Ворон / Қарғын - Дулат Исабеков

- Сіз шыныңызды айтып отырған жоқ сияқтысыз.

- Мен бе?- Ол көзін бадырайтып, кеудеше тоқып отырған сымның өткір ұшымен омырауын нұқып көрсетті.- Мен сені неге алдаймын?

- Білмеймін. Айтқыңыз кеп тұрған басты сөзіңіз ішіңізде қалған тәрізді. Өйткені сіз тым сабырлысыз. Қысқа шейін әлі көп бар, кеудешені асықпай тоқысаңыз да үлгересіз ғой.

Бағиланың дәл байқаған бұл сөзінен Мәлике дір ете түскендей, тоқуын баяулатып барып тоқтатты да, басын көтермеген бойы ойланып қалды.

- Егер шынымды айтсам,- деді ол сәл қасын кере сөйлеп,- өзгені көп түсінетін ойшыл адам барлық уақытта бақытты бола бермейді. Олардың өмірі қол фонарьдың батареясы секілді, бар мейірімі мен қайрат-жігерін өзгеге жұмсайды да, өзі түптеп келгенде энергиясыз қалады.

- Сонымен...

- Сонымен, білмеймін... Мүмкін, соның өзі бақыт шығар. Жалпы, үлкен ұғымнан келгенде. Ал, жеке бастың ұғымынан келгенде, ол иығын қозғап қойды.- Білесің бе, жақсы адамдардың басым көпшілігі тіршілікте бақытты бола бермейді. Бір ғажабы - олар мұны бақытсыздық деп ешқашан есептемейді. Өйткені олар өзіне тиісті бақыттың басқаларға үлескенін біледі және мынау маған тиесілі еді деп айтпайды. Жақсы адам болудың қиындығы да сонда.

- Лике , сіз бүгін ерекше ойшылсыз ғой. Мен өзім жайлы ғана сұраған жоқпын ба?

- Мен сен жайлы да айтып отырмын.

- Демек, мен үлкен ұғымнан келгенде бақыттымын да, жеке бастың ұғымынан... бақытсызбын ғой? Бірақ, бір ғажабы өзімді бақытсызбын деп есептемеймін?

- Дәл солай болмаса да, сенің бойыңда сол қасиеттердің нышаны бар. Кім біледі, алдыңда әлі өмір көп. Адам өзгереді ғой. Жас кезімде сезімтал, түсінгіш, жақсы деген жігіттерім мен қыздарым қазір мүлде өзгерді, көпшілігі қу, өмір сүруге бейім, жалтақ та жағымпаз боп кетті, ал жаман деп ойлаған адамдарым парасатты азамат болды. Өмірдің өзі бәрін үйретеді.

- Мен мектепте оқып жүргенде оныншы класты бітіргенше асығып едім. Есейсем, өмірге аралассам деп армандаушы едім. Дүние деген аңыздағы жұмақтай көгілдір түске боялып, пәк күйінше маған қол бұлғап тұратын. Оның бір бөлігінде адамдар бақытты өз иелерін күтіп тұратындай, мен соны тауып ала салатындай сезінуші ем. Енді қарасам, бәрі оңай емес екен.

Ол ойлы пішінде күлімсіреп қойды. Сөзінің соңында мектептегі өмір бір бөлек те, есейген кездегі өмір мүлде басқа екенін, оның түсінуге ауыр күрделі қайшылығы боларын, әділет пен әділетсіздіктің мәңгі майдандасып жатарын айтпақ болып еді, оған тілі жетпеді және оның бұл араға қатысы жоқ екенін түсінді. Бұрынғы бейтаныс қазіргі Жасынды бір кезде купеден қуып шыққандарын, өзінің оп-оңай оқуға түсе салғанын, студенттердің тізімін оқып тұрған қыздың өз фамилиясын таппағанда қорланып жылап жібергенін, тәмпіш қара қыздың тарихтан екі алып қалса да студент болғанын, Сәргелдің ғылыми жолын, тіпті қарсы алдында өзімен сөйлесіп отырған Мәликенің сырты бүтін, іші түтін өмірін, Жасын творчествосын тасталқан қылған соңғы мақалалар, бәрі-бәрі дәл қазір топырлап кеп есіне түсіп өтті. Өзі осылай ойлап отырса да, аузын ашқанда мүлде басқа сөз айтты.

- Иә, Сіз дұрыс айтатын болуыңыз керек,- деді ауладағы бассейн жанында бір-бірінің үстіне ойыншық шелектермен сарылдатып су құйып тұрған екі кішкене баладан көз алмай отырып.- Мен ол жігітті ұмыта алмайтын сияқтымын, ал оның жолы... мүлде басқа.

- Сур,- деді Мәлике оған назар тоқтата қарап.-Жасынның ерекше адам екенін білем, ол сенікі емес.Сондықтан, ауыр да болса да айтайын, сенің оны ұмытқаның жөн. Ерте ме, кеш пе, бәрібір ұмытуына тура келеді. Жазғы каникулыңда алыс бір жаққа кет. Мәселен, Қара теңізге немесе Бурабайға. Жалғызсыраймын десең мен де бірге барайын.