Белый дом / Ақ боз үй - Смагул Елубай / Смағұл Елубай

Сөйткешпе, жүгіріп келе жатқан келіншек ат қағып омақаса құлады. Балқияны арашалауға ұмтылған жұрттың алдында тайымен жалбақтап шапқан Ждақай, одан кейін қатты ұмтылып жаяу Бұлыш мерген барады. Жүгіріп кеп Балқияньщ қолтығынан сүйей берген Бұлышқа да қамшы сілтеді Мажан.

— Жә, жетулі! — деп түгігіп кеткен Бұлыш созыла түсіп, шалдың қолынан қамшысын жұлып алды да, сабын қақ бөліп, лақтырып жіберді. Мажанның бетіндегі қара қалға шыққан жалғыз қыл да тікірейіп кеткен екен. Токалына соңғы рет ақырып:

—Ал баратын өкіметіңе бар! Әй, бұзылған, атаңа нәлет!— деді де сары жорғасының басын кейін шапшаң бұрып, тайпалта жөнелді.

Екі ауыл арасын шұбарлап өрістен қайтқан мал келе жатыр еді. Малдың соңындағы қойшы, түйешілер де екі кештің арасында болған мына уақиғаға елеңдесіп шауып келеді.

Аяғын әрең басып солықтаған орта бойлы дембелше Балқияны Бұлыш қолтығынан сүйеп келеді. Хансұлу топ ішінен бөлініп келіншектің екінші қолтығынан демеді.

Балқияның әдемі ақсары жүзіне екі жерден қамшының ізі түсіпті. Төмен қарап көз жасын үнсіз шұбыртып, Бұлыштың қолтығына сүйене түсіп келеді. Өжет, сұлу Балқия жас Хансұлудың көзіне өр мінезді, еркін тұлғадай көрінетін. Енді міне, сол тәкаппар еркін сылқым Балқия, кісінің қоры боп келе жатыр. Өксігін баса алмай солқ-солқ етеді. Балқияны аяғаннан Хансұлудың да көзіне жас айналды. Мажанға, сол сияқты топас жандарға деген ашу-ыза қысты көкірегін.

Бұлыштың үйіне жақындай бергенде, Дәу апаның ашық зор үні естілді. Қапсағай қара кемпір қолында таяғы, жұлым үйінің алдында сорайып тұр екен.

— Әй, балам! — деді, дауысы өктем де қатқыл. — Өз сорым өзіме жетеді, менің түге! Дауды шешетін өкіметіңнің үйі анау ар жағында! Сонда алып бар, түге! Әкелме бұнда!

Бұлыш бебеу қағып:

— Апа-ау... — дей беріп еді, қара кемпір "жә!" деп

таяғымен жасқап тастады.

— Жә! Сөзді доғар! Көмейің белгілі! Айтқанды істе! — деді, әңгімені шорт кесіп.

— Бұлыш! — деді, сол арада Балқия енді есін жина-

ғандай.— Өкіметтің де, өзгенің де керегі жоқ. Маған еліме жететін көлік тауып бер!

— Түн болды ғой... Балым! — деп, көмірқара Бұлыш шарасы таусылып жан-жағына қарады. Хансұлу Бұлышты аяп кетті. Бұлыштың бұрынғы өлген әйелі Хансұлуларға жамағайын болып келетін. Содан бұл Бұлышты "жезде" деп ойнайтын.

Ымырт үйіріліп қалған шақ еді. Қой келіп, ит үріп ауыл үсті азан-қазан. Қой қоралап, түйе байлап жұрт сапырылысып сыртта жүрген.

— Жезде! — деді Хансұлу Бұлыштың алдына тұра қалып.

— Біздің үйге-ақ жүрсін! Біздің үйде-ақ түнеп шықсын!

Әкесі үйде жоқ еді, "Барақ ата" басына мінәжат етуге кеткен.

Балқияны Пахраддин үйіне дейін шығарып салып тұрып Бұлыш есік алдында әлдене деп күбір етті. Балқия үнсіз бас изеді. Хансұлу бұлардың не айтқанын ұқпай қалды.

Көп ұзамай бытпылдық құмдардың ар жағынан толықсып Ай туды. Сексеуілді қалың түлейдің басын қозғап уілдеп арқадан жел есті. Қора қорып маңқылдаған жүндес төбеттер дауыстары өшіп, ықтасынды жылы қуыстарға бөксе тығып, бүрісіп үйқыға кетті. Алыстан ауылды торып қасқырлар жортты. Аязды түнгі ауыл ұйқыға толық енген шақ. Қыстаудың алды жағы түйе жасырғандай ұйысқан ну сексеуіл. Соның кіре беріс тасасында Бұлыш тұрғалы бірсыпыра уақыт. Ай жылжып шекеге келді. Әлден уақытта үлкен ақ боз үйдің есігі болар-болмас қозғалып ысырылып бір көлеңке бөлінді. Көлеңке сексеуіл арасына қарай жылжыды. Бұлыш тынысы үзіліп, бұта арасынан сығалады. Ішік жамылып баяу басып келе жатқан жас әйелдің шағын сұлбасы. Басында ақ шарқаты, ішіктің жағасын қос қолымен қымтай ұстап келе жатқан Балқия.

Бұлыш сексеуіл тасасынан шықты. Балқия Ай сәулесі түсіп тұрған ақшаңқан қарлы алаңмен келеді. Жымиып күліп келеді. Өзінің кәдуілгі мол сәулелі әсем миық күлкісі.

Байпақ етік, малақай, қалың күпілі Бұлыш, еркелеп кеп кеудесіне маңдайын сүйеген келіншекті ебедейсіз құшақтап жьп-жылы шарқатынан иіскеп, самайынан сүйді.