Песня Кобыланды батыра / Қобыланды батыр жыры - Народная песня / Халық жыры

Бүлінген елге жете гөр!

Белгілі түбі бел болса,

Еретұғын ер болса,

Қараманға барайын,

Оған да жүр деп қарайын!

Ерсе, жинап қолымнан,

Ермесе, тастап, соңыңнан,

Ертең түстен қалмаспын,

Қобланды, мен де барайын!»

Қарлыға бұл сөзді айтқасын,

Бурылға Қоблан мінеді,

Қарына семсер іледі.

Беліне байлап болатты,

Ақ сұңқар құстай қанатты

Жануар асыл Бурылды

Қараспан тауға қаратты.

Күн тимеген сауырға,

Жел тимеген бауырға

Қамшымен соғып барады.

Бурыл атты «шүу!» деді,

Құбылып Бурыл гуледі.

Ертемен шапқан Қобланды

Кешке шейін шабады.

Келіп жетті жеріне,

Жақындады еліне.

Намаздыгер өткенде,

Құтпан мезгіл жеткенде,

Екпіндеген Бурыл ат

Етпетінен жығылды.

Жығылғасын, Қобланды

Аттан түсе қалады,

Жерді сипап қарады.

Ертеңгі таң атыпты,

Бұйырған дәмін татыпты.

Жазығы мал демесең,

Адамнан ақылы артық-ты.

Ел барында Құртқаның

Екі мезгіл жем берген,

Жаныменен тең көрген,

Алтыннан соққан ақырға

Бурыл құлап жатыпты.

Мінген аты құла-ды,

Ертемен шауып бұлады.

Құртқаның баққан жұртына,

Тоқымын төсеп, ер жастап,

Батыр Қоблан құлады.

Алтынды ерге сүйеніп,

Елі-жұртын сағынып,

Өксіп-өксіп жылады.

Осы жерде Қобланды

Таң атқанша болады.

Таң сарғайып атқанда,

Таң Шолпаны батқанда,

Жан-жағына қараса,

Жұрты жатыр, елі жоқ,

Батпағы жатыр, көлі жоқ.

Қаңғырып жүріп далада,

Өткенің бе, дүние боқ?!

Таң атқан соң, батырың

Тағы да түсті жарысқа.

«Байлауда Құртқа жатқанда,

Жан серігім, қарышта!»

Асқар-асқар беліне,

Белден көшкен еліне

Ертемен шауып Қобланды,—

Бұлаңдаған Бурылмен

Жүгіртіп келді Қобланды

Айна көлде Құртқаның

Ордасын тіккен жеріне.

Жұртын көріп Құртқаның,

Көзіне батыр жас алды.

Неше батыр болса да,

Буыны балқып, босады.

Жұртына көзін салады,

Қараса, күлдің ортасы

Көтеріңкі көрінді.

«Күл ішінде не бар?»— деп,

Қобланды күлді қарады.

Ашып күлді қараса,

Жая менен жал екен,

Түрлі тағам бар екен.

Өзін қалмақ алғанда,

Көк арбаға салғанда,

«Кез болса бұған батыр,— деп,—

Тауып, азық қылсын»,— деп,

Ақылды туған Құртқаның —

Бөтен нәрсе тастарға

Шамасы келмей сұлудың,

Көміп кеткен наны екен.

«Бұйырғаны Құдайдың

Осы шығар бізге»,— деп,

Шетінен тістеп алады,

Қоржынға батыр салады.

Тайбурыл атқа Қобланды:

«Айт, жануар, шүу!» — деді,

Құбылып Бурыл гуледі,

Табаны жерге тимеді.

Көлденең жатқан көк тасты

Тіктеп тиген тұяғы

Саз балшықтай иледі.

Арандай аузын ашады,

Аяғын топ-топ басады.

Ертеден шапқан Қобланды

Кешке дейін шабады.

Жете алмады қалаға,

Бекер шапты далаға.

Сылтауды анық табады,

Түнге дейін шабады,

Түн ортасы болғанда,

Есіктің алды ығын-ды,

Бола жазды шығынды.

Шығын болмай, не қылсын,

Екпіндеп шапқан Тайбурыл

Етбетінен жығылды.

Қобланды түсе қалады,

Жерді байқап қарады.

Аллаға тілім жазықты:

«Аты арыса, қарны ашса,

Қылсын деген азықты» —

Қыз Құртқа қағып кетіпті

Кез бойы алтын қазықты.

Қолын жерге салыпты,

Тайбурылдың астынан

Қобланды тауып алыпты,

Ол қазықты бес бүктеп,

Ат қоржынға салыпты.

Атына Қоблан мініпті,

Тайбурылды тайдырмай,

Табан жолға салады.

Артық туған Қобланды

Таң атқанша шабады.

Таң салқыны жеткенде,

Ағыны қатты Бурылмен

Алтынды таудың етегіне

Аңқытып жетіп келеді.

Алшағырдың шәһәрін

Батырдың көзі шалады,