Песня Кобыланды батыра / Қобыланды батыр жыры - Народная песня / Халық жыры

Жоғары шығып қарады.

Қаланың қиғаш шетінде,

Шалқар тоғай бетінде

Бір дуадақ атып ап,

Белінен кесіп шайнаған

Арыстан туған батырды

Құртқаның көзі шалады.

«Келген екен сұлтаным,

Шапса, қылыш өткізбес

Басыңда болат қалқаның.

Қолыңдағы дуадақ,

Жүнін үйтіп, тазалап,

Пісіріп жесең, болмай ма?»

Батырды танып біледі,

«Сұлтаным келген екен»,— деп,

Артық туған қыз Құртқа

Ақ сұңқардай түледі.

Сол бетімен сұлуың

Алшағырға келеді.

Келіп, сөйлей береді:

Енді қойып күлкісін,

Тілеп алды күн шықпай

Алшағыр ханның ұйқысын.

«Арызым бар,— деп сөз айтты,—

Елімді шапқан Алшағыр,

Сөзіме құлақ сал, Шағыр.

Сақтағаны Құданың

Сен итке де бар шығар!

Мінген атың кер ме еді,

Сұлтанымның барында

Сырттан келген дұшпанға

Намысымды бермеді.

Сұлтанымның жоғында

Сен болды менің ергенім.

Әкелдің де қамадың,

Жарық сәуле көрмедім.

«Далаға шығып Қыз Құртқа,

Бойын жазсын»,— демедің.

Рұқсат берсең, Алшағыр,

Далаға шығып азырақ,

Бой жазайын деп едім.

Ала қапты алайын,

Беліме арқан шалайын.

Тезек теріп, бой жазып,

Шәһәрдің шығып сыртына,

Бойымды жазып қалайын».

Алшағыр да ер еді,

Аламын деп қашаннан

Дәмеленіп жүр еді.

Сұрағасын, сұлуға,

Мақұл көріп бұл сөзін,

«Барсаң, бар,— деп,— ендеше»,

Рұқсатын береді.

Ала қапты алады,

Беліне арқан шалады,

Сенбегесін, қашар деп,

Екі құл мен екі күң

Бақташыға салады.

Шәһәрдің шығып сыртына,

Бақташысы қасында,

Құртқа кетіп барады.

Келді бір сайдың басына,

Сайдың кіріп тасына,

Төрт бақташы қасында,

Отырып кеңес бастайды,

Күң мен құл сөзін қостайды.

Бір күң менен бір құлын

Осы сайға тастайды.

Ол сайдан да өтеді,

Және бір сайға жетеді.

Отырып кеңес бастайды,

Күң мен құл сөзін қостайды.

Бір күң менен бір құлын,

«Ойнай тұр»,— деп тастайды.

Бойын жазып алғасын,

Мінген аты қылаң-ақ,

Ала қапты төрт бүктеп,

Ішіне тықты Қыз Құртқа,

Қобланды ерді сынамақ.

Қатын-қыздар жағады

Қарағайдан шайырды.

Үлкен-кіші жігіттер

Тереді бір қайырды.

Манағы тоғай тұсы деп,

Болмаса тоғай осы деп,

Тоғайға тіке қайрылды.

Тоғайға келіп енеді,

Келе жатып қыз Құртқа,

Терекке басын байлаған,

Шиыршық атып ойнаған

Бурыл атты көреді.

Бұлаңдаған Құртқаны

Бурыл ат та көреді,

Анасын танып Тайбурыл,

Теректегі шылбырын

Үзіп ала жөнелді.

Ат қашқасын,

«Тәк-тәк»,— деп,

Қобланды батыр жүгірді.

Ұмтылғанда Тайбурыл,

Шыдай алмай Қыз Құртқа,

Омыраудағы он түйме

Ағытып бәрін жіберді.

Есіктің алды ығын-ды,

Бола жазды шығынды.

Шығын емей, немене,

Екпіндеген Бурыл ат

Омырауына Құртқаның

Тұмсығын тыға жығылды.

Ат жығылған мезгілде,

Бұлаңдаған Құртқаны

Қобланды батыр көреді.

Келе жатқан батырды

Қыз Құртқа да көреді.

Танығасын батырды,

Қол қусырып түрегеп,

Иіліп сәлем береді.

Құртқа сұлу сөйледі:

«Дүниедегі іңкәрім,

Екі саулық, бір қозы

Баһар <қосылма> айда қырқарым.

Бұрын жетті өзіңнен

Астыңдағы Тұлпарың.

Тұлпар мініп, ту алған,

Кеткен жерің қуарған,

Келген жерің қуанған,

Аман-есен келдің бе,

Жұрт иесі сұңқарым!

Жаудың бақтым қаласын,

Дұшпанның міндім аласын,

Қалмақтың жектім шанасын,

Қайсар Қоблан сұлтаным,

Әлдеқандай қыласың?

Жаманның тарттым жаласын,

Сұлтаным түзде жүргенде,

Өкімінен жүкті едім,

Бір дүшпанның баласын,

Әлдеқандай қыласың?»