Улпан / Ұлпан - Ғабит Мүсірепов / Габит Мусрепов

Мүсіреп «Алғашқым» деген күйін әдеттегіден ұзағырақ тартты. Әкесі Артықбай «бұл өзінің күйі» дегені бар еді. Ұлпан да солай ұғынды. Қырыққа келгенше үйленбей жүрген адамның сондай бір өкінішті арманы болуға да керек қой. Сонымен бірге күй әркімнің де әр мағынадағы арман-өкінішін еске салады екен. Ұлпан осының өзі маған арналған күй емес пе екен деп те ойлап қалды. Әлде кімге еркелегісі келіп кетті. Несі бар?.. Күй тыңдап отырғандардың бәрі де әлде неге қуанғандай, кімге болса да бір жақсылық істегісі келгендей жадырап кетіпті. Екеуі ғана оңаша болса Ұлпан Мүсірептің мойнына асыла кетер ме еді, әлде қайтер еді? Қалай еркелер еді, не айтар еді сонда? Оны өзі де білмейтін, онысы айтылған да жоқ.

— Жылағым келді...— деп ішінен күрсінді де тынды.

Кешкі тамақтан кейін Несібелі мен Ұлпан Мүсірепті аттандырып салды.

— Қарағым қайным, Ұлпанымның жалғыз жақын ағасы сен болып қалдың. Көз қырыңды сала жүр,— деді Несібелі. Бұл мана ескерткен сөзі. Есенейдің айтқанына мойын сұндық, көндік дегені еді.

— Мүсіреп аға, тез оралмасаң, өкпелеймін. Сағындырмай тез орал!— деп Ұлпан жирен аттың жалын сипай берді. Бұрын «сіз» деп сөйлеуші еді, енді «сен» деп, туған қарындасындай жақындық білдіріп қалды.

Мүсіреп Ұлпанның бірінші рет шашынан сипады да, бір-екі рет арқаға қағып:

— Сен бұрын сағынасың ба, мен сағынамын ба, оны қулай білер... Қош, айналайын, қош, жеңеше! —деп атының басын тез бұрып алып жүріп кетті...

Мүсіреп кіріп келгенде Есеней қатты тұнжырап отыр екен.

— Қандай қырсыққа ұшырап бөгеліп қалдың?—деді Мүсірепке.

— Күйеужан, тым қатты кетпеңіз... себебі болған шығар... Қылауы түспеген құданы кім тез жібере қоюшы еді! — деп, Мүсіреп Есенейдің күткен жауабын да, қалжыңын да қосақтап жіберді.

Күйеужан, құда деген сөздер Есенейдің бар күдігін бірақ сыпырып тастағандай, кәрі бура жадырап сала берді.

— Бір ғана ескертетінім бар: Ұлпан арзанға түспейтін қыз! Барлық жайды өзімен сөйлесесің. Әке-шешесінде сөз жоқ.

Арзан-қымбаттылық дегеннің мәні басқада екенін түсіндіргісі келіп бір отырды да, Мүсіреп онысын іркіп қалды. Ұлпан өзі де жеткізіп айтар...

Артықбайдың, үйіне жақын әкеліп қондырғалы жарты aйға жақындап қалып еді. Екі Мүсірептің де кетіп қалды. Есенейді жалғыз тастап кетті. Екеуі де наразы кеткенге ұсайды. Біреуі істің басында болды да, қасында болғысы келмеді ме қалай? Екінші Мүсіреп «Мына бүркітім арықтады, басқа біреуін әкелемін» деп кетіп еді, әлі хабарсыз.

Елден қасында үш жігіті бар інісі Еменалы келіп еді, олардан ет жеп, қымыз ішуден басқа пайда болар емес. Сөйлесіп көңіл көтеруге де жарамайды. Аңға шықса далақтап л шауып, айғайлап, шулап аңды күндік жерден үркітіп жібереді.

Бұлар Артықбайдың ауылын Есенейдің, қоңсысы деп түсінетін болса керек. Несібеліге қожаңдап сөйлесе бастады. Есенейдің ойын әлі күнге тани алмай, жастар жағы кезек-кезек Ұлпанға қырындайды.

Еменалы ақымақ күні кеше «Мұзбел торы» атты ерттеп жатқан Ұлпанға:

— Әй, қыз, қоя бер атты! Бұл атқа сендей он қыздың құны жетпейді. Қоя бер! — депті.

Ұлпан аттың жүгенін сыпырып алып қоя берген екен Есеней жалынып-жалпайып қайтып алғыза алмай қойды.

Есеней бүгін інісі Еменалыны қуып жіберді, қоштасқан да жоқ. «Кет!» — деп ақырды да айдап тастады. Ұлпанның көңілін осы жібітер деп ойлады.

Онсыз да үзілді-кесілді жауабын айтпай созбаққа салып келе жатқан Ұлпанға Еменалының қылығы, әрине, естен кетпес қорлау еді. Есенеймен терезесі тең адамның қызы болса, Еменалысымен бірге Есенейдің өзін де айдап тастайтын дөрекілік қой. Бірақ, Ұлпанға ол ой келген жоқ. Уәдесі уәде, сөзі орнында. Жастық қырқаларынан әлде қашан асып кеткен Есеней қыз ойының бірнеше түйіншектерін таба алмай жүр еді, соған тағы бір түйіншек қосты да қойды.