Knigionline.co » Казахские книги » Путь Абая. Книга IV / Абай жолы. IV кітап

Путь Абая. Книга IV / Абай жолы. IV кітап - Мухтар Ауэзов / Мұхтар Әуезов

Книга «Путь Абая. Книга IV / Абай жолы. IV кітап» полная версия читать онлайн бесплатно и без регистрации

Мухтару Ауэзову удалось раскрыть истинный образ писателя Абая, который оставил грядущим поколениям духовное наследие народа. Мухтар Ауэзов – великий мыслитель, он смог передать целую историю о жизни Абая. Чингиз Айтматов говорил: «Когда я еду в другую страну и переступаю порог других людей, есть два рода сокровищ, которые я всегда лелею и лелею с собою: одно — «Манас» и другое —Мухтар Ауэзов».

Путь Абая. Книга IV / Абай жолы. IV кітап - Мухтар Ауэзов / Мұхтар Әуезов читать онлайн бесплатно полную версию книги

Шербешнайдың кесігі бойынша көктемде Серке жүргізбек болған землемер бөлігі дәл сондағы аталған қалыпша жүргізілетін болды. Оразбай, Әзімбай, Жиреншелер көктемде шабуыл жасап, екі ел арасына бүлік салғаны үшін айыпты боп аталады. Көкен еліне Тобықтының он бес кісі жуандары түйе бастатқан тоғыз-тоғыздан айып тартады.

Шербешнайға жиылған Тобықтыдан да көрші Сыбан, Керей, Уақ, Бура, Матай көп еді. Айнала осы елдерге содыр-сотқар атағы шыққан Тобықтының қазіргі жеңілгеніне қалың ел қатты ырза болады. Осы топта бір шешеннің аузынан шыққан мысқыл әзіл де лезде көпке тарады.

– Енді Тобықты – Арғын емес, Уақ – Арғын болды. Арғын – әркім болды! – десіп күлкі ете бастады.

Оразбай мен Сәмен сиязда өздері жеңілген өкімді естіп, Абайдың тұсынан қиыс өте беріп, оған бір кінә сөз тастамақ болып еді. Оразбай Абайға түксие қарап, сәл тоқтай беріп, сол сөзін айтты.

– Абай, қайда жетерсің, қашанға дейін барарсың, білмеймін, әйтеуір бірақ бір үлкен пәлеге кетіп барасың! Сомыңды ғана есіңе саламын! – деді.

Абай оған күліп, мысқыл ете жауап берді.

– Ей, Оразбай, сенің өзің де жуан, сөзің де жуан, сойылың да жуан. Бірақ сол жуандарыңды қайда жұмсауды "имейтін сорың бар екен-ау! – деп, айналадағы жұртты күлдіре кекесін айтты.

Абай бұл арада өзіне арналатын ендігі қастықты, әсіресе шапқа түртіп, ширықтырып алғанын аңдаған жоқ еді. Бұл оның асығып айтқан жеңіл сөзі болды.

Оразбай Абайға қосылып күліп қалған көп жұрттың үнін естіп, әлдебір сертті ішінен айтып, кете барды. Сәмен жастау, ызасы қатты буып жүрген Оразбайдың анық қанды көйлек, қарашоқпар сыңары болатын. Ол өз ызасын Абайға өз аузымен айтып қалмақ болды. Оразбайдың артында іркіліп қалып, Абайға тура қарады.

– Абай мырза, арманыңыз сол болса, жеттіңіз ғой! Тобықтының игі жақсысын жерге қараттыңыз ғой! – деді.

Абай бұған ажырая қарады. Өзіне белгілі Сәмен сұмдықтарын, зорлықтарын еске алып, ыза боп кетті.

– "Жақсы...", "игі жақсы...", сол "жақсы" сенбісің? Садаға кет жақсылықтан! Сенің ел билеген неңді алған?

– Білем, мені сіз болсаңыз сайламас едіңіз, бірақ ел сайлаған.

– Сені ел емес, малың, параң сайлаған.

– Оны да маған көп көрген екенсіз ғой?

– Татымсызға тиген болыстық та, қор болған болыстық.

– Жарайды, тартысып көрерміз. Татыған-татымағанды ертеңгі сайлау көрсетер! Тек сол жерден кездесіп бағыңыз! – деді.

Мұрнының ұшына тері шып-шып шыққан екен. Бетінің азырақ шұбары қазір ала теңбілденіп, сұрланып алған бажыр сары Сәмен қатты ашудан қалшылдап кетті. Ендігі Абай сөзін тоспастан айнала жөнелді.

Оразбай мен Сәмен топтан оңаша шыққанда қандарын ішіне тартып, қатты қорланып, үлкен кекті ашумен сыр түйісті. Бұл екеуінен соңғы кезде сәл оқшауырақ отырған Есентай да енді келіп үшеу болып қатар қосты. Бірақ иық сүйесіп "қасыңдамын, біргемін, не жаманатқа болса ортақпын" дегендей белгі білдіргені болмаса, Есентай бұл шақта тіл қатқан жоқ, әзір қатпақ та емес. Оразбай қаны қашып, жалғыз көзі шаншыла қарап, Сәменмен оңаша ғана тұрғанын аңдап алды да, өзгеге айтпайтын бір сөзін бастап қалды.

– Айтып едім, аталы жау алыста емес, қасыңда! Ол – осы Ыбырай деп!..

Әлі де демігін баспаған, ашуы алқымына тығылған Сәмен іле жөнелді.

– Жаулығына қапы жоқ! Тобықтының жақсысын жер қылуда, соның ішінде әсіресе сіз бен мені жер қылуда бұның аянары жоқ екен деп білдім!

Оразбай кекесінмен Абай айтқан бір сөзді тістене, кіжіне тұрып, мазақ қылып қайталап айтты.

– "Сойылың жуан, сілтер жеріңді білмейсің!" – деді ғой.

– Бәсе деймін, осы айтқан сілтер жері жадыңда бар ма, Оразеке?! Әнеугүні қазақ хан-төресі Әзімқан айтпап па еді екеумізге?! – деп ентелеп, Сәмен қазір жарғыласқан жұлысқа, тартысқа түскелі тұр. Оразбай Сәменді иығынан ұстап, құптап, ырғай түсті:

Перейти
Наш сайт автоматически запоминает страницу, где вы остановились, вы можете продолжить чтение в любой момент
Оставить комментарий