— Айналайыным-ай, сары Садағым-ай! — деп Мүсіреп те келіп қалды.

Қасқырдың үсті-басы қан. Шек-қарыны ақтарылып жатыр. Садақ қасқырдың алқымынан ала түскен бойы әлі мытып жатыр. Шек-қарын Барыстың қолынан келген іс...

Мүсіреп Садақтың маңдайынан, желкесінен сипап: айналайыным-ай, сары Садағым-ай, деп отырып иттің аузын әрең аштырды. Жағы қарысып қалған екен.

Мүсіреп енді абайласа Садақ осы араға жеткенше елу қадамдай жер бауырлапты. Таныс мінезі. Қасқырға көрінбейін деп істегені. Мүсіреп мұны бірінші көріп тұрғаны емес. Қасқырдың өте берер тұсына жер бауырлап көрінбей келіп жатады да, тұспа-тұс келгенде оқтай атылады. Екпінімен қасқырды алып ұрады да алқымына жармасады. Мыти береді. мыти береді. Ол екі арада Барыс та жетіп қалып қасқырдың ішін жарып жібереді. Ызаланып жеткен бойы шаптан тұмсықты салып жіберіп басын екі шайқады, болды, іс бітеді.

Қасқырды Сәдірдің артына бөктеріп беріп, Мүсіреп қосқа қарай бет алды. Артықбай ауылы бұлардың қайтар жолында еді. Түспей кетсең де ұят, қасқырыңды байлап кетпесең одан да ұят. Мүсіреп тайыншадай арлан қасқырды үйге сүйрей кіріп:

— Артеке, міне қасқырыңыз! — деді.

— Ойбай, қатың той қыл, қазан ас! Біздің үйге он бес жылдан бері кірген қасқыр осы!

Кештетіп Есеней тобы да осы үйге келіп түскенде бітеудей сойып кергішке көріп қойған қасқыр терісі керегеге сүйеулі тұр еді. Үлкен екен. Тұмсығы уықтың қарына жақындап, құйрығы жерге түсіп жатыр.

— Түрікпен Артекеңе қасқыр әкеліп байлапсың ғой! — деді Есеней.

— Қолға түскені жалғыз осы.

— Арланы екен үйірімен үш тоғыз болсын, Артеке.

Екі түлкіні қосақтай көтеріп аңшы Мүсіреп келді.

— Қайда әлгі ақ Ұлпаным, ақ патсам! Бері кел, байлан мына екі қызылды. Салаумаликем, Артеке. Мал-жан аман ба? Қарағым-ай, кәрі ағаң айыпты болып қалды ғой... Міне, сол айыбым! Несібелі, денің сау ма? Мені мазақтап қой күнде бір күліп аласыңдар? Күлсең кәріге күл деген осы да.

Ұлпан күлімдей келіп екі түлкіні алды да:

— Айып біткен қайтарылып жатқан жоқ па, Мүсеке?! Сіз бердіңіз, мен алдым. Енді өзіңізге қайтардым... Өзіңіз алыңыз,— деп қайта ұсынды.

Есеней төрге шығып отыра беріп:

— Айып-қиыптың қайтарылмайтыны да, қайтпайтыны да болады,— деді. Онысы «Мұзбел торы» ат қайтарылмайды дегенді аңғарту еді. Оның үстіне осы жолы Ұлпанды қалайда бір сөзге тартуды күн бойы ойлап келген.

— Қайтып үйіріне қосылғанды қайтарылды деп жатқаным ғой әшейін.— Ұлпан кешеден бері үндемей жүргенін ерсі көріп қалжыңдап еді.

Есеней аз ойланып қалды да, Артықбайдың жылқысы «Мұзбел торымен» бірге Сәдір қосына қосылғанын түсінді.

— Үйіріне барып қосылса, үйірін түгел ала қайтайын дегені де! — деді.

Бұл не дегені? Қалың мал бергелі отырмын дегені ме? Осы шалда сондай ой да болар-ау! Қой, бұл бетінен қайтарып тастау керек болар.

— Біздің үйге үйірлеп келген малдың қайыры болған емес,— деді Ұлпан. Даусына сезілер-сезілмес қатқыл үн қосып айтты.

Бұлардың нені оспақтасып қалғандарын аңдай алмаған аңшы Мүсіреп:

— Ұлпанжан, садағаң кетейін, айыбы құрсын, әкеңе байлағаным болсын. Ала қойшы, күнім!—деп сөзді бөліп кетті. Ұлпан сол ойнақы күлімдеп тұрған бойы түлкіні алды да, ас үйге шығып кетті.

Шай үстінде тағы бір әңгіменің ұшқыны Ұлпанға соғып кетіп отырды. Есеней тобы бір маралдан айрылып қалып еді. Аңшы Мүсіреп соны айтты.

— Пай-пай-ой! Алтын мүйіз ақ маралдың өзі екен! Есеке, сіздің иттердің ала ауыздығы болмағанда құтылмайтын еді. Әккі болған иттер бәрі бірге жапа-тармағай ұмтылмай тосқауылдап қуады. Сіздің иттер үшеуі бірге ұмтылып, бірге болдырып, аяғында өзді-өзі таласып қалып, әрең айырдық. Әр жерден келген ит, ит болмайды.

Артықбай шошып кетті: