Ворон / Қарғын - Дулат Исабеков

- Бейтаныс біреулердің енді сәлемдемені үйге жіберуі қалып еді. Ал, аш, көрейік,- деді Сәргел екі қолын қайтадан артына ұстап.

Мәлике іргеде сүйеулі тұрған ұзындығы бір, ені жарты метр келетін ақ матаға ораулы затты алып, оның байлауын шеше бастады. Ақ капрон жіптің өрнектеп байлануы мен дүкеннен жаңа шыққан ақ матаның мұнтаздай тазалығынан, оның мұқият оралғанынан ол белгісіз суретшінің ерекше ілтипатын, ерекше ықыласын байқап қалды.

Мәлике ақ матаның орауын түгел жазып шыққанда оның қолында үлкен портрет қалды. Алтын жалатқан жақтауы шам сәулесімен жалт-жұлт етеді. Ол портретті аяқ киім сөресінің үстіне қойып қабырғаға сүйеді.

Бұл - Бағиланың портреті еді. Портрет майлы бояумен жазылып, төменгі жағына "Е. И" деп суретшінің аты-жөнінің басқы әріптері қойылыпты.

Сәргел мен Мәлике портреттің ғажайып орындалғанына таң қалғандарын жасыра алмай демдерін ішіне тартып оған үңіле түсті. Суретші бойындағы бар қабілеті мен фантазиясын осы шығармасына сарқа жұмсағаны көрініп тұр. Жағылған бояулардан қыл қаламның ізі де байқалмайды. Мұнда тек таңғажайып сұлулық бейнеленіпті. Оның тұп-тұнық, бір түйір көмірдей қап-қара қарашығы мынау дүниеге, ондағы сан-қилы құбылыстар мен адамдардың тіршілігіне таң-тамаша боп қарай қалған.

Қастарының орта тұсы жоғары қарай сәл көтеріліп, оның ішкі дүниесінде пайда болған алғашқы сұрақтарды сыртқа сүйрелеп тұр. Ол жанар өзінше жаналық ашудың аз-ақ алдында сияқты. Сол жаңалығын бір-біріне сәл ғана қиюласпай тұрған үлбіреген балаң еріндер келесі бір сәтте таң қалған үнмен баяндай жөнелетін секілді. Сұлулық пен пәктік пендешілік пен тіршіліктің ұсақ-түйегіне пайғамбар биіктігінен қарап тұр. Мұндай әсемдік пен тазалықты бұзуға, оған дақ түсіруге батылың да, арың жетпейді. Оған қарап тұрып өз бойыңдағы тазалықты еріксіз таразыға салуға мәжбүр боласың, таразыға саласың да қоқысың мен лайсаңның баршылық екенін көріп, өзіңді-өзің бейшара санайсың, өз-өзіңнен ұяласың.

- Мынау... Бағила ғой!- деді Сәргел портреттен оқыс кейін шегініп. Бет сүйегі шығыңқы жұқа өңіне қан теуіп, Мәликеге аңырая қарады.

- Енді ғана таныдың ба?

- Мен мұны сен екен деп тұрсам...

- Сенің басыңдағы қандай ой екені белгілі ғой. Мені біреу осылай салса бақыттылықтан жарылып өлер ем...

Сәргел әйелінің әлденеден толқып тұрғанын байқады.

- Іһім!- Ол ызалы кекесінмен Мәликеге көзінің астымен қарады.- Онда... сол суретшіні шақырайық, өткен жолы Медеуде сәлемдеме жіберген жігіт қой. Таптырып аламыз. Сенің де портретіңді жасасын...

- Бәрібір мұндай боп шықпайды.

- Бақыттылықтан жарылып өлу үшін қандай болуы керек?

Мәлике оған ызалана қарады.

- Дәл осындай болуы керек, дәл осындай!

- Бұл - Бағила ғой...

Күйеуінің ащы астармен қадап айтқан сөзі Мәликенің кеудесіне ыза құйынын бұрқ еткізді, бірақ ол сыр білдірмеуге тырысып, бәрін де ішінде тұншықтырып қалды.

- Сэр-р,- деді ол аздап даусы дірілдеп,- ас үйдегі балалардың қасына бара тұршы. Құдай үшін...

Соңғы сөзінің артық екенін ол кеш сезіп қалды.

Күткеніндей-ақ - Сәргелдің қазымыр жіңішке даусы құлағына жетті.

- Неге құд-ай үшін?

Мәлике сөз таба алмай қалтырай күрсінді.

- Балалар көптен бері өздері отыр...

- Ал, құдай үшін деудің қажеті қанша еді?