Ворон / Қарғын - Дулат Исабеков

Жасынның түгі қалмапты. Бастан-аяқ сынаған."Бұлыңғыр", "түсініксіз", "кейіпкерлері идеяның құлы","ойлары көркем шығармаға емес, ғылыми еңбекке тән","тілі мен ұғымы қазаққа жат", "жасанды", "көркем шығарманың заңдылығын ұмытқан", "творчестволық тоқырау",- деген сияқты сөздер мақала ішінде аяқ алып жүргісіз екен.

Жасынға бұл қатты соққы боп тиді. Соққы болған -мақала мазмұны емес, мақала авторының қала берді бүгінгі сынның тым аласалығы, өресінің жанашыр халдегі тарлығы еді. Ол соған күйінді, соған жаны ауырды. Және бұл мақаланың алдын ала ойластырылып жазылғанын да байқап ерніне ызалы күлкі үйірілді. Ол сын туралы мақала жазуға екі-үш күн бойы дайындалып жүрді де, дәл қазір өзін қорғаған сияқты боп көрінетін болған соң ол ойын да белгісіз кейінге ысырып қойды. "Қызбалық танытып қайтем,- деді ол ішінен.- Жазушы сыналуы тиіс, оған дайын болу керек. Менің мақсатым - жазу, ойымды жазу- Қорғану менің міндетім емес. Сауыт әлсіздерге, өзіне-өзі сенбейтіндерге ғана қажет!"

Екі жұмадан соң басқа бір жастар газетіңде "Шығарма оқушыға түсініксіз",- деп сынаған түсініксіздеу мақала басылды. Дәл сол күні Жасын Бағилаға телефон соқты.

- Мен қонақ үйдемін,- деді ол бірден.- Бірге оқыған досымның бөлмесінде отырмын. Ол қыдырып кетіп қалды, ертең келеді. Күтем.

- Екеуміз-ақ па?!

- Менен үріккенді қашан қоясың? "Қонақ үй", оңаша" деген сөз тағы сол қазақы қаупіңді оятты ма?

- Иә. Мен сізден ылғи қорқамын.

Трубкадан мырс еткен күлкі естілді.

- Ол жаман қасиет емес. Қанша уақытта келе аласың?

Бағила сағатына қарады. Сонан соң:

- Бүгінгі мақаланы ала барайын ба?- деді.

- Керегі жоқ. Алдымда жатыр. Бес жүз отызыншы номердемін.

- Онда... жарайды, бір сағатта барам.

Май айының соңғы күндері еді. Қала ішінде лүп еткен жел жоқ, маужыраған тымық кеш. Аласа үйлердің бәрі жасыл ормандай тұна өскен биік талдардың астында қапты, тек көп қатарлы қонақ үйлер мен әкімшілік мекемелері ол зорлыққа көнгілері келмегендей бойын алып қашып, мұнартқан көгілдір дүниеге жоғарыдан мойын соза қарап тұр. Батып бара жатқан күннің қызыл жалқын сәулесінің астынан ұзақ қарғалар топ-топ боп шығып, қаланың шығыс жағыңдағы паркке қарай асықпай ұшып барады. Бауыры жаз, басы боран Алатау батар күннің нұрымен айқын көрініп, айбары мен сұлулығын жанды-жансызға паш етіп маңғаз тұр.

Бағиланың кеудесіне ерекше қуаныш енді. Ол қолындағы түйе жүн кофтасын бұлғақтатып, еркелей басып жоғары өрледі.

Қонақ үйдің бесінші қабатына көтеріліп, бес жүз отызыншы номердің есігін қақты. Дәл босағада күтіп тұрған ба, есік қағылар-қағылмаста Жасынның өзі ашып, оны тез ішке кіргізді де, екі қолынан кезек-кезек сүйді.

- Ужас!- деді Бағила оған таңырқай қарап.-Сізден арақ иісі аңқып тұр. Өзіңіз оңаша отырып іштіңіз бе?

- Иә. Кейде оңаша отырып өзің ішкен жақсы.

- Ол жақсылық емес. Демек, баспасөздің ауыр сынына төтеп бере алмадыңыз. Сізге жараспайтын әлсіздік.-Бағила кофтасын креслоның арқалығына тастай салып, өзі Жасынға қарсы қарап отырды.

- Сіз аурып жүрген жоқсыз ба? Жанарыңыз мұнартып тұр,- деді Бағила столдың арғы жағына кеп орындыққа жайғасқан Жасынға.

- Жоқ,- деді Жасын даусын сілкіп тастап.- Бір бөлмеде екі бірдей адамның көзі жалын атып тұруы жараспайды.

- Сіздің көңіл-күйіңіз өте нашар екен,- деді Бағила.- Мені несіне шақырдыңыз?

Жасын екі фужерге шампан құйды да, біреуін қызға ұсынды.