілге орай Еламан да күліп жауап берді.

─ Адам шіркін ит жанды ғой, басқа түскесін тозаққа да көнеді.

─ Тозақты о дүниеден іздеудің қажеті жоқ. Нағыз тозақ - орыстың түрмесі.

Кемпір - шалдар жағы күрсінді.

─ Кәне, жөніңді ұқтыршы, сені өздері босатты ма?- деді Кәлен.

─ Жоқ, қашып шықтым.

─ Бәсе, қолға түскесін босататын ба еді?! Сен қай жерлерде болдың?

─ Шалқардан айдағасын бізді Жаманқалаға апарды.

Перейти
Наш сайт автоматически запоминает страницу, где вы остановились, вы можете продолжить чтение в любой момент
Оставить комментарий