Улпан / Ұлпан - Ғабит Мүсірепов / Габит Мусрепов

Шынар құндақтаулы баласы қасында, әлі төсектен тұрған жоқ-ты. Акушер әйел бір жеті қозғалмай жата бер деп кеткен. Басын қына сары сәтен шаршымен таңып алыпты. Шынарға осылай жату да жарасады екен. Өзі де ақкөңіл, адал жан еді, қазір бүкіл дүниедегі жалғыз ғана армансыз, жалғыз ғана бақытты жандай ажарланып кетіпті.

Дүние есігін өзі ашып келгендей, ұлы да мардамсып, пысылдап ұйықтап жатыр. Шынар баласын ұйықтап жатып та еме береді деп мақтайды:

— Кіндік шешесі ашқарақ болушы еді, соған тартып кете ме деп қорқамын! — деп қояды.

Ол кіндік шеше Ұлпан күлді-көмеш нанды аузына бұралай тығып мытып отыр...

— Сең әй, жайыңа жат! Бір сындырым наныңды аяймысың менен?

— Жоқ-ау, егін шықпай қалған жылы сен жалғыз өзің бір ауылға жұт болатын шығарсың дегенім ғой...

Екі әнші қыз — Кәукер мен Бикен Шынар босанғалы осы үйде болатын. Қонақбасты болып жатқан отау үйге қолқабыстарын тигізуге әдейі қалып қойған. Қазір олар төр үйге шай жасап болып, Ұлпанды шақыруға келе жатыр еді, гүрілдей сөйлеп Есеней кіріп келді.

— Әлгі Мүсіреп мақтаншақтың кең сарайдай деген үйі осы ма?

— Осы, осы! —деді Ұлпан.— Бері кел, бері қарай!

Ұлпан осында кеткен соң, Есеней үйіне сия алмап еді.

Қашаннан бері күтіп жүрген қуаныш белгісін Ұлпан өзімен бірге ала кеткендей, Есеней құр алақан қалғандай сезінді. Оның үстіне босанғалы үш күн болған Шынарға достық көңіл білдірер кезі де өтіп бара жатыр. Осы екі себеп еріксіз айдап, Есенейдің үлкен басын кішірейтіп, Мүсірептің үйіне алып келді.

Қоржын үйдің ортасындағы ауыз үй терезесіне қалың қырау тұрған, қара көлеңкелеу екен. Сырттан келген адам, кім болса да, көзі үйренгенше біраз тұрып қалатын-ды. Есеней де тұрып қалды.

— Бері қарай, бері қарай! —деп Ұлпан тағы қайталады.

Шұбалмалы пештің аласа есігінен әрең еңкейіп өтіп, Есеней Ұлпанның даусы шыққан бөлмеге кірген бойында Шынардың үстіне аса қымбат саналатын бұлғын ішікті жауып жіберіп басын көтерді. Басы төбеге аз-ақ тимей тұр.

— Балаңның көрімдігі, Шынаржан. Ақнар сараң болып бара жатыр білем, әлі күнге саған бір шаршы шүберек ырымын жасамапты.

— Есеней-ау,— деді Ұлпан тұра беріп,— Есеней-ау, неше күннен бері мен осы үйдің отынымен кіріп, күлімен шығып, қара жұмысында жүрмін ғой! Әлі сынық күреш берген жоқ. Мына жатқан сіздің жан сүйеріңіз орнынан да қозғалмайды. Жатады еркелеп!

Шынар, үлкен кісі келген соң басын көтерейін деп еді, Есеней тұрғызбады.

— Жата бер, қозғалма, айналайын.

— Сонда маған беретіндері күлге көмген қол диірменнің қара наны! Өздері оны жемейді де!

— Күлді-кемешке зар болып келіп еді тойынайын дегенін көрдіңіз бе, би-аға!—деді Шынар.— Мұндай мәстекі көрген емеспін!

— Баласының кіндігін кестім. Оған да түк берген жоқ.

— Мүсіреп ағама дүние-малы керек емес, мырза демейтін бе едің!?

— Бәрін билеп-төстеп әкеткен мына қатын сараң.

— Е, бетінен жарылғасын! Біздің үйде де бәрін билеп кеткен бір жан бар... Оның да бетінен жарылғасын! Байлық, мырзалық, сараңдық дегеннен құтылып, жаным тынышталды. Жақсы әйел жаман еркекті адам қылады дейтін бе еді? Сол дұрыс екен Шынаржан.

— Өзі үйіне сия алмай күпсіп жатқан қатынды біржола күпілдетіп кет сөйтіп!..

— Мырзаның өзі қайда? — деді Есеней, төрге шығып, отырып болған соң.

— Шай-қант әкелуге қалаға кетіпті. Қазір келеді деп жатыр мынасы.

— Мырзаның бар жинағаны үш күнге жетпей қалғаны ма?

— Біздік бірдемелері қалған шығар. Жүр, төр үйге барып шай ішейік.

— Үйді ыбырсытпай, қалған наныңды ала кет!

Бұлар шайға отыра бергенде айғайға басып Керейдің бір топ ақын-әншілері келді:

— Мүсіреп, құтты болсын шілдехана, Хабары әрең жетті кеше ғана.