Ворон / Қарғын - Дулат Исабеков

Бағила басқа ләм деместен подъезге жүгіре кіріп, пружиналы есікті сарт жапты. Сол жерде тұрып есін жиғандай көзін жұмды. "Неткен ауыр күн еді,- деді күбірлеп,-Бір арпалысым аз болғандай, мына жайға тағы тап болдым-ау!"

Ол үйге кіріп келгенде Мәлике мұның тұрінен шошып, айғайлап жібере жаздады. "Не болды?!"- деген Мәликенің үрейлі сұрағына есікке арқасын сүйеп тұрып:

- Көрдім,- деп жауап берді.

- Кімді?

- Екеуін де.

- Не-ме-не?

- Екеуін де деймін. Бірін таксиде, екіншісін үйге кіре берісте. Біріне ақша бердім, екіншісіне уәде бердім.

"О, жасаған, ақ падишаны сақтай гөр!"- Ол езу тартқан болды.

- Сен мені жындандырмай тынбайтын шығарсың. Жөндеп айтшы!

- Әуелі шешініп алайын, Лике,- деді Бағила оған күле қарап.

- Сур, сен... ішіп алғанбысың?

- Лике, ол бізді ұнатпайды, Лике! Мені де, бәрімізді...

Бүгінгі оқиғаларды ол Мәликеге түгел айтып берді.

- Лике,- деді Бағила аспанға қарап жатып.- Әйел атаулының өмірі осындай арпалыспен өте ме?

- Бұл әлі бастамасы ғана.

- Қандай аянышты! Төзу керек, көну керек, иілу керек... Менің ешкімді сүйгім келмейді, Лике.

- Ол сенің еркіңде емес, Сур... Сүю деген ешкімнен рұқсат алып келмейді, ол тіпті, өзіңмен де санаспайды.Сүю - өзгеге тәнің мен жаныңды құл етіп матап беретін тәтті у, сүйкімді жауыз.

- Сіз біреуді сүйіп көрдіңіз бе?

- Көрдім...

- Мен шын сұрап тұрмын.

- Мен неге өтірік жауап берем?

- Ол немен бітті?

- Көріп жүрсің ғой, сенің әкеңнің немере ағасына тұрмысқа шығуыммен бітті.

Бағила оның жүзінен кермек күлкіні көрді.

- Сіз... Сэрге неге тұрмысқа шықтыңыз? Сізді ешкім зорлап көндірген жоқ, он жыл бойы мектеп программасынан оқып келгеніміздей қалың мал құрбаны болған жоқсыз, осындай кезде, жетпісінші жылдардың басында, сізді бұған итерген ненің әсері?

Мәлике креслосына шалқайып ауыр бір күрсінді де, екі шынтағын тізесіне қойып, қайтадан алға өтіп отырды.

- Сур, бұл өте ұзақ, әрі мейлінше сұрғылт әңгіме.Оның ешкімге қызығы жоқ, тіпті, өзіме де. Кейде мен өткен өмірімді мүлдем есіме алғым келмейді. Қолымда бір құдіретті күш болса бәрін біржолата із қалдырмай өзгертіп ертеңгі күнмен өмір сүргім келеді. Өзің айтшы, "композитор" күйеуді қалаймын ба, махаббаты мен қазы-картаны қатар алып жүре алатын бейшара, пасық жігіттерді аңсаймын ба, әлде, бір әйелін қызғаншақтықтан өлтіріп, менің де жанымды тасқа тамған тамшыдай білдірмей қажап келе жатқан қытымыр Сәргелге ризамын ба? Сен болашақ тарихшысың ғой, сәл тереңірек ойланшы. Жер үстіндегі тіршіліктің жаралғанына бес миллиардтай жыл бопты, оны да ешкім санап тұрған жоқ, одан да көп болуы мүмкін. Содан бергі тіршіліктің бір де біреуін білмейміз, бәрі бізсіз өтті. Біз басқа бір белгісіз кеңістікте белгісіз молекула, не белгісіз бір бөлшек боп ұшып жүрдік. Кенет дүниеге келдік. Ақылы бар, ойы бар, тілі бар, дыбыс пен бояудың сырық түсіне білетін қасиеті бар Адам формасында келдік. Қысқа ғана мерзімге. Асығыспыз, уақыт жоқ. Белгісіз кеңістіктегі белгісіз бөлшекке тез қайта айналуымыз керек. Сонда деймін-ау, сонда не үшін келдік, не үшін келдім? "Композиторға" тұрмысқа шығып, үш айдан соң ажырасу үшін, түсінігі мен түйсігінен пендешілігі терең жігіттерге қазы-қарта үлестіру үшін, әйелі өлген Сәргелге - ол бұл сөзді батырып айтты - тұрмысқа шығып, зым-зия ғайып болу үшін бе? Сол үшін ғана келдім бе?

-Лике, басқа қандай мақсатыңыз бар? Сіз нені армандайсыз?