Песня Кобыланды батыра / Қобыланды батыр жыры - Народная песня / Халық жыры

Қарлыға бұл сөзді айтқасын,

Енді атына мінеді,

Бадана көзді ақ сауыт

Денесіне киеді.

Беліне байлап болатты,

Қарына найза іледі,

Қараман мен екеуі

Көбіктінің көп жылқы

Және сүзіп жөнелді.

Құба көлден өткенде,

Сары өзенге жеткенде,

Көбіктінің Тарлан ат

Құйрығын құстай тарайды,

Шекесінен қарайды,

Кіндігінен жарайды,

Әуеге қарап есінеп,

Ием бе деп кісінеп,

Жау екенін білгесін,

Сыртына құйрық салады,

Көк ат қашып барады.

«Барса, барсын көк ат»,— деп,

Екеуі қумай қалады.

Қалаға көк ат еніпті,

Есітті дүбір Көбікті.

Ат барғасын желікті,

«Қарлығажан қайда?— деп,—

Ат ертте»,— деп демікті.

Аңдып тұрған Қарлыға

Көбіктіге келіпті:

«Ұйқыңды бұзба, Көбікті

(Сорлы әкем, неге желікті),

Мал иесі жануар

Жем жеймін деп келіпті».

Көбіктіні жатқызып,

Ақмоншақ аттың үстіне

Алтыннан тұрман ер салып,

Аз ғана азық, жем салып,

Қобланды еске түскенде,

Қыздың шері қозғалып,

Ақмоншақ атқа мінеді,

Беліне семсер іледі,

Денеге сауыт киеді,

Төбеге шашты түйеді,

Ноғай бөркін киеді.

Қобландының соңынан

Дөңгелетіп жөнелді.

Қуып жетіп бұларға,

Әкесінің жылқысын

Бірге айдасып келеді.

Қаладан қиғаш өткенде,

Сары белге жеткенде,

Күн сәскеден өткенде,

Бұзылып аттың жүрісі,

Оттамайды, жусайды,

Бүгежектеп, жүрмей келеді

Ақмоншақ аттың інісі.

Өзі-өзінен ылаңдап,

Келеді бітіп тынысы.

Жылқы ішінде ала-ды,

Қылшаң жүнді қара-ды,

Әуеге қарап есінеп,

Ием бе деп кісінеп,

Жау екенін білгесін,

Шекесінен қарады,

Кіндігінен жарады,

Құйрығын сыртқа салады.

Қайта айналып көк бесті,

Шәһәрге қарап жөнелді.

Жалғаса қуған үшеуі

Қайтара алмай қалады.

«Қандай заман болар»,— деп,

Қарлыға сұлу нала-ды,

«Барса, барсын көк ат»,— деп,

Басын қосып үшеуі,

Бір төбеге барады.

Көбіктінің үстінде

Тоғыз қабат ақ сауыт,

Шапсаң, қылыш кеспейді,

Атсаң, мылтық өтпейді.

Қобландыдай батырға

Қарлыға сұлу сөйледі:

«Оған қылар амалы —

Кіндігінің тұсында

Кем соғылған төрт көзі

Жел соғарлық шамалы.

Мерген болсаң, батырым,

Кіндікті байлап атпасаң,

Басыңа салар қараны».

Қараман естіп бұл сөзді,

Тоқтамайды табаны.

Бір Құдайға тапсырып

Қобландыдай баланы,

Жылқыны қуып барады.

Қарлыға мен Қараманды

Ілгері қарай жөнелтіп,

Жолын тосып Көбіктінің,

Қобланды жалғыз қалады.

Қисайған оғын түзетіп,

Көбікті қашан келер деп,

Қобланды тосып тұрады.

Қашып барып көк бесті,

Қалаға барып еніпті,

Естіді дүбір Көбікті.

Ат барғасын желікті,

Кеткенін қыздың білген соң,

Қаһарланып Көбікті,

Көк бесті атқа ер салды,

Бір күндік азық, жем салды.

Ат басындай тас шоқпар

Көбікті батыр қолға алды.

Енді мініп атына:

«Менің келер,— келмесім

Екіталай енді»,— деп,

Амандасып халқына,

Бұрынғы тартып салтына,

Жылқысын алған жаулардың

Көбікті түсті артына.

Белес-белес бел еді,

Өзінің туған халқына

Белгілі туған ер еді.

Ертең Шолпан батқанда,

Қызарып күн шыққанда,

Тау суындай сарқырап,

Ақ сауыты жарқырап,

Қобландының тұсынан

Көбікті өтіп барады.

Көбіктіні көрген соң,

Көтеріліп Қобланды,

Айқай салып ақырды,

«Кел бері!»— деп шақырды.

Садағын қолға алады,

Оғын кезеп Қобланды,

Сонда тұрып сөйлейді:

«Сынғыр қолым, сындың ба?

Шыққыр көзім, шықтың ба?

Шынымен қазам жеттің бе?

Шын бұйрығым біттің бе?