Дон Кихот І - Мигель де Сервантес

— Мейірбанды мырзалар, мына атқосшының қандай адасушылыққа ұрынғаны көз алдарыңызда мейлінше анық та айқын көрініс беріп тұрғаны кәміл, өйткені Мамбрин дулығасы болған, болатын және болашақта да бола беретін нәрсені ол сақал қыратын леген деп тұр, бұл дулығаны өзім одан әділ сайыс нәтижесінде тартып алғам, сөйтіп оның заңды да толыққанды қожасына айналғам. Ал, енді ерге келетін болсақ, оған мен араласпаймын. Білетінім біреу ғана: атқосшым Санчо сәйгүлігін сәндемек оймен мына жеңіліс тапқан сужүректің атындағы жабуды алуға кеңшілік етуімді өтінген еді. Мен кеңшілік еткем, ол жабуды алған, ал оның қалайша ерге айналып шыға келгенін түсіндірудің түк те қиындығы жоқ: біз рыцарьлар әлемінде тұрақты ұшырасатын құбылысқа, бір нәрсе өңін айналдырып екінші нәрсеге ұқсас боп шыға келетін құбылысқа жолығып тұрмыз. Соның тағы бір даусыз дәлелі болсын, достым Санчо, мына туысқан әлгінде шаштараз легеніне балаған дулығаны осында әкеле қойшы.

— Өй-өй, сеньор, — деп дызақтады Санчо, — бейкүнәлігімізге өзіңіз келтіргеннен басқа дәлелдемелер табылмаса, онда мына туысқанның жабуы — ерге қаншалықты ұқсас болса, шаштараздың легені де, кім еді әлгі, Малғұн ба еді, соның дулығасына соншалықты ұқсас боп шыға келеріне еш күмән жоқ.

— Айтқанды істесейші, бұл қамал-сарайдағы нәрсенің бәрі түгел жадыланып қойған деймісің, — деді Дон Кихот.

Санчо барып легенді алып келді, Дон Кихот оны дереу қолына алып, былай деді:

— Ал, енді айтыңыздаршы, мархабатты мырзалар, әлгінде өзім құлаққағыс еткен мына дулығаны бұл атқосшының қай бетімен сақал қыратын леген деуге дәті барады, өзім мүшесі боп табылатын рыцарьлық орденнің атымен ант етем, бұл өзінен тартып алынған дулығаның нақ өзі, сол қалпы, жамап-жасқаған ештеңем жоқ.

— Бұған ешқандай күдік келтіруге болмайды, — деп қыстырыла кетті Санчо, — мырзам мұны жеңіп алғаннан кейін онымен тек жалғыз рет қана шайқасқа шығып, шынжырмен бұғауланған бейбақтарға бостандық алып берді, егер мына леген-дулыға болмағанда оның жағдайы өте қиын болатын-ды, себебі дұшпан бізге тас лақтырып көз аштырмай қойды.

ХLҮ тарау

Мұнда Мамбрин дулығасы мен ерге қатысты күмән біржола сейіледі, сондай-ақ басқа да оқиғалар жайында барынша шыншылдықпен баяндалады

— Мына сабаздар қайтеді-ай, сеньорлар? — деп шаңқ етті шаштараз. — Мұны сақал қыратын леген емес, дулыға деп бет бақтырмай тұрғанын көрдіңіздер ме!

— Кімде-кім олай емес деп өңештесе, — деп іліп әкетті Дон Кихот, — егер ол рыцарь болса, онда оның өтірік айтып тұрғанына көзін жеткізем, ал егер ол атқосшы болса, онда оның — барып тұрған пәтуасыз суайт болғаны.

Осы жерде тұрған және Дон Кихоттың мінез-құлқынан жақсы хабардар біздің шаштаразымыз көпшіліктің көңілін көтеруді ойлап, мұның бәрін сайқымазақ күлкіге айналдырмақ болып әрі рыцарьдың көңілін аулауды көздеп, басқа шаштаразға қарап былай деп тіл қатты:

— Сеньор шаштараз! Қателеспесем, шаштараз боларсыз. Ендеше, менің де кәсіптес ағайыныңыз екенімді біліп қойғаныңыз артық етпес, диплом алғаныма жиырма жылдан асты, сондықтан қырынуға қажет керек-жарақты бес саусағымдай білем, ал жас кезімде, оны да айта кетейін, солдат болуыма тура келді, сол себепті дулыға дегеннің, темір телпек дегеннің, бет жабар дегеннің, әскери іске қатысты басқа да заттардың мән-жайынан мағлұматым баршылық, басқаша сөзбен айтқанда, қару-жарақтың барлық түрі маған жақсы таныс. Сондықтан, былай деп сенімді түрде мәлім етпекпін, — қателессем, түзете жатарсыз, — мына мейірбан сеньор қолында ұстап тұрған зат әсте де сақал қыратын леген емес және мұның одан айырмашылығы ақ түстің қара түстен, ақиқаттың жалғандықтан айырмашылығындай. Алайда, бұл нағыз дулыға болғанымен, онша бүтін емес-ау деп шамалап тұрғанымды да айта кеткенді жөн санаймын.

— Қайдан бүтін болсын, — деді Дон Кихот, — мұның жарты бөлегі, дәлірек айтқанда — иек жабары жоқ.

— Бәрекелді, — деп қоштай кетті священник шаштараз досының қулығын түсіне қойып.