Песня Кобыланды батыра / Қобыланды батыр жыры - Народная песня / Халық жыры

Жеті кәміл бабасы

Келді жетіп қасына:

«Ояумысың, Қобланды,

Ұйқыдамысың, Қобланды?

Бұл сапарың болмады.

Мінген атыңбоз-ды ғой,

Арқам сөзге қозды ғой.

Саған келген бәлені

Қорғаймын деп, Қобланды,

Алтын тонның етегі

Тамтық қалмай тозды ғой!

Құланнан атқан қодықты,

Көлден тартқан борықты,

Кеше түсте әкеңе —

Тоқтар шалға жолықтым.

Оқпанды сай, жыра екен,

Асқар-асқар бел екен.

Сенің әкең Тоқтар шал,—

Тізесіне тон жетпей,

Бұтында жоқ ыстаны,

Қара табан қойшы боп,

Әкең қойда жүр екен.

Алпыста шешең Аналық —

Арқан есіп, жүн түтіп,

Қайғыменен қан жұтып,

Қасіретті көп тартып,

Қозы бағып, бүкеңдеп,

Құрт қайнатып жүр екен.

Қарындасың Қарлығаш —

Әбдестесі қарында,

Бес кесесі қолында,

Белдемшесі белінде,

Қызылбастың елінде

Шай қайнатып жүр екен.

Өзіңнен қалған Құртқаны

Қалмақтың ханы Алшағыр

Аламын деп жүр екен.

Қалмақтың ханы Алшағыр —

Алтынды таудың астында

Тастан соққан қорғанды,

Бүгін үш күн болады

Шауып кетті еліңді,

Сындырып кетті беліңді,

Кесіп кетті желіңді.

Өзің есен-сау күнде

Қыпшақты жауға бергенің —

Ол да саған өлім-ді!

Қайғы тартқан еліңе

Сатамысың теріңді?

Үстіңе келген дұшпанға

Көрсетсейші көрімді.

Жалған айтар дей көрме

Жеті кәміл піріңді!»

Бабасы айтқан хабармен

Қобланды шошып оянды.

Көзін ашып қараса,

Таң сарғайып атыпты,

Таң Шолпаны батыпты.

Мақпал төсек мамық-ты,

Оянып, өксіп, қамықты,

Жау шапқасын халықты.

Ойына жұрты түскесін,

Байлауға Құртқа түскесін,

Мұны біліп Бурыл ат,

Күйініп ақсап жүр екен.

Пірден хабар тиген соң,

Ақсағынан жазылып,

Құландай ойнап қалыпты.

Белгілі төбе бел екен,

Қыз да болса ер екен —

Сауғаға берген Қарлыға,

Қараманның жанынан,

Ұйықтап Қоблан жатқанда,

Шылбырын шешіп белінен,

Майқара мен бетеге,

Жусан менен көдеге

Ақмоншақ пен Бурылды

Қарлыға бағып жүр екен.

Қос бүйрегі бүлкілдеп,

Көздің жасы мөлтілдеп,

Бір қадам басып жүре алмай,

Қарлығадай сұлуға

Әрең жетті еңкілдеп.

Қоблан келіп сөйледі:

«Жолдас болдың, Қарлыға,

Алланың көп қой жарлығы.

Жер астына бір түсер

Бұл пәнденің барлығы.

Құдіреті күшті Құданың

Осы көптің ішінде

Жалғыз маған түсіпті

Қысым қылған тарлығы.

Жау шауыпты елімді,

Жау басыпты белімді,

Жау кесіпті желімді.

Менен қалған байтақ ел

Көрген сияқты көрімді.

Қалмақтың ханы Алшағыр

Алтынды таудың етегінде

Тастан соғып қорғанды,

Шауып кеткенге ұсайды

Қараспан таудағы елімді.

Жалған айтар демеймін

Жеті кәміл пірімді,

Айтамын саған сырымды.

Жылқы ішінде аламын,

Қылшаң жүнді қарамын.

Көмек берер демеймін

Сейілдің ұлы Қараман.

Әйел де болсаң, дана едің,

Мұңымды саған шағамын.

Қош, Қарлыға, аман бол,

Қалмақ алған халқыма,

Көмегім жоқ артымда,

Жалғыз кетіп барамын.

Тәңір оңғарса жолымды,

Алаулаған қалмақтан

Кегімді барып аламын!»

Қарлыға сонда сөйледі:

«Ер де сасар болар ма,

Етегін басар болар ма?

Сіз сияқты батырдың

Елін жау алар болар ма?

Әуелі Алла анайым,

Хақ жаратқан Құдайым!

Бөлініп үйден шыққасын,

Сіз болар ма деп едім,

Тәңірі қосқан жұбайым.

Сізден басым қалғанға

Соншама жеймін уайым.

Сіз деп бақи дос болып,

Сүйіп шыққан Қобланнан

Кеудедегі шыбынның

Несін аяп қалайын!

Қайғы тартып қан құсса,

Запыран етіп май құсса,

Шабылған елге кете гөр,