Дон Кихот ІІ - Мигель де Сервантес

Роке тауап етушілерге де осындай сұрақ қойды, — олар Римге баратын кемеге отырмақшы екенін, екеуіндегі ақшаның жиынтығы алпыс реалдай боп қалатынын айтты. Одан соң Роке күймедегілердің кім екенін, қайда бағыт алғанын және өздерімен бірге қанша ақша әкеле жатқанын сұрады, бұған салт атты қызметшінің бірі былай деп жауап берді:

— Күймеде қожайын ханымым, Неапольдегі жоғарғы соттың зайыбы донья Гьомар де Киньонес келе жатыр, қасында кішкентай қызы, күтушісі мен дуэньясы бар. Оларға алты малай еріп келеді, ал өздерімен бірге алты жүз эскудо әкеле жатыр.

— Сонымен, — деп тұжырды Роке Гинарт, — қолымызда бары тоғыз жүз эскудо және алпыс реал, ал жігіттерімнің саны алпысқа жуық. Адам басына шаққанда қаншадан келетінін тексеріп көрейік, әйтпесе мен өзім есепке шорқақтау жанмын.

Сол арада тонаушылар жапа-тармағай:

— Роке Гинарттың ғұмыр жасы ұзақ болсын, оған өлім тілеп жүрген оңбағандар өкініште қалсын! — деп шуласып қоя берді.

Қаражаты тартып алынатынын білген офицерлер налығандай болды, жоғарғы соттың зайыбы қамығып қалды, тауап етушілер де мәз бола қойған жоқ. Роке оларды бір минуттай осындай әрі-сәрі халде қалдырды, сосын одан әрі қинамауды хош көріп, — қиналысқа түскендері әлпеттерінен аңғарылып тұрған, — офицерлерге қарап қайтадан сөйлеп кетті:

— Офицер мырзалар! Рақымшылық етіп, маған алпыс эскудо беріңіздер, ал жоғарғы соттың зайыбынан сексен эскудо сұраймын, жігіттерім осыған ырза болады, — өйткені, поптың дұғаны ән ғып айтатынын, онысы оған нан боп қайтатынын білесіздер, — содан соң ештеңеге алаңдап-абыржымай сапар шеге беріңіздер: осы өңірден орын тепкен жасақтарымның қайсы біреуі тағы да тоқтатқан жағдайда тиіспеуі үшін сіздерге қорғау қағазын жазып берем, өйткені сарбаздарға, сол сияқты, әйелдерге, оның ішінде текті әулеттен шыққан әйелдерге, жәбір көрсету салтымда жоқ.

Осынша мейірім-қайырым көрсетіп, ақшаларын қалтасында қалдырғаны үшін офицерлер Рокеге не бір ажарлы сөзбен және үсті-үстіне алғыс жаудырумен болды. Сеньора донья Гьомар де Киньонес күймеден секіріп түсіп, айтулы атаманның қолынан және аяғынан сүймекші болып еді, бірақ ол бұған үзілді-кесілді қарсылық білдірді, оған қоса сеньорадан жағымсыз жайға душар еткені үшін кешірім өтінді, өйткені кеспірсіз кәсібі соған мәжбүр етіп тұрғанын айтты. Жоғарғы соттың зайыбы малайларының біріне берешек сексен эскудосын табанда төлеуге әмір етті, ал офицерлер алпыс эскудо санап берді. Тауап етушілер де жарытымсыз тиын-тебенімен қош айтыспаққа оқталған, бірақ Роке оларға әуре болмай-ақ қойыңдар, дегенді айтты; сосын жігіттеріне қарап, мынадай шешімін жеткізді:

— Бұл ақшадан әрқайсың екі эскудодан аласыңдар, сонда жиырмасы қалады: он эскудоны — тауап етушілерге, қалған онын — бүгінгі шытырман оқиға жайында жаман әсерде қалмас үшін мына рыцарьдың сүйікті серігіне тарту етеміз.

Қайда барса да қалдырмай ала жүретін қағаз-қаламы келтірілген соң Роке барлық жасағының бастығына қорғау қағазын жазды, сосын тұтқындармен қоштасып, жөндеріне жіберді, ал тұтқындар болса, оны атақты қарақшыдан гөрі Ұлы Александрға көбірек ұқсатып тұрған ізгі ниеттілігіне, паң да маңғаз кескін-келбетіне және елден ерек мінез-құлқына таңырқанудан танбады.

Атқосшылардың бірі сол арада өзінің гаскондық-каталондық қойыртпақ тілінде:

— Біздің атаманға қарақшы болғаннан монах болған дұрыс. Алдағы уақытта да осындай шүлеңгірлік жасаса, онда біздің есебімізден емес, өз есебінен жасағаны жөн, — деді.

Ол байғұс бұл сөзді Роке еститіндей етіп айтқан-ды, — атаман семсерін суырып алды да, әлгінің бас сүйегін қақ айырып тастады, сосын:

— Аузына келгенді оттайтын арсыздарды осылай жазалаймын, — деді.

Қарақшылар қалшиып тұрып қалды, бірде-біреуінің жақ ашып бірдеңе деуге батылы жетпеді: олар атамандарынан өлердей қорқатын.