Дон Кихот І - Мигель де Сервантес

Леандраны монастырьға қамағаннан кейін Ансельмоның ештеңеге зауқы соқпай қалды — қалай болған күнде де, әйтеуір, көз жанарынан қуаныш ұшқыны көрінбейтін болды, — менің де көз алдым қараңғы тартып кетті: жанар отым жасып, сүлесоқ күйге түстім. Леандрадан қол үзген соң қатты қамығып, қайғы шегіп, оны бір көруге зар болдық, солдаттың сәнқұмарлығына қарғыс айттық, тиісті дәрежеде қырағылық жасамағаны үшін Леандраның әкесін жек көрдік. Ақыр аяғында Ансельмо екеуіміз селоны тастап, осы шалғындыққа кеп орын тебуге ұйғарым жасадық, осы жерде ол өзінің бір қора қойын бағады, ал мен бір үлкен отарды құрайтын ешкімді бағып жүрмін, сөйтіп, ағаш арасында осындай тірлік кешіп жатырмыз; бір жақсысы, сезімге қалағанымызша ерік береміз: біресе сүйкімді Леандраны жер-көкке сыйғызбай дәріптейміз, біресе оны айыптап әңкі-тәңкісін шығарамыз немесе оңаша отырып, оны аһ ұрып арман етеміз жә болмаса әрқайсымыз өз алдымызға жаратқаннан жәрдем сұраймыз. Леандраның басқа ғашықтары да бізден үлгі алып, осынау жартасты тауға кеп жайғасып, біз секілді қой-ешкі бағуға кірісті. Олардың шамадан тыс көп жиналғаны сонша, бұл ара шын мәніндегі бақташылар Аркадиясына айналды, өйткені бақташылар мен олардың қашалары бұл арадан адым аттаған сайын кездеседі және қайда барсаң да сүйкімді Леандраның есімі құлаққа шалынбай қалмайды. Біреу оған қарғыс жаудырып, оны ерке-шолжың, жеңілтек және ардан безген деп атайды, екіншісі оны ышқыры бос, жеңіл жүріске әуес деп кінәлайды, басқа біреу оны ақтап, қателігін кешіргенін айтады, өңге біреу оны сөгіп, балағаттайды, сондай-ақ оның сұлулығын айтып тамсанатындар да, мінез-құлқын шенеп-мінейтіндер де бар, — қысқасы, бәрі де оны кінәлап, бәрі де оны пір тұтады, осынау есалаңдықтың әбден асқынып алғаны сонша, өзіне қарамай кеткеніне күйініш білдірушілер де көбейе бастады, — солардың ішінде тіпті онымен бір ауыз тіл қатысу бақыты бұйырмағандары да бар, — тағы бір тобы өкінішке бой алдырып, қызғаныштан өртеніп кете жаздап шақ жүр, ал оның ешкімнің бойында қызғаныш сезімін оята қоймағаны анық-ты, өйткені, бұрын айтып өткенімдей, әуелі оның іс-қылығы мәлім боп, ынтызарлығы кейін ғана төбе көрсеткен-ді. Бақташылардың бірі болмаса бірі өз бақытсыздығын желге жария етпеген бірде-бір жыра-жықпылды, бұлақтың жағасын немесе ағаштың саясын таппайсың, Леандра есімі айтылған бойда жаңғырық оны алысқа алып кетеді, таулар — Леандра деп гүрілдейді, жылғалар — Леандра деп сылдырайды, Леандра бәрімізді мәлімсіздік пен әуейілік ахуалында ұстап отыр, бәріміз де әлденеден бостан-бос дәмеліміз, оған қоса бойымызды әлденендей бір үрей билеп алған. Осынау өңшең есуастың ішінде ең төменгі, сонымен бір мезгілде ең жоғарғы парасат-пайым иесі бақталасым Ансельмо секілді көрінеді маған, өйткені өкініш білдіретін себептерінің соншалықты көптігіне қарамастан, ол тек Леандраның алыста жүргеніне ғана өкінеді, сөйтіп өзі өте шебер ойнайтын равель әуенінің қоштауымен күйініштерін әнге қосады, бұл, әрине, оның ақыл-есі дұрыстығын аңғартады. Мен болсам, басқа жолды, әлдеқайда жеңілдеу және, өз ойымша, әлдеқайда ақылға қонымды жолды таңдадым, атап айтқанда: әйелдердің жеңілтектігін, тұрақсыздығын, екі жүзділігін, уәделерінің жалғандығын, опасыздығын, сондай-ақ, арман-ойларының нысанасын таңдаудағы албырттығын әшкерелеймін. Міне, сеньорлар, әлгінде өздеріңізге жақындаған кезде шыбышыма арнап айтқан сөзімнің мағынасы сіздерге енді қазір жақсы түсінікті болған шығар: ол — әйел жынысты, сол себепті оны онша жоғары бағаламаймын, ал, шындығында, бұл отарымдағы ең жақсы ешкі. Өздеріңізге айтайын дегенім де осы еді. Бәлкім, көбірек сөйлеп кеткен шығармын, есесіне дастарқаным да онша жұтаң болмайды: қашам қол созым жерде, ал онда жаңа сауылған сүт те, керемет дәмді сүтсірне де, түрі де әсем, өзі де тәтті жаңа піскен жеміс те бар.

LІІ тарау

Дон Кихоттың бақташымен қақтығысы жайында және зікіршілермен арадағы сирек кездесетін кикілжің кезінде Дон Кихоттың терлеп-тепшіп жүріп ақыры жеңіске қол жеткізгені жөнінде