Узкая, скользкая дорога / Тар жол, тайғақ кешу - Сакен Сейфуллин / Сәкен Сейфуллин

Автономияны қашан жариялау тақырыпты съезд екі пікірге айрылды. Бірсыпыра өкілдер автономияны қазір жариялайық дейді. Екінші жағы автономияны ресми жариялауды Алаш Ордасына тапсыралық. Әуелі милициямызды құрып алайық. Түркістан қазағымен сөйлесейік және арамыздағы жат жұрттармен келіселік, сонан кейін жариялансын. Мұнымыз саяси әдіс болар деді.

Бұл мәселені шешу үшін өкілдердің аттары аталып, тас салынды.

Алаш автономиясы күні бүгін ресми жариялансын деп тас салғандар 33 кісі.

Автономияны ресми жария етуді арамыздағы жат жұрттармен сөйлескенше һәм милициямызды құрып алғанша тоқтата тұруды лайық көріп тас салғандар 42 кісі. Азшылықта қалған өкілдер көпшіліктің қабыл еткен қаулысына көнбей, автономияны қазір ресми жариялат дейді. Егер қазір жария етілмесе, біз Түркістан автономиясына қосыламыз дейді.

Сонан кейін съезде Алаш баласының бытырамауын мақұл көріп, қазір бытыраса түбінде қосыла алуы қиын болатынын ойлап, бірауыздан мынадай қаулы қылды: Бір айдың ішінде Алаш Ордасы Түркістан қазағын бүкіл Алашқа қосып алады, қосып ала алмаса да бір айдың ішінде халыққа білдіреді. Бір айдың ішінде Түркістан қазағын Алашқа қосып ала алмаса, өз алдына ресми автономиялы етуге ерікті.

3. Егер бір айдан кейін Алаш баласы қосылмаса және алашқа автономия жария етілмесе әркім өз күнін өзі көреді.

Егер Түркістан қазағы бір айда бір қосылса, автономия қашан жария етуді ықтиярды Алаш Ордасына берілсін.

Милиция мәселесі: бұл мәселе хақындағы баяндаманы тексеріп қарап және оны күнде мемлекет ішінде бассыздық, талан-тараж, қырылыс-талас болып жатқанын ескеріп, қырғыз-қазақты мұндай бүліншіліктен қорғау үшін съезд төмендегі қаулыны қабыл етеді.

Ешбір тоқтаусыз милиция түзеуге кірісуі тиіс. Милиция түзеудің уақытша тәртібі мынадай.

X. Бөкейлік, Торғай, Ақмола, Орал, Семей және Жетісу облыстарында милиция саны 13 500 болуға тиіс, әрбір облыста бұлардың саны мынадай болуға тиіс:

Бөкейлікте 1000

Оралда 2000

Торғайда 3000

Ақмолада 4000

Семейде 1500

Жетісуда 2000

XI. Милиция түзеуге мынадай шығын керек.

Қару-жарақ сатып алу үшін 8 109 000 сом, милиционердің бір жылғы еңбек ақысы, өзінің тамағы, пәтері, атының жемі 3 302 100 сом, офицерлердің еңбек ақысы 324000 сом, инструктордың еңбекақысы 974 000 сом, милиция басқарып тұратын мекемелердің расходы 180 000 сом, офицерлік өнерін үйрететін азаматтар расходы 1 100 000 сом... Барлығы 42 886 000 сом.

Бұған оқу комиссиясы мен Алаш Орданың өзінің және бөгде шығындарын қосқанда жоғарыдағыменен барлығы 44 000 000 (қырық төрт миллион) сом болады.

Осы айтылған 44 миллион сом әрбір облысқа халықтың санына қарай былайша бөлінеді.

Бөкейлікке 3 542 050 сом,

Оралға 7 556 000 сом,

Торғайға 6 601 500 сом,

Ақмолаға 6 703 450 сом,

Семейге 9 729 500 сом,

Жетісуға 9 867 500 сом.

Бұл айтылған сомалар әрбір уезге және болыстарға халықтың санына қарай бөлінеді.

Әр болысқа түскен ақша байға байша, жарлыға жарлыша бөлінеді. Алаш Ордасына сайланғандарға съезд кісі басына 800 сом айлық еңбекақы кесті.

Алаш Ордасының пәтер, мекеме, жүріс-тұрыс және басқа расходтарын белгілеу Алаш Ордасының өз міндетінде.

«Алаш Ордасына» мына адамдар сайланды:

1. Бөкейліктен — Уәлитхан Танашұлы.

2. Оралдан — Қалел Досмұқамбетұлы.

3. Ақмоладан — Айдархан Тұрлыбайұлы.

4. Торғайдан — Ақмет Бірімжанұлы.

5. Семейден — Қалел Ғаппасұлы.

6. Жетісудан — Садық Аманжолұлы.

7. Сырдариядан — Мұстафа Шоқайұлы.

Облыстардан тысқары:

8. Әлихан Бөкейханұлы.

9. Жанша Досмұқамбетұлы.

10. Әлімхан Ермекұлы.

11. Мұқаметжан Тынышпайұлы.

12. Бақыткерей Құлманұлы.

13. Жақып Ақбайұлы.

14. Базарбай Мәметұлы.

15. Отыншы Әлжанұлы.

Оларға орынбасарлыққа сайланғандар:

1. Ғайса Қашқынбайұлы

2. Түсіпбек Жақыпбайұлы.

3. Ережеп Итбайұлы.