Knigionline.co » Казахские книги » Белый дом / Ақ боз үй

Белый дом / Ақ боз үй - Смагул Елубай / Смағұл Елубай

Книга «Белый дом / Ақ боз үй» полная версия читать онлайн бесплатно и без регистрации

Крупнейшее произведение искусства, которое охватывает эпоху сталинских репрессий, застоя, голода – трилогия Смагула Елубая «Белый дом». В произведении просматривается артистизм, художественная структура, присущие автору. Он умело описал положение голодающих, последствия «преувеличения» для страны, разоблачает негативные действия, безнравственность и несправедливость тех, кто правит страной. Произведение охватывает времена Великой Отечественной войны. Вам будут слышны крики и стоны людей, читая роман. В нем и душевная боль голодных детей, и искалеченной старухи, и невинного оскорбленного мужчины…

Белый дом / Ақ боз үй - Смагул Елубай / Смағұл Елубай читать онлайн бесплатно полную версию книги

Құмжуаны жұлып ауызына салды Хансұлу. Қуат кеткен бойына ол да болса едәуір нәр, едәуір жұғын. Ал, көсік дегеніңіз, кәдімгідей ас. Соны іздеймін деп Хансұлу шағыл аралап қостан ұзаңқырап кеткен екен. Әлден уақытта қыр астынан Дәу апаның айқайы шықты. Хансұлу етегіне сүріне аттап төбе басына ұмтылды. Дәу апа таң саз берісімен ескі жұртқа қарай жүріп кеткен.

Қырқаға шықса Күн астынан ақ жаулығын бұлғайды Дәу апа. Шақырып тұр.

Хансұлу жүгіріп келеді. Көкесінен бір белгі болған ғой.

Қырқаның күнгей баурайында керіскідей созылып біреу жатыр, шалқасынан түсіп. Қасында жаулығы қарқарадай боп Дәу апа отыр. Қарасұр шапанынан таныды жатқан кісіні — көкесі. Хансұлу жақындай бергенде басын көтерді. Пахраддин сырқаттанып қалыпты. Беті-аузы ісініп, көзі жасаурап, гүрк-гүрк жөтеле береді. Дәу апа мен Хансұлу екі жағынан сүйемелдеп қосқа әрең жеткізді.

— От жағындар! — деді Пахраддин.

Отты лаулатып жағып, суды қайнатып алаша керіп қалқа еткен қос ішінде дереу дастарқан жайылды. Пахраддиннің ерні жарылып тобарсып кеткен. Бір кезде тұз салған ақ су шайдан тіктеліп отырып ұрттады. Зағра нан, қуырылған бидай, жүгеріден шымшып алып аузына салды.

— Оуф! — деп қояды Пахраддин, ыстық шайдан ұрттаған сайын.

— Я, Алла!

— Я, Барақ ата! Я, Бекет ата! — деп Дәу апа аруақты сарнап шақырып отыр.

Пахраддинде үн жоқ. Көрпені бүркеніп алып мандайы жіпсіп ақ су шайдан сораптай береді. Сораптай береді.

Түске таянған көктем Күні шақырайып шекені шағып барады. Аспан тараптан молдаторғай құйқылжиды. Айнала ызыңдаған шыбын-шіркей. Босаң топырақ құм көгі ерте көтерілетін әдеті. Қайда қарасаң да қаулап өскен көк раң, жантақ, мия, түйетабан, қойселеу, ақшатау. Алыс-жақын ой, қырлардың арасында мөлдіреп кілкіп тұнған көгілдір ауа. Дала жарықтық құлпырып жатыр. Табиғаттың мына мамыражай қалпына назар жіберіп демі дірілдеп күрсінді Хансұлу.

Қуырылған бидайды қытырлатып, ақ су шайды үнсіз отырып ұзақ ішкен Пахраддин ақ тер, көк тер терлеп, аздасын көзін жұмып сұлық жатты. Сырға бәйбіше жік-жапар боп Пахраддинді қымтаумен жүр.

— Ау! — деді бір кезде Пахраддин.

— Не? — деді Сырға елп етіп.

— Тіске басатыннан не қалды?

Сырға үндемеді. Кішкентай қара шүберек қалтаны қоржыннан алып Пахраддиннің алдына тастады. Қолдағы кішкентай бидайды тал түсте жұртқа үлестіріп берген әпенді еріне не десін.

— Осы-ақ па? — деді Пахраддин.

Сырға тағы да тіс жармады. Теріс қарап отыр.

— Ым... м, — деп, сағы сынып калды Пахраддиннің.Көзін жұмып сәл-кем үнсіз жатты. Ойланды. Әйелдер отағасыдан бір лебіз күткендей түгел тым-тырыс.

— Су қанша қалды? — деді Пахраддин.

— Жарты мес... -Дәу апа! — деді Пахрадцин, қымтанып жатқан қалпы.

— Айта бер! — деді Дәу апа.

— Дәу апа! Былай етуге керек! Мен бүгін... асасы, жүре алмаспын... Ал сіздер, Хансұлу екеулерің жүре берулерің керек! Іркілуге болмас... Менің қасымда... Сырға қалсын. Аман жүрсек, жетерміз іздеріңнен! Суды торсықтарға құйып екіге бөліндер! Жүгеріден бір қос уыс тастаңдар! Қалғанын алыңдар! Көтергендеріңше көрпе-жастық, киім алыңдар! Ал, қимылдандар!

— Бөлінбей-ақ, бірге болсақ қайтеді, көке?! — дей беріп еді Хансұлу, Пахраддин:

— Болды! Сөз қысқа! Қозғалыңдар! — деп кесіп тастады.

Манадан үнсіз отырған Сырға бәйбіше теріс қарап көзінің жасын сықты. Дәу апа:

— Інімдікі жөн ғой, қарақтарым!.. — деп, бет әжімі қалыңдап күңірене күрсінді.

Содан Хансұлу мен Дәу апа екеуі екі баланы жетектеп жолға шықты. Дәу апаның иығында — ала қоржын. Хансұлудың қолында — су құйған торсық, киім-кешек.

Перейти
Наш сайт автоматически запоминает страницу, где вы остановились, вы можете продолжить чтение в любой момент
Оставить комментарий