Соны Павловпен ақылдасып, анық түйген Әбіш көп қағаздар жазуға кіріскен. Мұнда былтырғы недоймщиктер ісі неден туғанын, қандай қиянат, қасқырлық мінездер ел бейнетқорын зарлатқанын жазды. Ел атынан жазды. Сол істе Абай «қара-шығын» жинаушылармен ғана алысқан боп көрсетілді. «Егер Абай көмегі болмаса, сол күндерде сахарада үлкен лаң туып, кедей малшы-қосшының атбашар, старшындармен қатты қақтығысып қалуы даусыз болғанын айтты». Осындай елге, даланың кедей жұргына жәрдемі көп жанашыры, әділеті зор болғаны үшін бүкіл қазақ даласындағы қалың ел оны біледі, сүйеді және ұлықтар алдында ақтайды», осының растығына Шыңғыс болысының бар ауылнайдағы көгапілік халқы қолдарын қояды.

Өбіш бүдан бөлек екінші арыз қағазды тағы жазды. Онысы: жатақ егінін ойрандаған потрава турасында. Жаңағы арызға жалғас, мұнда Абайдың отырықшы момын шаруаларды жабайы көшпелі және зорлықшылардан қорғағаны айтылды. Бұл істің неден туғанын, растығы қандай болғанын қазақ емес, тіпті, көлденең куә орыс крестьяндарының да арнаулы акты жасап, айтып кеткенін келтірді. Крестьяндар жасаған актының копиясын де Әбіш әлденеше рет көшіріп әзірледі.

Сонымен соңғы бірнеше күн ішінде Әбіш, Дәрмен, Мағаш — барлығы боп, ел арызына Абайды қорғайтын жүрпың қолын қойғызып шықты. Бұл күндерде күзектерде жиі отырған Ералы, Ойқұдық, Кіндікті сияқты қоныстардың бәрінде де Шыңғыс бо-лысының он бес ауылнайының санағы бар. Солардың бәрін жаңағы жігіттер аралап жүріп, анық хал ықтың талабын көрсетіп, қолдарын қойғызды. Тегінде, ояз, сот кеңселерімен істес боларда, ел ішінен осындай приговор жиылуы бұл сахара үшін үйреншікті әдет. Бірақ бұрын ел атынан жалған приговорлар жасалатын. Және біреуді жазалау, қаралау, әлекке салып, жазаға ұшырату үшін жиналған «приговорлар» болатын. Мұны жасағанда да болыс-билер, пәлеқор-лар жасап, жазықсыз жандарды жарадар ету үшін жұмсайтын. Мына жолғы «приговор» Абайға ел тілегін білдірген адал куәлік болды.

Жатаққа осы қзғаздармен келген Дермен болатын. Ол үйден-үйге кіріп жүріп Иістің, Жұмырдың, Қаңбақ, Тоқсан, Сер-кештердің өздерінің де, әйелдерінің де қолдарын қойғызған. Бұл істе Дәркембай, Базаралы, Абылғазылар анық игіліктің талабы барын ұқты. Өздері жеке бастарының қарызындай санап, «Абай үшін қолым емес, қаным қажет болса іркілем бе!» десті.

Жатақтың кішкентай балалары Рахымтай, Асан, Үсендерге шейін Абайға керек қағаз дегенді ұғып, шешелеріне қолдарын жақсылап қоюды тілек етісті. «Абай ағама керек», «Абай үшін көмек», «Абай ағаның ұлыққа беретін жауабына керек», «Біздің жатақ үшін жауапқа барады, жолы болсын!» деседі.

Дәркембай Әбішке өзі кеп ақылдасып, Абайдың қасына жатақтан Серкешті қосуға байлаған және өзінің кәрі досы, Абайға қадірлі кедей ақын Байкөкшені де әдейілеп Қарамолаға жүргізетін болған. Барлық қолдар қойылып, қалың арыздар, ақтылар әзірленіп болған соң, Әбіш бір топ қағазды Семей губернаторының өз кеңсесіне Әлмағамбетпен жөнелтті. Және бір топ копияларды Қарамолаға, сол жандарал алдына ел-жұрт атынан Байкөкше мен Серкеш алып барады.

Міне, Әбіштің алаңсыз болуын Абай өзінше ойлағанда, Әбіш әкесінің сапарына осындай оқымысты баласының жәрдемін қосқан еді.

Дәл аттанар кезде Абайдың оңаша шығарып алып, ақылдасқан жалғыз адамы — Павлов болды. Ол Абай сөзін тындамас бұрын сырлас достық ажарымен бір жайдан өгіліп алды:

— Ибрагим Кунанбаевич, көңілсіз жолға барасыз. Уақытта қысқа. Кейбір үсақ нәрселерді айтпаса да болар еді, бірақ енді тез көрісеміз бе, жоқ па!? Сондықтан айтып қалайын деп отырмын. Мен сізді, сіздің ауылды соншалық жақыным, досым көріп алыппын. Оспанға сіз ас бергенде көмегім тимесе де, сахараның сол әдетін көрейін деп келіп ем. Одан кейін, сіздің сахарада жаңада шыққан Салтычиха, Кабанихалар жасаған әлек, әурені көрдіңіз!— деп күлді де, Мәніке мен Қаражан мінездерін есіне алды. Бұнысына Абай да күлді.

Павлов әлі де күле отырып: