Кровь и пот. Книга I. Сумерки / Қан мен тер. I кітап. Ымырт - Абдижамил Нурпеисов / Әбдіжәміл Нұрпейісов

─ Мөңкенің қатыны құсап, балпылда да отыр солай.

─ Өзің балпылдамайтын шығарсың?..

─ Тұтақ! Сен мендей де бола алмайсың. Ана Судыр Ахметтің қатыны құсап, соңыра байың күнде - күнде шашыңнан сүйреп, таяқ астында жүрерсің - ау, сен бейбақ.

Басынан сөз асырып алғанына күйінген қыз ызадан іші өртене жаздап, жылап жіберді. Қызының бетін қайтарғанына көңілі көншіген Қарақатын әлгідей емес, енді көңілденіп, қызыл тілді безеп, сөз таластырған салғыласта алдына жан салмайтын ділмарлығына ырза болғаны сонша, ол енді өзінің де ұл өсіріп, қыз тәрбиелеп отырғаны есіне түсіп:

─ Сен жақсы болсын деп айтам,- деді бықсып жанбай жатқан отты үрлеп,- соңыра барған жеріңде абысын - ажындарың «айтса да өнегелі, көргенді ананың қолынан өсіп - өнген қыз ғой»,- десе, өзіңе де, бізге де жақсы. Көрінгеннің аузында сөз болатын сен әлдекімнің қызы емессің. Құдайға шүкір, анаңды ел біледі. Осы елдің бас - аяғы... Әй, мына жау жегір отқа не болды? Неге тұтамайды?

Қарақатын ошақ алдына тізерлеп отыра қап, еңкейіп әрі - бері үрлеп еді, отын бәрібір тұтамады, көк түтін көзіне кіріп, қақалып - шашалып әпі-шәпі боп жатқанда, қастан шықпағыр Ақкемпір, сыртқа апарып көрпе - төсекті қағып, ішке бір кіріп, бір шығып жынына тигені:

─ Осы үйді ұстап отырған сен бе едің?! Осы үйі құрғырда төсек қағатын кісі бар емес пе?!

Үй ішінің тыныштығын ойлайтын кемпір үн - түнсіз пеш түбіндегі өзінің дағдылы орнына барып отырды.

─ Отты жағып қойсаң қайтеді? Қолыңа жұғатын ба еді?

─ Үйде отын болмады ғой.

Қарақатынның көктен тілегені жерден табылды. Қайыс қара бетке қапелімде мысқыл ойнап, кеудесі қайқаңдап, қос бүйірін таянып шыға келді:

─ Отын жоқ болса, отынға барсаң қағынды келетін бе еді саған? Ac ішіп, аяқ босатқанда бәрімізден артықсың.

─ Ей, жарқыным, асың өзіңе. Тыныштығымды берсең болады.

─ Тыныштың па саған?!.

Ақкемпір келініне қарап еді, төсегінен шұбар ала жылан шыққандай, тұла бойы тітіркеп кетті. Арық әйелдің қан - сөлсіз бетінде рахымның ізі жоқ екен. «Қазинесі кең Құдай - ай, бұл пәлені жалғызымның маңдайына қайдан тап қылдың? »

Қарақатын балаларын тамақтандырғасын, күйеуінің келуін күтпей, сығыраң шамның білтесін басып жатып қалды.

Дос бүл күні де түн ортасы ауа келді. Үсті - басы малмандай су. Аяғын басқан сайын су шұлғау селіккен байпақты етік қорқ - қорқ етеді. Киімшең бойымен қисайған кемпір орнынан тұрып баласының сырт киімін шешіндірді. Шұлғауын сығып алды.

─ Мынау не көрім?! Таңның бір уағында кетіп, түннің бір уағында келдің. Жаурап өліпсің ғой, сорлы балам.

Келіні тұрам дегенше, Ақкемпір от жақты. Ошақ алдына көрпе жайды. Қазан астында маздаған қызыл шоқты бері тартып, баласының арқасына жылы киім жапты. Соның өзінде Дос тұла бойы жылымай, дірілдеп ұшып бара жатты.

─ Балықтарың не болды? Өткізе алдыңдар ма?- деді кемпір.

─ Құрыды. Ит пен құстың аузында кетті.

─ Не дейді? Ана Темірке шіркін ақыры алмады ма?

─ Жоқ.

─ Қайырымсыз, қатыгез екен, шіркін неме.

Таң алдында бір сағат ғана мызғыған Дос ояна салысымен анасы әзірлеп қойған асты апыл - ғұпыл ішті де, сыртқа шықты. Дала тастай тұман. Теңіз жағасына жақындаған сайын ақсүт тұман дүниені басып тұрды. Дымқыл сыз ауа да тынысты ауырлатып, Дос дем арасында алқынып қалды.