Песня Кобыланды батыра / Қобыланды батыр жыры - Народная песня / Халық жыры

Жүр ме еді әлі кекті?» — деп.

Жая да емес, жал-ды деп,

Шекер де емес, бал-ды деп,

Бір қатынның тілімен

Құрдасым көңлі қалды деп,

Аршын басты Бурылмен

Аңқытып желді соңынан,

Іс келеді қолынан,

Былқылдап Қоблан желеді,

Соңынан жетіп келеді.

Қобланды батыр келгесін,

«Сыбағамды бердің»,— деп,

Қараман құрдас күледі.

Қуанғаннан батырдың

Төбесі көкке тиеді.

Қараман, Қоблан қосылып,

Қосынға келіп енеді.

Ордың мініп басына,

Қаланың келіп қасына,

Қобландыдай батырың

Тайбурылға сөйледі:

«Мал саттым базар бөзіне,

Салсаң құлақ сөзіме,

Салсаң, жылқы тоқтайды

Арқаның бөрі көзіне.

Жая қандай, жал қандай?

Шекер қандай, бал қандай?

Екеуміз жолдас болғалы

Бүгін емес, бірталай.

Анаңыз тұлпар деуші еді,

Қалмақтың терең қаздырған

Алты қабат орынан

Жетінші қабат қалаға

Қарғытамын, Бурылым,

Қарғимысың, жай қандай?»

Жоғарғы ерні жыбырлап,

Төменгі ерні қыбырлап,

Екпініменен сыбырлап,

Сонда Бурыл сөйледі:

«Артыңда қалды еліңіз,

Болды ма менде кегіңіз?

Шешем Құртқа деген соң,

Сатылмайды теріміз,

Көңілде жоқ кіріміз,

Қысылған жерде дем берсін

Жылқышы Қамбар піріміз.

Көңіліңе алсаң, қоймайсың,

Қайсар Қоблан шеріміз.

Салған қолқаң сол болса,

Қобланды сынды еріміз,

Қарғысам, қарғып көрейін,

Қарғи алмасам, өлейін,

Тәуекел етіп көріңіз».

Мұны естіп Қоблан,

Бурыл атқа «шүу!»— деді,

Бүктеле беріп жазылып,

Бурылы бұлқып гуледі.

Алты қабат орынан

Жетінші қабат қалаға

Қояндай ырғып жөнелді.

Ортасына шәһәрдің

Бурыл барып топ етті,

Жердің шаңы бұрқ етті,

Ат тұяғы тиген жер

Тесіле жаздап солқ етті.

Қалаға Қоблан кіргесін,

Ерлігімен кіріп кеткесін,

Бала да болса келбетті,—

Ене алмай қалды Қараман,

Ордың сыртын айналып.

Маңдай шып-шып терледі,

Ене алмағасын қиналып.

Көп әскерді көргесін,

Жау екенін білгесін,

Шәһәрі жұрты жиналып,

Қазан ханы бас болып,

Ұрысуға сайланып,

Жатыр екен жиналып.

Арқада бар бөрі көз,

Жақсыда ғой тәуір сөз,

Неге ұмытсын көрген көз?

Арыстан туған Қобланды

Көп әскерге келді кез.

Арыстан туған Қобланды

Көп әскерге келгенде,

Қырық мың атты қызылбас

Қолына жасыл ту алып,

Арыстан туған Қобланды

Ақ білегін сыбанып,

Көңілі тасып келеді,

Жауды көріп қуанып.

Сол уақытта алдынан

Қара қасқа ат мінген,

Құйрық-жалын шарт түйген,

Алдына дабыл төңкерген,

Артына сауыт бөктерген,

Аламанға дем берген,

Азды көпке теңгерген,

Қара бөрік қалпайған,

Қайратымен мал жайған,

«Мен сондай!»— деп далдайған,

Қысқа күнде қырық шапқан,

Тері тонды теріс артқан,

Қызылбасқа жан тартқан,

Қазақ десе, оқ атқан,

Қабағына қар қатқан,

Кірпігіне мұз қатқан,

Он екі күнде бір жатқан,

Он үш күнде бір татқан,—

О да айтулы ер еді,

Қызылбастың елі еді,

Құдайдан дұспан сұраған,

Жау көрмесе, қураған,

Найзаның ұстар жеріне,

Қолыма жұмсақ болсын деп,

Топтап барқыт ораған,

Шын қаһарына келгенде,

Жауған қардай бораған,

Суда болар ақ сазан,

Молдалар айтар бес азан,

Үлкендете жолымен:

«Қашпа, бала, қашпа!»,— деп,

Алдынан шықты ер Қазан.

Хан шыққан соң, кім қалсын:

Ханның ұлы қарауыл,

Бектің ұлы бекауыл,

Хан жігіті жасауыл,

Хан қасында қайдақтар <қосылма>,

Қатыны жоқ бойдақтар,

Отыз төре қызылбас,

Үй басына он сомнан

Жиып жеген бейбақтар,

Мысық құлақ мылтық қолында,