Улпан / Ұлпан - Ғабит Мүсірепов / Габит Мусрепов

— Алдымен сені ноқталау керек, Есеней! Мүсіреп бір баланың маңдайынан шертіпті деп естіген емен.

— Ендеше, оны неге ноқтала дедің,?

— Е, тәңірі деген келінге көңілім толып кетті де, бірде болмаса бірде қабағын шытып жүрмесін дегенім де...

Қарт адам Есеней мен Мүсірепке әлденелерді қалжыңына қоса тұспалдап айтып болған соң орнынан тұра берді.

Ұлпан да орнынан тұрып кереге бастарына көзін қыдырта қарап еді, қаз-қатар ілінген ішіктер тұр, шапандар тұр екен... Ұлпан бір қымбат зерен шапанды алып шалдың иығына жапты.

— Айтқаныңыз келсін, ата...

Шалдар кеткен соң Ұлпан орнына отыра беріп Шынардан:

— Ей, сен Шақшақ бидің қызы ма едің?—деп сұрады ақырын ғана.

— Жоқ-е, тәңірі... кейін білерсің, айтармын.

— Құдағи, той өткен соң, басқа ешкімнің үйіне бармай тұрып әуелі біздің үйге келерсіз. Мына кісі,— деп Шынарға бір қарап қойды да,— осылай қадағалап шақыр деп тапсырып қойды маған, — деді Мүсіреп.— Ұлпанды өзім шақырамын деген...

— Шақырды, шақырды,— деді Ұлпан.— Тек мен әлі Есенейге айтуға үлгірмей жатырмын.

— Е, сені шақырса болды ғой. Мен де қалмаспын,— деді Есеней Ұлпанға еркелете қарап.

Қымыз манадан ішіліп жатқан. Енді дастарқан жайылып самауыр келе жатыр. Ұлпанға таныс Тобыл базарынан өзі алған алтындатқан шыны аяқтар, шай қасықтар, өрік мейіз, қант салған сауыттар. Тобыл жағасына бір тігіліп қайтқан Ұлпанның отауында қызмет еткен жігіттер...

— Мен бір күн тыныш отыра тұрайын да, шайды сен құй!— деді Ұлпан Шынарға.

— Құдағилар, терге шығыңыздар. Енді бұл үйге кім келсе де қозғалмаңыздар,— деп Мүсіреп құдағиларды төрге алып барып отырғызды да, Есенейге:

— Сен ғой, өз үйіңде де Есенейсің! Күйеу дегеннің әдеп-ибасынан хабарың жоқ,— деп тоқтады.

— Құдай соққан-ау, маған не қыл дейсің? Бұл кісілер келгенде терде әлгі ақсақалдар отырды ғой. Ұлпан-ау, осы екеуіңнің араңда бірдемелерің бар ма өзі, мынаны неге басыма секіртіп қойдың?

— Бар...— деді Ұлпан әдейі кідіріс жасап, күлімдей қарап:—бар... мен қарындасымын, Мүсіреп жан деген жалғыз ағайым!

— Енді түсіндің бе? Ұмытпа!—деп Мүсіреп Есеней мен Несібелінің арасынан келіп отырды,— Мен Артекеңнің орнына сыйлайтын адамыңмын.

— Қайнағаға жарыған екеміз!..— деп Есеней қарқылдап күлді.

— Өз обалың өзіңе! Әуелі көрмей, білмей соқтығып па едің!

— Қол көтердім, қойдым, ойбай... қойдым Есеней болуды.

— Жоқ, жоқ... сен тағыңнан тым ерте түспей отыра тұр, Есеней,— деді Ұлпан еркелей сөйлеп.— Той өткенше сен Есеней, тойдан кейін мен-ақ болайын... Керегінде қайырып беріп отырармын.

— Шынаржан, естіп отырмысың мына екеуінің түтіні қосылып барады! Бір күні сақалымнан жасым шұбырып «Ұлпан сабап тастады» деп жылап келсем, үйіңе кіргізбей жүрме, айналайын. Сенен басқа арыз айтып, арқа сүйерім қалған жоқ,— деді Есеней.

Ұлпанмен сыбыр-сыңқылы жараса қалған жас келін елеусіз қалмасын дегені еді. Әйелдер Есенейге ырза көңіл білдіре күлісіп алды.

Есеней би алды тар, қатал адам, бет-аузы жолбарыс сияқты қара шұбар, күле білмейтін ызғарлы адам дегенді Шынар өз елінде де талай естіген. Ұры-қары түнде жатар алдында «А, құдай, Есенейдің қолына түсіре көрме!» деп дұға қылады екен деген аңыз да құлағында болатын. Сондықтан ол манадан бері Есенейдің бетіне қарай алмай отырған. Жаңағы қалжыңдардан, әсіресе, Есенейдің өзіне айтқан қалжыңынан есін тез жинап алды. Бірақ, жауап қайыра алған жоқ. Жымиып күлімсіреді де қойды.

Есеней оған тағы соқтықты:

— Шынаржан, неге үндемедің? Мына Түрікпен сені де ығыстырып алған ба? Арызымды аяқсыз қалдырамысың? — деді.