Knigionline.co » Казахские книги » Знак Шуги / Шұғаның белгісі

Знак Шуги / Шұғаның белгісі - Беймбет Майлин / Бейімбет Майлин

Книга «Знак Шуги / Шұғаның белгісі» полная версия читать онлайн бесплатно и без регистрации

Одним из ярчайших произведений казахской прозы является «Знак шуганы». Сюжет произведения выстроен таким образом, что главные герои раскрываются постепенно за счет пережитых ими жизненных ситуаций. В традициях и обычаях, присущих казахской молодёжи, изложены любовь, честность, интеллигентность, тонкости чувств. Автор показал, что характер у сукна серьезный, сдержанный, умный.

Знак Шуги / Шұғаның белгісі - Беймбет Майлин / Бейімбет Майлин читать онлайн бесплатно полную версию книги

Әбдірахманның Күлзипа десең шамы.

Ағайын арасында аз үйлі керей болғанмен Айнабай деген бірді-бірге соғып, екі елдің арасына от салып тұтандырып жүретін бір қызыл көзді бәле. Ел ішінде Айнабайдың істемеген бұзықтығы жоқ. Анау-мынау адамдар өзінен сескенетін де еді. Қызы Күлзипа сонда 17 шамасында шығар деймін. Орта бойлы, қара сұрлау, тік қабақ, сұстаныңқырап тұратын адам еді. Айнабай өзі кедей уақытында күйеуге беріп, соңғы кезде шел бітіп тәуірленген соң айырғысы келетін. Ел ішінде көзге түсетін жігіт ол кезде Әбдірахман. Айнабай өзі ат арқасына мініп жүрген соң қызын тәуір жігітке бергісі келіп Әбдірахманнан үміттенген: «...Әбдірахманның жайына қараймын ғой. Азын-аулақ мал берсе де үйлесер едік...» деп айтады-мыс деген сөз қашып жүрді. Жеңіл ауыз қатындар Әбдірахман ауылына келсе, «күйеу» деп мазасын алады. Жалпы жұрт — Күлзипаны Әбдірахман қайтседе алады деп өздерінше сөзді біткенге есептейді. Сол жылы қыс Әбдірахманның әкесі шөп іздеп жүріп Айнабайдың үйіне келсе, Айнабайдың қатыны қос қазыны бұзбастан салып етпен сыйлап, ақысыз-пұлсыз бір шана шөп беріп жібереді. Айнабайдың қызының ержеткендігіне және дәулетіне қызығып, Әбдірахманның әкесі құда болуға өте құмарланады. Бірақ Әбдірахман ұнатпайды: «Тіпті сүймеймін, сүймеген адамды не қып аламын» дейді. Әбдірахманның бүл сырын заман құрбысынан басқа ешкім сезбейтін еді... Әлдеқалай бір жерде кездесе қалса, Күлзипа ұялып, қызарып, тәңірге жазады да алады. ,

Күлзипа екенін білген соң Әбдірахман жүруге ыңғайланса да, мен жібермедім, қалжыңдасып барғанды жақсы көрдім.

Дабырласып сөйлескен күйлерімен бізге төніп келді де, бір келіншек:

–Ибәйі, көтек, мал десек, адам екен ғой, - деді.

Одағайлап шеттей бастады.

–Маржанбикемісің, бері кел, — дедім.

–Мұнысы кім, мені таниды ғой...

–Бар, кім екен, — деді Күлзипа.

Әбдірахман жүре берді. Мен олардың жанына бардым.

–Анауың кім? – десті.

–Әбдірахман.

–Күйеу екен ғой, бізден неге қашты, деп Маржанбике күле сөйледі. Күлзипа тәлімсіп жеңгесінің құлағына сыбырлап, сыңқылдап күлісті. Аяндай басып Әбдірахманның артынан жеттік. Бізбен жұмысы жоқ, есі-дерті алтыбақанда.

–Амансыздар ма, дегеннен басқа еш нәрсе айтпады. Күлзипа сызылып жеңгесінің артына таман жүріп отырды.

Алтыбақанға жақындадық. Сөйлеген сөз, ойнаған ойын, қараңдаған адам бәрі де анық көріне бастады. Нақ біздің келуімізді күткендей екі қыз арқанға асылып ырғалып ән салды.

–Шұға құдашаларың әнді бастады, – деді Маржанбике. Нақ сол минутта шыққан өн шынында Шұғадан басқаға лайықты емес еді. Сондағы айтқан өлеңі әлі құлағымда.

«... Не мұңдық, бұл дүниеде қыздар мұңдық,

Ағадан болып мұңдық неге тудық.

Атадан мұңдық болып тумас едік,

Бұрынғы ата-баба жолын қудық...» ' -

VIII

...Жас кездегінің бәрі қызық қой, әсіресе, сол Әбдірахманмен бірге ойында болған түн менің өлі күнге есімнен қалмайды; бір түрлі көз алдымда елестейді де тұрады.

Біз келгенде ойын жаңа басталған екен. Шұғалар өлендерін тоқтатып, арқаннан түсті. Жай әзілмен көп уақыт оздырдық. Домбыра алдырып Әбдірахман ән салды. Бишара, жігіт еді ғой. Ондай ойындарда бір түрлі ұстайтын арқасы бар еді. Өлеңді түйдектетіп үзбестен соқты. Жұрттың бәрі Әбдірахманның аузына қарады. Жатып қалған бірен-саран кемпірлер шапандарын жамылып келіп өлең тыңдасты. Ойын-күлкінің қызығымен таң атқанын да білмей қалдық. Жұрт біртіндеп ыдырай бастады. Маржанбике маған жақындаңқырап сыбырлап:

–Қайтпайсыңдар ма? — деді.

–Жүр, қалқажан, — деп Күлзипаны ертіп о да жөнелді. Уақ-түйек балалар, Шұғаның жеңгесінен басқасының бәрі кетіп бітуге айналды.

Шұға жәй сөйлескені болмаса, Әбдірахманмен онша ежіл-қозыл бола алмады. Мен Зәйкүлмен сөйлесіп, Әбдірахманның Шұғаға ынтықтығын айттым.

Перейти
Наш сайт автоматически запоминает страницу, где вы остановились, вы можете продолжить чтение в любой момент
Оставить комментарий