Песня Кобыланды батыра / Қобыланды батыр жыры - Народная песня / Халық жыры

Масаты менен беренді.

Азырақ тұрып сөйлесіп,

Үшеуі тоқтап, бөгелді.

Тізе қосып үшеуі,

Көбіктінің көп жылқы

Гулетіп айдап жөнелді.

Бірнеше күн өткен соң,

Әкеліп қосты жылқыны

Қазаннан алған көп елге.

Жатыр екен қосындар

Тастап кеткен жерінде.

Даярланып жатқан көп Қият,

Екеуі қосқа келген соң,

Дүркірей көшіп жөнелді.

Атқа мініп желгендей,

Ер қадірін білгендей,—

Қобландының Тайбурыл

Ұмтылып аяқ баспайды,

Бір нәрсені сезгендей.

Қобланды құлға ұқсайды,

Мезгілсіз жылап, қақсайды.

Бекер жылап не қылсын,

Жан серігі Бурыл ат

Ілгері аяқ баспайды,

Омырау қағып ақсайды.

Бурыл ат ақсап, жүрмегесін,

Қалың қосын көше алмай,

Күн батпай қонды Ақсайға.

Қол Ақсайға қонғасын,

Қарлығаны алып оңғасын,

Қараман барып алғандай,

Қосынға олжа салғандай,

Ақымақ Қият бірталай

Қараман атты батырды

Көтеріп аттан алады,

Ақ кілемге салады.

Арыстан туған Қобланды,

Атын ұстар кісі жоқ,

Қобландыны көп Қият

Кім екен дер ісі жоқ.

Мінген аты қызыл-ды,

Іс тағдырға сызылды.

Олжаға көңілі біткесін,

Қияттардың бұл жерде

Қайтуға көңілі бұзылды.

Байдың қызы жамылар

Масаты мен қамқасын.

Қобландыға қарамай,

Үдере көшті көп қосын.

Қобландыдай батырдың

Аты ақсап, жүре алмай,

Жұртта жалғыз қалғасын,

Шыбын жанын қинаған,

Көздің жасын бұлаған,

Сөйтіп алған олжасын

Қият алып кеткесін,

Жалғыздықтан жабығып,

Өксіп жылап қамығып,

Сүйекке намыс жеткесін,

Қарамандай құрдасы

Көптігіне мастанып,

Есіне алмай кеткесін,

Сонда Қоблан сөйледі:

«Жақсының ісі бітеді,

Жаманның ісі жетеді.

Шыбын жанды қинаған,

Көздің жасын бұлаған,

Бүйтіп алған олжамды

Қият алып кетеді.

Ақылсыз туған мен ақымақ,

Бүйтіп жалғыз шыққанша,

Қараспан тауды жайлаған

Қалың қыпшақ жұртымнан

Онды-бесті соңыма

Қосшы ертсем, нетеді?!

Шыныменен шамдансам,

Қосын түгіл, Қияттың

Еліне күшім жетеді.

Үйге барсам, түзім жоқ,

Түзге барсам, үйім жоқ,

Өстіп жалғыз жүргенде,

Өтесің бе, дүние боқ?!

Жалғыз туған мен сордың

Алдымда сүйеу ағам жоқ,

Құдайдан басқа панам жоқ.

Қазақ көппін дегенде,

Көппін деп айтар тілім жоқ.

Артымда ерген інім жоқ,

Жалғыздықтан мінім жоқ.

Білмей қалдым басымнан

Өткеніңді, дүние боқ!

Мінәжат <қосылма> етіп жылаймын

Өзімнің нашар халімді.

Жазым болып, көз жұмсам,

Жау талайды малымды.

Атадан алтау екен деп,

Өзімнен төмен жаманға

Болайын неғып жалынды?!

Қай уақытта көремін

Үйдегі кемпір-шалымды?

Құлым десең, Құдая?

Бүгін маған көрсетші

Ататұғын таңыңды.

Ойла менің қамымды,

Тағдырымды бітіріп,

Тауыс менің нанымды!

Осы таңнан өткізбе,

Күн шығуға жеткізбе!»

Бұлайша деп Қобланды,

Түн ортасы болғанда

Тайбурылын тұсады.

Алып туған қатардан

Шаһзада кісі еді.

Құрбысында адам жоқ

Қоблекеңдей мүшелі.

Жамандар қылды өсекті,

Жылап-жылап Қоблекең,

Тоқымнан қылды төсекті.

Қараман қылды мастықты,

Жылап жүріп Қобланды,

Ерден қылып жастықты,

Тоқымын төсеп, ер жастап,

Етбетінен құлады,

Ұзынынан сұлады.

Алтынды ерге сүйеніп,

Өксіп-өксіп жылады.

Жылап жатып Қобланды,

Ортасы түннің болғанда,

Көзі ілікті ұйқыға.

Көзі ұйқыға кеткенде,

Мезгілі таңның жеткенде,

Көк есегі астында,

Ақ сәлдесі басында,

Сырлы асасы қолында,

Өзі ақтың жолында,

Он сегіз мың ғаламның

Он бесі бар қасында,