Ворон / Қарғын - Дулат Исабеков

Күздің ақырғы айының ақырғы күндері еді. Таңертең басталған жаңбыр түстен кейін қарға айналып, ол қайтадан суық жаңбырға ауысып, қаладағы асфальт көшелер мен тротуарлар аяқ басуға жеркенердей шылқып жатқан. Бағиланың студенттермен жұмысқа барып келгеніне де жарты айдай ғана уақыт өткен. Сәргел оны қалада қалдырмақ еді, "Ауырып қаласың",- деп Мәлике де Сәргелді қостаған, бірақ, Бағиланың қаладан аулақтау кеткісі келді. Мәликенің көріпкелі бар екен, Бағила жұмысқа араласқан соң екі күннен кейін ыстығы көтеріліп, жалпасынан түсті. Жұмыс соншалықты ауыр да емес, бар болғаны совхоздың алмасын жинау. Бұларды жұмысқа алып келген жас мұғалім оған жаны ашып, Алматыға қайтармақ болып еді, Бағиланың өзі көнбеді. Ол студенттерге босатылып берілген совхоздың қонақ үйінде төрт күн бойы төсек тартып жатып алды.

Төрт күн бойы жас мұғалім оның маңынан ұзамай қойды. Бұдан гөрі де ұзақ жататын ба еді, Бағила студенттер арасында пайда болған күдікті көзқарастар мен күбір-сыбырлардан қауіптеніп ерте тұрып кетті.

Осы төрт күн жас мұғалім Серботаға махаббаттың айықпас ауруына біржолата шалдығып шығуына толық жетіп жатыр еді.

Әрі жас, әрі жігерлі, әрі алаңдайтын семьясы жоқ, студенттердің тілін таба біледі деп жіберген Сербота махаббаттың әлегінен жүні жығылып, Алматыға азып қайтты.

Курстағы жігіт біткеннің Бағилаға ғашық болмағаны жоқ еді. Қолдары қалт етсе, болмашы нәрсені сылтауратып ең аз дегенде төрт-бесеуі оның қасына жинала қалатын. Мұғалім ретінде олардың ортасына сұғына беруге ыңғайсызданатын Сербота алыста жүріп мұңға батады.

Жаратылысынан нақты ғылымға бейім жігіт сары уайымның салдарынан ақындық өнерге душар боп, оған лирика-философиялық хаттар жазды. Бағила олардың бір де біріне жауап қайтармай, қолы бос кезінде оқып көңілденсін деп бәрін Мәликеге жіберіп отырды.

Аспанды ботана бұлт түгел жапқан, жуық арада ашыла қоятын түрі жоқ. Тротуардың екі жағына қатарласа өскен қара ағаштар сары жапырақтарынан айрылып, сидиып-сидиып мүлгіп тұр. Қаланың еңселі үйлері де жазғы сәнінен айрылып, көңілсіз сұрғылт түрге еніпті. Бағила бүгін сабақтан ертерек шыққан соң, жол-жөнекей пластинкалар дүкеніне бұрылды да, одан көңіліне ұнар ештеңе таппаған соң көшеге шығып, таксиге қол көтерді. Ішінде бір ғана жолаушысы бар такси оның алдына кеп тұра қалды. Қыз адресін айтты.

- Жолымыз бір екен, отырыңыз,- деді шофер көңілді дауыспен.

Бағила шатырын сындырып ішке енді де, артқы орынға жайғасты.

- Баратын жеріңіз өз үйіңіз бе?- деді алдында отырған жігіт бері қарай мойын да бұрмастан.

- Сіз маған айтып отырсыз ба?- деді Бағила

- Иә, Сізден басқа ешкім жоқ екенін білесіз ғой.

- Оның қажеті қанша?

- Бұл сұрағыңыз ба, жауабыңыз ба?

- Қалай қабылдағыңыз келсе де қарсылығым жоқ,-деді қыз наразы үнмен.

- Соншалықты тапқыр сөз емес! Сіз басқаша жауап берер деп күтіп ем, өзгелерден түк те айырмаңыз жоқ екен.

- Неге өзгелерден басқа болуым керек?

Жігіт мырс етті.

- Өзіңіз біліңіз, онда менің шаруам шамалы. Тек сізді басқа қыздардан бөлекше шығар деп ойлағаным ғой. Папаңыз осында ма, ауылда ма?

Бейтаныс адамның аш кенедей жабысып, қадала қойған сұрақтары Бағиланың намысына тиді.

- Сіз менің папамды танымайсыз, онда шаруаңыз қанша?

- О-о, ол кісіні ұмытуға бола ма? Сізді де жақсы танимын.

- Жүргізуші жолдас, машинаны тоқтатыңызшы,-деді Бағила,- мен түсіп қалайын.

- Жүре беріңіз,- деді жігіт сенімді салқын үнмен. Сонан соң сөзін тағы да қызға бағыттады.- Айтыңызшы,ұмытып барады екем, оқуға түстіңіз бе?