Дон Кихот І - Мигель де Сервантес

— Онысы рас, — деп қоштады комиссар, — бұл шынымен-ақ өз өмірбаянын жазып шықты және өте жақсы етіп жазды, бірақ кітабы екі жүз реал кепілдігін күтіп түрмеде жатыр.

— Тіпті екі жүз дукат талап етсе де, бәрібір оны қайтарып алмай қоймаймын, — деп нықтады Хинес.

— Соншалықты жақсы кітап па еді ол? — деп сұрады Дон Кихот.

— Жақсылығы сонша, — деп жауап қатты Хинес, — Тормес жағасында өскен Ласарильо мен осы тақырыпта жазылған және болашақта да жазыла жататын басқа кітаптардың бәрі де онымен салыстырғанда түкке алғысыз боп көрінеді. Осы сөзіме сеніңіз, асыл текті мырзам, онда жазылғанның бәрі шындық, бірақ қызықтылығы мен тартымдылығы сонша, ойдан шығарылған оқиғалардың ешқайсысы онымен шендесе алмайды.

— Кітап қалай аталады? — деп сұрады Дон Кихот.

— Хинес де Пасамонтенің өмірі, — деп жауап қатты қылмыскер жігіт.

— Ол өзі аяқталған кітап па? — деп сұрады Дон Кихот.

— Ау, өз өмірім аяқталмайынша, ол қалай аяқталмақшы? — деп наразылық білдірді Хинес. — Оны жарық дүниеге келген күнімнен бастағам, сөйтіп соңғы рет галераға жіберілген сәтіме шейін жеткізіп үлгергем.

— Ендеше, онда бұрын да бір болып қайтқансыз ғой, шамасы? — деді Дон Кихот.

— Өткен жолы мен онда құдай мен корольге төрт жыл қызмет еткем, — деп жауап қатты Хинес. — Сондықтан мені тағы сонда аттандырғандарына онша көп өкінгем жоқ — ол жерде кітабымды аяқтауға уақытым болады. Өйткені, маған әлі көп нәрсе жайында айтуға тура келеді ғой, ал испан галераларына тап болғандар уақытын қайда жұмсарды білмей әуре; бірақ, ақиқатын айтқанда, жазбаларым үшін соншалықты көп уақыттың қажеті де жоқ: бәрі көңілде сайрап тұрған жайлар ғой.

— Жылтырлау жігіт екенсің, байқағаным, — деді Дон Кихот.

— Әрі бақытсызбын, — деп қосып қойды Хинес. — Бақытсыздық дарынды жандардың қасынан қалмай еріп жүреді.

— Бақытсыздық сұрқиялардың соңынан еріп жүреді, — деп түзетті оны комиссар.

— Сізге тіліңізді тартыңыз деген болатынмын, сеньор комиссар, — деп Пасамонте қайтадан қызына сөйлеп кетті. — Бастықтар қолыңыздағы жезлді бізді, сормаңдайларды, жәбірлесін деп бермеген шығар, керісінше, корольдің өзі белгілеген орынға аман-сау апарып орналастыру үшін берген шығар. Әйтпесе, басымды бәске тігуге бармын... жә, қарғанып қайтем, күндердің күнінде тышқанның көрген тауқыметі мысықтың да басына туатын шақ болар. Жарайды, әзірше көп сөзді қояйық, бір-бірімізге ілтипатпен қарайтын болайық, сөйлегенде одан да ілтипатты бола түсейік; ал енді жолға шығайық: бос былшылмен осынша уақытты босқа өткізгеніміз де жетер.

Қылмыскердің қоқан-лоққысы ызасын келтірген комиссар оны қолындағы жезлмен ұрып жібермекке ұмтылып еді, бірақ Дон Кихот Пасамонтені қалқалап тұра қалды да, қол-аяғы шырмаулы адамның тіліне азды-кем ерік бергенінен келіп-кетер дәнеңе жоқ дегенді желеу етіп, оған жәбір көрсетпей-ақ қоюын өтінді. Сосын тізбекте тұрғандардың бәріне бағыштап былай деп үн қатты: