Улпан / Ұлпан - Ғабит Мүсірепов / Габит Мусрепов

Ғалиасқардың үйіне қайтып келген соң Рәзия-ханым Ұлпанға жаңа киімдерін моншаға түскеннен кейін киюді кеңес етті. Монша дегенді естігені болмаса көрген еместі. Ұлпан шешесі мен бір әбиді ертіп моншаға кетті.

Монша деген қандай рақат еді. Жетім әбидің алақандары қандай жұмсақ еді! Сабындамаған, қолы бармаған жері жоқ. Сірке суымен шашын қалай жуып, тарап берді! Ертең де келіп түсемін. Арғы күні де келіп түсермін. Елге қайтқанша күнде келіп түсетін болармын! Ұлпан монша деген тағы бір түйіншекті көңіліне түйіп алды. Тоқтай тұр әлі...

Моншадан қайтып келе жатып, Ұлпан тарантаспен келіп тоқтаған Мүсіреп пен Ғалиасқарды көрді. Есік пен төрдей күрең ат көсіле жортып келіп тоқтады. Шоқтықты, жоталы-жонды, жаялы жылқы. Басын әсем шұлғып қояды.

Бөліскей темірмен жақтауланған қорапты арба да жұтынып тұр. Жарасымды екен.

— Мүсіреп аға, арба алғансыз ба?

— Атымен сайманымен қоса алдым. Ақмарал әдейі осыған жіберген.

— Атыңыз да, арбаңыз да әдемі екен.

— Көрімдік, ендеше!

— Құдай қолыма молырақ түсірген-ақты! — Ұлпан қуана күлімдеп Мүсірепке екі қағаз ақша суырып берді. Мүсіреп қарамастан қалтасына салды да:

— Ақмаралға ұнар ма екен? — деп сұрады.

— Ұнағанда қандай!

Қаладан үйлеріне қайтқанда Ұлпан Мүсірептің тарантасына мініп қайтты.. Пәуескесі магазиннен алған бұйымдарына толып та қалып еді. Оның үстіне қаланы кеңірек көргісі де келді.

Күрең ат еш нәрседен үрікпей-ығыспай, жұртқа бар сұлулығымен көрінгісі келгендей сылаң қағып келеді. Көшеден көиісге бұрылғанда төрт тағасы түгел күнге шағылысып қалады. Аяқтарын ұшынан басатындай.

Ертең маған да осындай ат-арба алып беріңізші, Мүсіреп аға Ат екеу босын.

— Жарайды. Арбаны көріп келесің, аттардың түсі қандай болсын?

— Өзіңізге ұнағаны маған да ұнайды.

Есеней бұларды: — Пай-пай, Түрікпен-ай!—деп қарсы алды:

— Қыс бойы аулаған қасқырларыңды сатып ат-арба алыпсың. Қатыныңды қалай асырайсың?

— Жақсы қатын байын өзі асырайды.

— Есеней, ертең мен де осындай ат-арба алатын болдым. Біздің аттар үркек екен— деді Ұлпан.

— Шаптым десеңші!

— Шабылдың, Есеней, шабылдың!

— Ие, не бітіріп қайттың?

-— Бәрін де бітірдім. Ақша да бітті. Бес күннен кейін үйге қайтамын. Оған дейін күнде қалаға барып моншаға түсемін. Сен де түсесің!..

Ұлпан айтқанын орындап, отауың жүгің сатып алған дүниелігін бір кеш түйеге арттырып, қос қара көк жеккен тарантасқа шешесімен екеуі қатар отырып өз ауылына қайтып кетті...

Аттанарда жалғыз тапсырғаны ақ бота болды:

— Мүсіреп аға, Шынарға сәлем айтыңыз: мен келгенше ботаны тірі жанға көрсетпесін! — деді.

— Ал, жас келін, ауылға дейін жаяулап барасың... Келін болып сынықсыған түріңді де бір көрейінші сенің...

— Сол сынықсу дегенің менің қолымнан келер ме екен деп өзім де қорқып келем... тек сен қарамайтын бол маған, жарай ма?

— Жарайды.

Келінді қарсы алуға шыққан қыз-келіншектер тобына жақындаған соң Есеней Ұлпан мен шешесін пәуескеден түсірді де, өзі ауылына қарай жүріп кетті. Пәуескеден кейін, тарантаста келе жатқан Ұлпанның жақын жеңгелері де сол жерде түсіп қалды. Есенейдің салт келе жатқан жиырмаға тарта жолдастары да ауылға қарай тура тартты.

«Бұл жұртта есектің миындай ми болсайшы. Шымылдық алып шығыпты, түге... Есенейдің бәйбішесі өз үйіне өзі шымылдық бүркеніп келіп кіреді дей ме екен?»—деп ойлады Есеней.