Тек алғашқы сөзге тоқырасып, тарасар жерде ғана Сыбанның төресi – алып денелi үлкен қызыл күрең жүздi, бурыл тартқан қаба сақалы бар Барақ төре, Абайға үлкен отты көзiн қырындай тастап отырып, соңғы бiр тiлек айтты.

– Абай шырақ! Екi ағайының сенiң алдыңа сөз тастады. Сөз ғана емес, сенiң басыңа да сын тастады. Тобықтыны ара ағайыным дедi. Бүлiнгендi тiлемес, бiрлiгiмдi тiлер деп бiр таңдаса, әдiлетi, ақтығы бар деп, дәл сенiң қара басыңды тағы тiледi. Түптiң түбiнде тергеу көмегiңе екеудi аларсың, немесе тағы әлденешеудi аларсың. Бiрақ, "түгел сөздiң түбi бiр, түп атасы Майқы би" дептi ғой баяғыда. Түбiнде қыл мойынның келеге түсер, кесер сөзiн бiр өз аузыңнан, өзiңнен ғана күтемiз! – дедi.

Жұмақан үндемей, құптағанын бiлдiрiп, сәл бас изеп едi. Тойсары басқарақ айтты:

– Барақ мырза өз мүддесiн айтты ғой. Көлденеңдер кебiм жоқ. Бергенiм берген. Шыжыммен ұш, шырғамен қон.деп неғылам! Түйiн-төрелiктi тек сонау төбеден тосар ғана жайым бар! – дедi.

Қырбай елдердiң қырқылжың билерi әзiр үн қоса алмайтынын сәл сездiргенмен, бұл арада жарыла кетiп жатқан шалғайлық жоқ.

Абай үндемей ғана, екi жағына салқын жүзбен бiр рет бас изедi де, бұл кездесудi осымен аяқтатты. Ара би әуелде аз сөздi, көп сабырлы болмақ жөн. Сыр ұшығын сөз шығарады. Жарым сөзден жай түйем деп жорамалға, тұспалға көп түсетiн сөзқуарлар, пәлеқорлар екi елде де аз емес. Абай соны ойлаған сайын, дәл өзiнiң билiгiне шейiн тергеу сөздiң барлығын аңдап жүргiзбек. Өзгелердi көп сөйлетiп, өзi аз сөйлеудi ниет еткен. Сол оймен жаңағы аз жарықшағы бар екi сөздiң екеуiне де: " бiрiңдiкiн алдым, бiрiңдiкiн қойдым" дегендi бiлдiрген жоқ.

Оразбай мен Жиреншенi ендi iске қосатын боп оңашалағанда, Жиренше өзiнiң байқағыш, шалымпаз ойымен жаңағы сөздер туралы бiр болжау айтып қалды.

– Аужайды әзiр түюге алыс қой. Бiрақ Керей сөзiн мырзалықпен бергенде, Барақ бағып беретiн тәрiздi-ау деген едi.

Абай бұл жайды өзi де осылай топшылағанмен, Жиреншелерге де iшiн ашқан жоқ. Оның орайына екеуiне де, дәл осы жерде, тезiнен iске кiрiсудiң жөнiн айтты. Бiреуiн Керейге, бiреуiн Найманға қазiрден тергеуге қосатын болды. Абай бұл екеуiне де жаңа өзi ойлаған тәсiлдi айтты.

– Сұрамақ пен бiлмек бар. Әр барымта, шабуылда алынған мүлiк, соққыға жығылған жiгiт көп. Талай нәрсенi тергеп, талайды бiлiп келулерiң керек. Бiрақ болған бар да, бұлдыр бар. Шынға өтiрiк қосып, аламыштап айтатын, араздық мiнезi бар. Осындайдың бiрiнде өздерiң "мынау жақсы, мынау жаман, мынау шын, мынау жалған" дегендi жарыққа салып айтпаңдар. Iшке түйiңдер. Әсiресе шырай берiп, уәде берме. Оның арты мойныңа алған қарыз есептi. Сендерге қарыз болған – маған да мiндет артады. Онан соңғы бiр қолқам бар. Екеуiңе анық серттесiп айтар сөзiм: жең үшiнен жалғасып, дүниеге сатылып жүрмеңдер. Екеуiңдi дос бiлейiн және шын тiлейiн, қанатым болыңдар. Бiрақ әдiл-ақтық жолына бастап ұшатын қанатым болыңдар! – деген.

Қыз дауының сыртындағы көп пәленiң барлығын Кожагелдi, Шақантай iшiнен толық бiлудi және бар бiлгенiн Абайға түгел хабарлап тұруды Оразбайға тапсырды. Түкi-сыбан iшiн ақтара қарап, аудара тексерудi Жиреншеге бердi. Олар ең әуелi осы Балқыбек-сиязына келген Керей-найман адамдарын түгел адақтап шықпақ, даугердi, куәны де осы жиыннан тауып, көп тексерудi осында аяқтауға болатынын айтысты. Бiрақ үшеуiнiң тағы бiр ақыл қосып байласқаны: "екi жақ өз бетiмен шалқайысып, тек бiрiн-бiрi жалалап, шынға ойыспайтын болса, онда Оразбай мен Жиренше Керей мен Сыбанның кей жерлерiне өздерi суыт жүрiп, барып қайтыспақ болды.

Осымен Салиқа қыз дауының бiр жұмаға созылған күндiз-түнгi тергеуi басталып кеттi. Тергеу үш жерде жүрiп жатты. Оқта-текте ғана, көбiнше түн жарымында, күнi бойғы бiлгендерi, тапқан-тергендерi туралы Абай Жиреншелермен қысқа уақытқа бас қосып айрылысады.