Дон Кихот ІІ - Мигель де Сервантес

Әнге қосқанда арбап алатын, дауыстап оқығанда қайран қалдыратын осы тақылеттес әндер мен шумақтардың ол тағы да талайын айтты. Ал, ақындар сол тұста Кандайяда кеңінен тараған және сегидилья деп аталатын поэзия түріне ден қойғанда қандай ахуал орнайды десеңізші! Мұндайда жаның гүл жайнайды, тәнің билеп ала жөнеледі, күлкіден езу жимайсың, сезімдерің алабұртады. Мұндай ақындарды Кесірткелер аралына жер аударып жіберген әбден әділетті іс болар еді дегенді айтуымның да себебі, міне, осы болатын, мархабатты мырзаларым менің. Әйтсе де кінәлі бұлар емес, бұларды дәріптеуші ашық ауыздар мен соларға сенетін су мыйлар; егер парызына мүлтіксіз адал, ізгі ниетті дуэнья болсам, жеті түннің ортасында орындалатын осынау әнсымақтарға бейіл бермес ем, сондай-ақ: “Өліп қалсам да өмір сүрем, мұз ортасында от боп жанам, от ортасында қалтырап тоңам, үміт жоқ болса да үміттімін, кетіп қалсам да қалып қойдым” секілді сөздер мен мұндай шатпақтарда бықып жүретін осыған ұқсас басқа да ерсіліктердің шын жүректен шыққанына күдікпен қараған болар ем. Шындығына келейікші, өлең жазғыштардың өз ғашықтарына Арабияның фениксін36, Ариаднаның тәжін, Күннің сәйгүліктерін, Оңтүстіктің жауһарларын, Тибардың алтынын және Панкайяның бальзамын тарту етем дейтіні өтірік пе? Алда ғана сорлы басым-ай! Өз бойымдағы кемшіліктерді әлі айтып тауыса алмай отырғанда біреудің кем-кетігін жіпке тізгенім неғылған кещелігім, неғылған есалаңдығым! Тағы да айтам: алда ғана сорлы басым-ай! Өйткені, мені құртқан өлеңдер емес, аңқаулығым еді ғой; мені түзу жолдан тайдырған музыка емес, жеңілтектігім еді ғой; менің миғұла тәжірибесіздігім мен сақтықты азайтып алғаным дон Шалдуариоға — әлгі кавальероны осылай атайтын — даңғыл жол ашып берді. Сөйтіп, ол менің жеңгетайлық етуіммен Метонимияның, — ал мұның басын айналдырған анау емес, өзім болатынмын, — жатын бөлмесіне бір емес, екі емес, бәленбай рет кірді және заңды қосағы секілді емін-еркін келіп-кетіп жүрді, егер бұл іске өзім араласпасам, онда қаншалықты күнәкар болсам да, өз күйеуінен басқа біреуге, ғафу өтінем, басқа біреуге емес, басқа ешкімге шәркейінің жұлығынан да сипауға жол бермес едім. Жо-жоқ, атамаңыз. Қандай іске араласпайын мейлі, некені мен ең алдыңғы орынға қоям. Ал, мына істе бәленің бәрі әулет теңсіздігіне тірелетін: дон Шалдуарио — қарапайым дворян еді, ал инфанта Метонимия, бұрын айтқанымдай, король тағының мұрагері болатын. Бұл ашынажайлық біраз уақыт бойы сақтығымның саналы әрекеті саясында бүркеулі, жасырулы жатты, бірақ кейін мұның қалайда ашылмай қалмайтынын түсіндім, өйткені Метонимияның құрсағы белгісіз себептен томпайған үстіне томпая берген-ді, міне осы Метонимия ішінің өскенінен зәре-құтымыз қалмағандықтан, үшеуіміз бас қосып мәжіліс аштық, бұл бәлелі іс жұртқа жария болмас бұрын дон Шалдуарио викарийдің көзінше Метонимияға өзіне күйеуге шығуға ұсыныс жасайтын болды, ұсынысқа инфантаның оған әйел болуға уәде еткен хатын желеу ету ұйғарылды; бұл хатты өзім оған айтып жаздырғам және тапқырлығымның арқасында оны не түрлі жан тебірентерлік сөзбен толтырғам, мұны тіпті Сампсонның қуаты да қаусата алмастай еді. Қажетті шаралар қабылданды, инфантаның хатын оқып шыққан соң викарий инфантамен әңгіме өткізді, ол бәрін мойнына алды, бұдан соң викарий оған астаналық бір қадірменді альгуасилдің үйіне барып бой тасалауға кеңес берді.

Сол арада Санчо сөзге килікті:

— Кандайяда да альгуасилдер, ақындар мен сегидильялар бар болса, онда жер бетіндегінің бәрі біркелкі жаратылғанына ант ішуге бармын. Тек сіз, мейірбан ханым, сеньора Үшфальди, тездетіңкіреп айтсаңызшы: күн болса кешкіріп кетті, мына ұзыншұбақ хикаяның немен аяқталарын білмекке сұмдық құмартып отырмын.

— Қазір, қазір, — деді графиня.

ХХХІХ тарау

Мұнда Үшфальди өзінің таңғаларлық әрі есте қаларлық хикаясын әрмен жалғастырады

Санчо Пансаның әр сөзі герцогиняны мәз қылып, Дон Кихоттың жынын келтірумен болды; Дон Кихот оған аузын жабуға әмір еткеннен кейін Құсавана әңгімесін әрмен жалғады: