Knigionline.co » Казахские книги » Путь Абая. Книга II / Абай жолы. II кітап

Путь Абая. Книга II / Абай жолы. II кітап - Мухтар Ауэзов / Мұхтар Әуезов

Книга «Путь Абая. Книга II / Абай жолы. II кітап» полная версия читать онлайн бесплатно и без регистрации

«Путь Абая» - известный во всем мире роман-эпопея М. Ауэзова, который поднял казахскую художественную литературу и принес в мировую литературу эстетический вкус и энергию. Автор рассказал о народе Казахстана и его традициях. Абай – человек, обладающий творческими и деятельными качествами с индивидуальностью в искусстве речи. Роман высоко ценят многие зарубежные писатели, среди них Луи Арагон, Н. Тихонов, Б. Матип.

Путь Абая. Книга II / Абай жолы. II кітап - Мухтар Ауэзов / Мұхтар Әуезов читать онлайн бесплатно полную версию книги

Жиренше Сыбанның бiр қапсағай бойлы, зор келбеттi ақсақалының жанында тұр едi. Қазiр Жиреншенiң әлдеқандай бiр күбiр-жыбыры соны қамшылап жiбергендей болды. Қатты, добал үнменен сол шал Абайға қарап, айғай салып ұран тастады:

– Уа, Кеңгiрбай! Кеңгiрбай! Әуруағыңа не боп едi сенiң? Осымедi кешегi азған қызға айтқан сенiң жолың? Кеңгiрбай, шақырдым әруағыңды! – деп, сырт айналып жүре бердi. Кеңгiрбайдың Еңлiк пен Кебектi осындай жесiр дауы үстiнде өлiмге бұйырғанын айтып едi ол шал.

Бiрақ бұл кезде көпшiлiк әр түрлi жай сөздермен жамырасып, тарап кеткен.а-абай жаңағы шал үнiне, жүзiне қатты ойланып, аңыра қарап тұрды да, аздан соң қарқылдап күлiп жiбердi.

Билiк бiтiп, ел тараған кезде, Жиренше мен Оразбай Абайға тағы бiр келiп, тiл қатты. Бастаған және Жиренше.

– Абай, өзгеңдi өзге дейiн. Тап жаңағы Сыбан шал әкең Кеңгiрбайдың әруағын шақырғанда, шiмiрiктiң бе тым құрса? Қабырғаң сонда да қайыспады ма? Ата жолынан өзiң де азып, елдi де аздырып тұрғаныңда, тым құрса соны да аңғармадың ба? Дәлiңдi айтшы? – деп қадала сөйледi. Абай әлi де бағанағы бұған көрсеткен суық зiлiнен қайтқан жоқ.

– Кеңгiрбайдың халық қойған аты "Қабан" болатын. Жем үшiн, осындайда қарындастың қанын iшкендiктен "Қабан" атанған. Ұқтың ба? Мен Кеңгiрбайдың ұлы емеспiн. Адамның ұлымын! – дедi.

Абайдың осы сөзiнен соң қақ басқа таяқпен бiр салғандай болған Жиренше мен Оразбай үн қатпай, сiлейiп тұрысып қалды. Абай кете барды.

Екеуi оңаша қалып, бiр бiрiне ажырайысып қарасқанда, түстерiнде үлкен ыза бар едi. Жиренше жалғыз-ақ сөз айтты.

– Асқан екен мынау! Көрермiн!

Оразбайдың да ойындағы сөзi осы екен.

– Кеше Құнанбай бiр асып-тасып төгiлiп едi. Бұ да тiленген екен! Тәуекел, Жиренше, тарт берi! – деп екеуi бiрге кеттi.

Кейiн Балқыбек-сиязы бiткен соң, Абай бiр топ жастармен бiрге аттанып, Байқошқарға қарай жүрдi. Осы кезде Оразбай, Жиреншелер де аттанған екен. Абай тобының алдында, Жиренше мен Оразбай оқ бойы жерде екеуленiп, оқшау кетiп барады. Оларды танып, Абай дауыстап тоқтатайын деп едi. Екеуi артына бұрылып қарасты да, бұны танып алған соң тоқтамай, iлгерi бүлкiлдеп, жүре берiстi. Абай оларға өзiнiң айтқан қатты сөздерiн еске алып, ендi кеңiректе жай сөйлесiп, кiнәласпақ едi. Сонымен көңiлiнде зiлi жоқ, астындағы құла атын тебiнiп қап, желiп отырып, алдыңғыларды қуып кеттi. Өз топтарынан оқшау сытылып, жалғыз озып келген. Бiрақ Абай дәл қастарына тақап қалғанда, Жиреншелер мұны көрiп алып, бiр-бiрiне қарасып, үндемей "е" дескендей боп, аттарына қамшыны басып-басып жiберiп, жарысып жөнеле бердi. Абай бұлардың iстеп бара жатқан мiнезiн лезде аңғарып, айғайлап:

– А , солай ма едi? Бiлдiм! – деп едi.

Екеуi естiп қалған екен. Сәл аттарын iрке бердi де, қатар бұрылып, тұра қалысып бiр ауыздан:

– Бiлсең сол!

– Сол-ақ! – десiп, ашулы жүзбен ақыра үн қатысты да, қайтадан жарысып жөнелдi. Осы жарыс үстiнде олар Абайға қарсы үлкен ызалы ашу, қатты араздық жиып бара жатты.

Балқыбек-сиязынан қайтқан Тәкежан, Майбасарлар да Абайды жамандап, өсек етiп қайтқан. Жиренше арқылы Барақ ұсынған қырық жылқы жайы бұларға да мәлiм болған.

– Әрi абырой алып, әрi мал алып, жұрт iстегендi iстеп қайтудың орнына, Абай абырой да, мал да таппай, бос қайтты. Орыстың ұлығы айтатын заңды айтып, ел шырқын бұзып қойды. Атаның абыройына келген бақты қор қылғанда, осындай жiгерсiздiк, намыссыздықпен қор қыламыз ғой! – деп, Тәкежан өз сөзiн Майбасарға мақұлдатты.

Перейти
Наш сайт автоматически запоминает страницу, где вы остановились, вы можете продолжить чтение в любой момент
Оставить комментарий