Ворон / Қарғын - Дулат Исабеков

Жасын Мәликенің бөлмесін тапқан кезде күн батуға бақан бойы қалып еді. Ол бөлмеде жоқ екен. Бұл қалада ол әлденеше рет болған, бәрі таныс. Былтырғы көктемде ғана жазушылардың Чехов атындағы творчество үйінде бір ай демалған, повесінің бірінші бөлімін осында бітірген. Онда кісі аз еді, жаз айы болған соң, теңіз жағасы құмырсқаның илеуіндей құжынаған адам. Жасын сияқты киіммен жүргендер ілуде бір кездеседі, көпшілігі жартылай жалаңаш. Киіммен жүру ерсі секілді. Жағаның құмдауытында ине тастар жер жоқ, жаппай күнге қыздырынып жатқан адамдар. Кеш батуға таянған соң кейбіреулер үрлейтін төсектері мен жастықтарының желін шығарып, қайтуға дайындалып жатыр. Енді біреулер бүгінгі күнді аяғына дейін толық пайдаланып қалмақ боп, жонын күнге тастап, қимылсыз қалған. Баз-біреулер доп ойнап, енді біреулер кітап бетіне үңілген. Алыстан қарағанда ұсақ боп көрінетін адамдар теңіз жағасында шабақтай жапырлап жүр. Көз жетер жердегі мүйіске дейін қыбырлаған адам. Олардың көптігі сондай, бүкіл ел шешініп тастап, түгел суға шомылып жатқан секілді.

Жасын киоскіден газет алып, үш-төрт қыз отырған сәкінің бір шетіне жайғасты. Қыздар тым көңілді.Аяқтарын бір-біріне айқастырып, шалқалап отыр. Күнге күйген денелері қыздырған мыстай көзге қоңырқай шалынады. Олар киіммен жүрген бұған таңдана, әрі менсінбей бір қарап алды да, бүгінгі жоспарлары жайлы үзіп-үзіп айта бастады. Және не айтылса да бәрі күледі. Тістері теңіз маржанындай аппақ. Шашы су перісінің шашындай аппақ, сұңғақ бойлы бергі шеткі қыз шашын тәкаппарлана сілкіп қалғанда оның ұшы Жасынды желпіп өтті. Француз духиінің жеп-жеңіл, нәзік иісі мұрынға келді. Адамдар ерсілі-қарсылы ағылып жатыр. Денелері қоладан құйғандай сұлу екі-үш жігіт өтті, олардың соңында ертегіден шығып келген перінің қыздарындай төрт-бес қыз қатар түзеп, байпандай басып барады.

-"Қызық,- деді Жасын іштей,- Қырымның жазғы жағалаулары демалатын, денсаулығыңды түзейтін ғана жер емес. Ол - фестиваль - әдемі дене мен әдемі мүсінді демонстрация жасайтын фестиваль. Мүсін жарысы,әдемілік жарысы".

- Қыздар,- деді Жасынға таяу отырған қыз шалқасынан отырған қалпынан жазбай.- Түнде мен ғажап түс көрдім. Барлық дүние Қырымның жазғы жағалауындай, қыс болмайды екен ғой деймін. Барлық адам біз сияқты қупальникпен ғана жүреді екен. Иә, тек қупальникпен! Кенет... киіммен жүрген адамды көріп бәріміз үрпиісе қаламыз. Ол ұятсыз көпшілік ішінде тәртіп сақтамағанынан қысылу былай тұрсын, сигаретін шегіп тыңдамайды. Ертең галстук тағып келем деп шікірейеді. Ақыр немен бітті дейсіңдер ғой. Оны милиция алып кетті! Киіммен жүргеннің қалай болатынын танытқан шығар!

Қыздар ду күлді. Мына "су перісі" әңгімені ойдан шығарып, өзіне тиісіп отырғанын Жасын түсіне қойды да, күлкісі келсе де ештеңе естімеген адамдай газетке үңіліп отыра берді. Әлгі қыз тағы сөз бастады.

- Қыздар, жан-жақтарыңа қараңдаршы милиция көрінбей ме?

- Көрінбейді,- деді арғы шеткі қыз да шалқалап жатқан қалпы.- Айтпақшы, оның формасы қандай? Жалаңаш па, әлде киіммен бе?

-Әрине плавкамен! Есің дұрыс па?

Олар тағы күлкіге басты.

Жастықтың, тәкаппарлықтың, еркіндіктің өзегін жарып шыққан күлкі. Ортадағы қыз да аспаннан көз алмай:

- Шіркін, сауаты бар адамға не жетсін, олар кітап та, газет те оқи алады!- деп еді, бергі шеттегісі оны іліп әкетті.

- Қор болған Қырымның жағалаулары-ай! Бүкіл одақтық оқу залына айналмасаң болғаны!