Сборник стихов Мукагали Макатаева / Мұқағали Мақатаев өлеңдер жинағы - Мукагали Макатаев / Мұқағали Мақатаев

Қараушы ем үлпілдеген ақ шашыңа.

Тынымсыз зыр айналған ұршығыңмен

Отырып ойнаушы едім тап қасыңа.

Анам маған: “Үлкенді сыйла!” - деген,

Сол сөз маған ізгілік құйған ерен.

Үлкендерден ауысқан кішілікті,

Үлкендердің өзіне сыйға берем.

Атамнан қалған мұра - ізеттілік,

Арымды соған қойған күзеттіріп.

Адалдық - менің сәби Айбарым ғой,

Маңдайынан жүргені жүз өптіріп.

АНАШЫМ

(Оқу бітірген студент хатты)

Анашым!

Асыл анам, есіл анам,

Елжіреп есіркеймін, есіме алам.

Мен үшін сен суалтқан ақ сүтіңді

Ақтамасам, боп жүрмін несіне адам.

Алыс жолда жүрсем де арып-ашып,

Ағат ойлап түсірмей жаныңа шық,

Оқытып кешеу барған хаттарымды

Отырмысың үрпиіп, жаның ашып?

Өткізіп талай жылды, ай, аптаны,

Оқуын ұлың жақсы аяқтады.

Анашым, білем сені, қарсы емессің

Кеттім мен тың даланы оятқалы.

Анашым!

Қайда жүрсем сен - күш, арым,

Сүйемін дидарыңды, мен құшамын.

Қайда барсам, өзіндей қарсы алады

Кең байтақ Отанымның кең құшағы.

Анашым!

Жаратылдың бағыма шын

Білемін көңілсізсің, сағынасың.

Қайда жүрсем, қамқоршым Отаным бар.

Қапа болма мен үшін, неғыласың...

АРУ АНА (поэма)

Бас бәйге

Бір төбеде бір топ тұр а құдайлап,

Бір төбеде бір топ тұр Абылайлап.

Мысық мұрт бағзы біреу аллалайды,

Ала бесті тағдырын қабыл ойлап.

Ала бесті иесі - аты Кұрман,

(Ол емес-ті бұл тойға шақырылған).

Жанын алған жатқанның қарақшы еді.

Алты болыс Албанды запы қылған.

Қарақшы еді мал тапқан ат жалынан,

Қарғыс атқан өмірі қатпа қылған.

Жортып өткен Құрманның жолдарынан

Жойқын-жойқын әлемет ақтарылған.

Сұрапылдай сұсты еді суық тағы,

Бұрыс жолдан тағдыры бұрылтпады,

Құрақ ұшып Құрманнан қорқатұғын

Туған елдің сықырлап уықтары.

Мекені жоқ, елі жоқ тұрақ қылған.

Жерді төсек, жұлдызды шырақ қылған.

Кезбе өмірі делбе етіп кер кедейді

Кез келген қиырларға лақтырған.

Кұрман сол той ішінде аялдады,

(Бәйгі аттар оралуға таяу қалды).

Бай отырған төбеге бетін түзеп,

Кәнігі кәззәп бөрі аяңдады,

Барды да, байға былай баяндады.

- Байеке, озады атым, бәс тігемін,

Тұлпарыңды тұғырым басты менің.

Алты болыс Албанды дүрліктіріп,

Құнанында бәйгі алған тас түлегім.

- О, сәуегей, әулие, көріпкелім,

Құдайдан құжат алып келіп пе едің?!

Қастерлеп, қанат байлап жіберсең де,

Тұлпардан тұғыр озбас, желікпегін!

Қайдан білдің ат әлде бап шабарын,

Қалай-қалай бөсесің, қатпа жаным?!

Жөніңді айтқын әуелі, елірме олай,

Қайдан жүрген пендесің, бәтшағарым?

- Жұртым — жер, руым — көк, далада өстім,

Қорлық көріп байлардан, нала кештім.

Бәс тігемін, байеке, бәйгемді бер.

Бәйгемді бер, озады ала бестім.

Бәс тігем де, қаласаң, жамбы атамын,

Қиырға қой киікті, қандатамын.

Шығаршы шымыр дене палуаныңды,

Аяғыңның астына аунатамын!..

Атып тұрды құр белбеу, саптама етік,

(Алып ұрып, кетпекші аттап өтіп).

Апыл-ғұпыл Құрман да ұстай алды,

Қолын қару, кеудесін қақпақ етіп.

Қос дүлей ұмар-жұмар түйдектелді,

Сығады қабырғаны күйреткелі,

Бай намысын қорғаған пақырыңды

Әп-сәтте-ақ Құрман пері илеп берді.

Алып ұрды алдына, шыдатпады,

Жолбарыстай атылып, бір аттады.

Қыз-келіншек қымсынып, бетін шымшып,

Мәрт жығылған палуанды ұнатпады.

Барлық назар Құрманда, таң көреді,

Сүмбедей сұңғақ бойлы, паң денені.

...Осы сәтте ойпатта үздік-создық,

Шуатылғап шудадай шаң келеді.