Knigionline.co » Казахские книги » Путь Абая. Книга II / Абай жолы. II кітап

Путь Абая. Книга II / Абай жолы. II кітап - Мухтар Ауэзов / Мұхтар Әуезов

Книга «Путь Абая. Книга II / Абай жолы. II кітап» полная версия читать онлайн бесплатно и без регистрации

«Путь Абая» - известный во всем мире роман-эпопея М. Ауэзова, который поднял казахскую художественную литературу и принес в мировую литературу эстетический вкус и энергию. Автор рассказал о народе Казахстана и его традициях. Абай – человек, обладающий творческими и деятельными качествами с индивидуальностью в искусстве речи. Роман высоко ценят многие зарубежные писатели, среди них Луи Арагон, Н. Тихонов, Б. Матип.

Путь Абая. Книга II / Абай жолы. II кітап - Мухтар Ауэзов / Мұхтар Әуезов читать онлайн бесплатно полную версию книги

Базаралы екеуi бiр-бiр қарастан-ақ көңiл күйлерiн ұғысқандай болды. Қабақ танысты. Себептi айту да керек емес. Жалғыз-ақ, Базаралының оң жақ бетiнде қамшы табы, қан қызыл дақ болып, жаман көрiнiп тұр екен. Сұлу жұздi, өр көңiлдi, нар жiгiттi осыншалық бағы көшкендей қорлық түсте көру Абайға аяныш та, намыс та болды. Майбасар мұндай көңiлде емес, ағы ақ, қызылы қызыл. Тiптi сүйсiнгенiн жасырмағандай, жайнаңдап сөйлейдi. "Қалай ұрды, қанша ұрды?" дегендi де нашаланып сұрап, түгел бiлгiсi келедi. Базаралы томсарған жүзбен ызаланып қалып отыр.

Майбасарға көп ашылып жауап айтпады. Соған жыны қоза түскен Майбасар, мынау жұрт алдында, әсiресе өзi бiлетiн сыбысы, сыры бар Нұрғаным алдында, жiгiттi жер қылмақ боп, бiр сұм қулық ойлады.

Базаралыға сықсия қарап отырып, бiр танауынан мырс берiп күлiп, табалауым дегендей қып:

– Базым, қамшы өзiңнiң бетiңе де тиген ғой түрi! Құтырыпты-ау бұл Торғай, ә? Басыңа мiнiп, қырғи боп, қайткелi жүр бұл, – дедi. Осы шаққа шейiн тартынып, жүдегендей боп отырған Базаралы ендi аппақ болған жүзiне, дуылдап ыза намыс шығып, екi көзi Майбасарға қадала қарап, жалт еттi.

– Е, Торғайдың, торғай болмай, қырғи шыққанын жаңа бiлiп пе ең сығыр! Әуелi артыңа шойқайтып дәндеткен өзiң емес пе ең? Менiң басыма, сенiң артыңа мiнген соң, қырғи болмай, кiм болушы едi? – деп салды. Бар жараны оп-оңай сiлкiп тастап, кегi қайтқандай рақаттанып, сақ-сақ күлдi.

Үй iшi де тегiс қостап күлiп едi. Майбасар аузын аша алмай, қақ басқа бiр салғандай болды. Мойнын оқыс терiс бұрып салып:

– Өй, тiлiңе шоқ түссiн, қан шелек! – деп, ұялғаннан күлiп жiбердi.

Абай соншалық рақаттанып, сүйсiнiп күлiп кеп:

– Есiл Базеке-ай, осындай найза тiлiң барда, сенен қазақтың қамшысы түгiл, мылтығының оғы да өтпес-ау! – дедi.

Бiржан сияқты шет қонақтарға Базаралының мына жайын бұл ауыл бiлдiрмеуге тырысты. Сондықтан, Абай Базаралыға тез ғана ер-тоқымымен ат мiнгiзiп жөнелтудi өз мiндетiне алды, Айғыз бен Нұрғанымға қарап:

– Базекеңнiң үстiне шапан, кемзал, басына тымақ кигiзiңдер, – дедi.

Кейiн Базаралы жөнелерде, Абай айтқан ат-тұрманға қосымша етiп. Нұрғаным өз қолымен әдемi жаңа шапан әкеп, тыста Базаралының иығына жауып жатып, жұрт көзiнен бiр ғана қақас тауып:

– Қадiрiңдi қимаймын, Базекем, тек өз басыңды неге кiшiрейттiң? Iшiме от салдың ғой! – деп қалды.

Осы күн түс ауғам соң, Бiржан Құнанбайдың үлкен аулынан аттанған едi. Кеше Әмiр қонаққа шақырып кеткен. Бүгiн бұл қонақтар сонда болмақ.

Бiржанға дәл жүрер кезiнде, Ұлжан өз үйiнен, өз алдынан дәм татқызып отырып, бата бердi де, оң сапар тiледi. Сонымен қатар Айғыз, Нұрғанымдарға әкелгiзiп тоғыз-тоғыз сый ұсынды. Бiржанның өзiне өз қолынан үлкен күмiс тайтұяқ сыйлады. Қасындағы жолдасына қоржын тола манат, мақпал сәлем-сауқат берiлдi.

– Аулыма келiп, мұндағы үлкен аға, кiшi iнiнi өнерiңе қарық қылып барасың, қайда жүрсең жолың болсын. Өнерiң, қадiрiң ассын, шырағым, бiздiң апа, жеңге боп саған ұсынған жол-жорамыз осы, ырзалықпен аттан! – дедi.

Бұл үйге Бiржан үлкен алғыс айтып:

– Ұлы-қызыңның игiлiгiн көр, жақсы ана. Аулыңда, елiңде көрген сый-құрметiм қайда жүрсем де есте болар. Құдай ырза, мен ырза! – деп Ұлжан, Айғыздардың қолдарын қос қолымен кiшiлiк құрметпен тұтып, қош айтысып шықты.

Абайдың сыйы – Бiржанның өзiне тартқан сары жорға ат, сонан соңғы бар жолдасына жетектеткен және бiрнеше жуан тұғыр екен.

Сондайлық қос-қосармен Бiржандар, Пұшантайға, Әмiрдiң қонағына жөнелгенде, Абай, Ербол, Әйгерiм де бiрге аттанды. Әйгерiмдi қалдырмай, бiрге ала кел деп, Абайға көп тапсырған Үмiтей мен Әмiрдiң тiлегi бар-ды.

Соны ескерiп, Абай Әйгерiмнiң тартынғанына, ұялғанына болмай, ертiп алған. Осы топ сол күнi кешке Құнанбайдың үлкен әйелi Күнкенiң аулында, Әмiр тiккiзген үйде болды.

Перейти
Наш сайт автоматически запоминает страницу, где вы остановились, вы можете продолжить чтение в любой момент
Оставить комментарий