Ворон / Қарғын - Дулат Исабеков

Жасын мұндай сұрақты қыздың естіртіп ешқашан айтпайтынын, өзінің оған ешқашан жауап бермесін, Бере алмасын білді. Бұл жай да екеуінің арасындағы ешқашан айтылмайтын, үнсіз көзқараспен ғана түсінетін терең сыр боп қала бермек.

- Помадаңның сапасы жақсы болуы керек. Қанша шампан ішсең де ерніңнен дәмі кетпепті,- деді әлден соң Жасын үнсіздікті бұзып. Қыз одан көзін тайдырып, ашық лоджиядан сыртқа көз тастады.

- Бұл сіздің үш жылдан кейін барып ернімнен алғаш сүйгенде туған алғашқы басты проблемаңыз ба?

- Иә, басқа ешқандай мәселе қабырғамды қайыстырып тұрған жоқ.

Бағила оның зілді шыққан үнінен іштей толқып, өз ойымен арпалысып тұрғанын сезді. Ішкі дүниесінен қарғын жүрген кезде осылайша ұсақ-түйекті әңгіме ететінін де соңғы жылдары аңғарған.

- Айтпақшы,- деді Жасын әлден соң темекі тұтатпақ боп сіріңке жағып тұрып.- Мен осыдан үш сағат бұрын сенің портретіңді салатын суретшіні көрдім.- Ол сіріңке шиін аспанда айналдырып өшіріп, күлсалғышқа тастады да, темекі түтінінің арасынан қызға көз тастады.

Бағила екі қолын иегінен алмай, алға сәл иіліп, әлі дел-сал күйден арыла алмай отыр екен. Көптен ұмыт болған жігіт жайлы айтқанда, ол қасын сәл ғана көтеріп,Жасынға сұраулы пішінмен қарады.

- Ол сіздің, кешір, сенің жаңа портретіңді аяқтауға жақындап қалды. Сіздердің үйдегі портрет, мен бірдеңе білсем, бұл жанрдағы тамаша туынды.

- Оны сіз қайдан танисыз? Жігітті айтам.

- Өткен жолы бір әңгімеден сипаттап беріп едің ғой.Оның үстіне, портреттің бұрышында "Е. И." деген екі әріп бар. Естай Игіманов. Белгілі суретші-портретист. Бұл саладағы мен сыйлайтын адамдардың бірі. Шығармалары екі рет жеке көрмеге қойылған. Жас. Дарынды.

- Ой, алла-ай, жер бетінде қазір не көп-дарын көп!-Ол жай ғана күрсініп, тағы да лоджия жаққа қарап қойды.

- Жоқ,- деді Жасын оған жайбарақат қана соққы беріп.- Дарын аз. Сенің айтып жүргенің диллетанттар ғой. Олар көп ретте дарындының алдына түсіп кетеді.Сонан соң олар көп сияқты боп көрінеді.

- Менің портретімді жасап жатқанын сізге айтты ма?

- Неге айтпайды! Бір жылдан бері салып келеді екен. Сені талай көріпті. Қасында фотосуреттерің де бар. Бағиланың таңданғаннан көз шарасы ұлғайып кетті.

- Бұл барып тұрған ұятсыздық қой! Қайда барсам да соңымнан бір адым қалмай еріп отырады, қолында фотоаппараты бар! Масқара! Енді маған жетпегені -соңымнан тыңшы мен барлаушылардың еруі ғана!

- Ол сенің соңыңнан жүрген жоқ.

- Енді кімнің?

- Объектінің. Кәдімгі көркем шығармаға арқау болар объектінің. Сен Бағила Қаратаевна да, тарих фақультетінің студенті де, газеттерде күнде сыналатын жазушының азапты махаббаты да емес, жай ғана объектісің. Сен оған портрет жасау үшін материал ғанасың. Бар болғаны осы.

- Рақмет.- Қыз намыстан сәл абыржып, қорланған пішінде басын изеді,- Бәлкім, мен де сізге обьект үшін керек шығармын? Шығармаңыз жазылып біткен соң қажетім болмас.

- Мүмкін. Жазушылық практикада құнды материалдың өзі қажет болмай қалады. Керісінше, елеусіз, ұсақ материалдар шешуші роль атқарып кетеді.

Бағила үшін әлгіндей ызалы да маңызды сұраққа Жасынның жайбарақат немқұрайды жауап беріп отырғаны оның ашу-ызасын оятты.

- Шығарма үшін жарамсыз боп қалғанымды күткенше, мен өз еркіммен кетейін. Меніңше, сол құндылау шығар деп ойлаймын.

- Қорықпа, мен махаббат жайлы, сұлу қыз жайлы шығарма жазбаймын. Маған объекті болуға сен жарамайсың. Менің шығармаларыма ажарсыз, арық қыздар керек. Олар ойшыл болады.