Узкая, скользкая дорога / Тар жол, тайғақ кешу - Сакен Сейфуллин / Сәкен Сейфуллин

«Алаш» партиясының губерниялық комитеттері газеттердің жүзінде жарияланып жатты. Бұл араға «Алаш» партиясының екі-үш губерниядағы комитетінің тізімдерін кіргізе кетейін.

«Қазақ» газетінің 1917 жылы 18 желтоқсанда шыққан 254-нөмірінде былай деген:

АҚМОЛА ОБЛЫСЫ

Омбыда областной «Алаш» партиясының комитеті ашылғандығы «Қазақта» жазылып еді. Комитетке сайланған адамдар:

Асылбек Сейітұлы, Мағжан Жұмабайұлы, Мұхтар Саматұлы, Айдархан Тұрлыбайұлы, Бекмұхамбет Серкебайұлы, Айбасұлы, Ерқосай Мұқышұлы, Ережеп Итбайұлы, Дінмұқамбет Әділұлы, Қошмұқамбет Кемеңгерұлы, Мұсылманбек Сейітұлы, Жұмағали Тілеуліұлы, Ос. Ахметұлы, Бірмұхамбет Айбасұлы, Құсайын Қожамбердіұлы, Қажы Ахмет Көкенұлы. «Алаш» комитеті әр уезге учредительное собрание сайлауын халыққа түсіндіруге кісі шығарды. Бұлар Ақмола облысының 5 уезінде «Алаш» комитетін ашты... — деп «Қазақ» газетіне тілшісі жазады.

Тағы сол «Қазақ» газетінің 1917 жылы 2 желтоқсанда шыққан 253-нөмірінде былай дейді:

«АЛАШ» ПАРТИЯСЫ

«Семейде областной «Алаш» партиясының комитеті ашылған хабарын жазып едік. «Сарыарқаның» соңғы нөмірінде бұл туралы мынадай мақала басылды:

«Алаш» партиясының Семейде уақытша областной комитеті ашылды. Комитетке кірген кісілер:

Әлімхан Ермекұлы, Ракымжан Мәрсекұлы, Имам Әлімбекұлы, Ақметжан Қозыбағарұлы, Тұрағұл Құнанбайұлы, Қалел Ғаппасұлы, Сыдық Дүйсенбіұлы, Әлихан Бөкейханұлы, Мұстақым Малдыбайұлы, Әнияр Молдабайұлы, Бияхмет Сәрсенұлы, бұлардан басқа уез басы бір кісі кіруге орын қалдырылды... Комитеттің председателі Қалел Ғаппасұлы, жолдасы Ақметжан Қозыбағарұлы, секретарь! Сыдық Дүйсенбіұлы, қазынашысы Әнияр Молдабайұлы, құрметті председателі Әлихан Бөкейханұлы... — деп, «Қазақ» газеті «Сарыарқадан» көшіреді.

Және «Қазақ» газетінің 1917 жылы 14-қарашада шыққан 250-нөмірінде былай деген:

«АЛАШ» ПАРТИЯСЫ

«Алаш» партиясының Орынборда Тургайский областной комитеті ашылды. Комитетке Орынборда тұратын он қазақ және төрт уезден қазақ, барлығы он төрт ағза сайланды. Орынбордағы ағзалар:

Ахмет Бірімжанұлы, Ахмет Байтұрсынұлы, Әлихан Бөкейханұлы, Елдес Омарұлы, Омар Жәнібекұлы, Мержақып Дулатұлы, Ғабділхамит Жүндібайұлы, Сағындық Досжанұлы, Ғазымбек Бірімжанұлы, Камаладин Арынғазыұлы, Ғабділкәрім Досжанұлы (Торғайдан), Телжан Шонанұлы (Ырғыздан), Есенғали Нұрмақамбетұлы (Ақтөбеден), Мырзағазы Есполұлы (Қостанайдан). Алаш партиясының областной комитет председателі Әлихан Бөкейханұлы, серігі Ахмет Байтұрсынұлы, секретары Мержақып Дулатұлы, қазынашысы Жанұзақ Жәнібекұлы.

«Алаш» партиясының ағзалық жарнасы бір сом», — деп «Қазақ» газеті жазады.

«Қазақ» газетінің 253-нөмірінде «Сарыарқадан» көшірілген мағлұматында «Алаш» партиясына кіруге қазіргі шарт: «Кіндік комитетінің айтқанын екі қылмайтын, бұйырғанын дәл орындайтын, «Алаш» партиясының программасын жөн керген... адам кіреді», —дейді...

Учредительное собрание сайлауын өткізуге біздің Ақмола облысының Омбыда ашылған облыстық «Алаш» комитетінен Ақмолаға Мұхтар Саматұлы келді. Ол кезде Мұхтардың Бөкейханұлдарына сеніп жүретін кезі еді.

Ақмолада «Алаштың» уездік партия комитетін ашты, учредительное собрание сайлауын өткізуге әрекет қылды. Қазақ дауысын «Алаш» спискісіне бергізуге әрекет қылған болды.

Ақмоланың өлуге таянған қазақ комитетіне Мұхтар келген соң азырақ жан кірді.

Мұхтар комитетке орнады. Мұхтарды көрейін деп қазақ комитетіне бардым. Амандастық. 1913— 1916 жылдарда Омбыда оқуда жүргенде «Бірлік» ұйымын ашысқан жолдаспыз.

— Сен «Үш жүздің» партиясына кіруге ризалығыңды бердің бе? — деді, мен:

— Жоқ. Маған «Үш жүз» партиясының да, «Алаш» партиясының да керегі жоқ. Екеуіне де қосыла алмаймын. Бірақ «Алаш» партиясынан «Үш жүзді» тәуір көремін, — дедім.

— Мына учредительное собраниеге қатысқанда қай жағында боласың?

— Қайда болатынымды өзім білемін. Бірақ «Алашта» да, «Үш жүзде» де болмаспын, — дедім.