Белый дом / Ақ боз үй - Смагул Елубай / Смағұл Елубай

Шәріп, о несі екені белгісіз, қорғасындай салмақты бола қалыпты. Ат үстінен еңкейіп ең кішкентай қызын алдына көтеріп алып, бетінен иіскеді. Қолына әлдене ұстатты. Кәмпит-сәмпит болуы керек.

"Мына жазғанның үні шықпайды, бір өзгеріс болды-ау шамасы" деп ойлады үйінде отырып Пахраддин.

Шәріп үйіне басын сұғар-сұқпастан ауыл ішін жаңа хабар шарлады да кетті.

— Ибай-ау, келіншек-ау, "Шырылдауық" қайнағаны

алып тастапты дейді ғой.

— Көтек, "алғаны" несі?

— Ибай, әлгі ауылнайлықтан да.

— Өш қасқа! Рас па?

"Басымның сақинасы үстады" деп қабағын шытып,

Шәріп үйіне кірген бойда теріс қарап бүркеніп жатып қалған. Шайға бір-ақ тұрды.

— Хансұлу келінің қашып кетті...— деп ақырындап ауыл жаңалығын айтуға кіріскен Жайбасқан. Шайдан ұрттай берген Шәріп әйеліне қарап бақшырайды да калды.

— "Қашқаны" несі?!

— Әзберген ағасы... ұрлап әкетті.

— Сауап бопты, — деді Шәріп жирен мұрт тікірейе

қалып. "Бір қатынның кесірі қырық есекке жүк болды"

демекші, Хансұлудың тойы еді басына пәле боп жабысқан.

Осы тойда рабайсыз мал сойылғаны үшін "таяқ жеді" Шәріп ауданда.

Шайды екі-үш ұрттағаннан кейін көпшікті шынтақтап жатқан Шәріптің маңдайынан шып-шып тер шықты. Сол-ақ екен, осы үйге қарай бұрқылдап келе жатқан Торка кемпірдің дауысы естілді. "Адыра қалғыр, тоқтай тұр, бандит! Үскен тау асырмасам ба сені! Торқа атым құрысын!" деп келеді. Шойнаңдап келіп табалдырықтан аттады. Апасының осы келісін ұнатпады Шәріп.

— Әй! — деді қып-қызыл боп шайды сораптай берген Шәріпке Торқа кемпір. — Ана бандиттің табасы әбден батты! Өкімет екенің рас болса... Аяқ-қолын байлап әкеліп бер алдыма, тақа!

Торка отыра қалып жерді төмпештеді.

Шәріп апасының шолтаңдап тулақты соққан жұдырығынан көз айырмай қарап, керең кісіше шайды сораптай берді. Торқа кемпір сабасына түсті-ау деген сәтте жамбасын сипалап шалбарының қалтасынан әлдене іздеді. Торқа кемпір де, Жайбасқан да тосылып қарай қалған. Әлден уақытта, Шәріп мыж-мыж болған бір шүберекті қалтасынан суырып алып, апасының алдына тастады. Кәдуілгі ішінде ботатабан мөр жүретін бүрме ауыз шүберек қалта.

— Көтек, мөрі қайда ішіндегі? — деді Торқа кемпір.

— Бәсе, мөрі қайда? — деді Шәріп те қырсығып. Сөзге Жайбасқан араласты:

— Е, оны арқалап жүрген сен білмесең, біз қайдан білдік?

— Білу керек... Білмегендерің жаман сол!.. — деп Шәріп саршекерден "қыт" еткізіп тістеп, шайын ұрттады. "Әңгіме осымен бітті'' дегендей сыңай танытты.

— Құдай тас төбесінен ұрыпты ғой... — деп ашу да

жоқ, айқай да жоқ Торқа кемпір сүйретіліп орнынан тұрды да, аяғын сылтып басып есіктен шығып жүре берді.

4

Пахрадцин үйде таң намазын оқып отыр еді. Текірекгеп шапқан ат дүрсілі дәл үй іргесіне дейін келді. "Бүл қай көргенсіз?" дегендей ажырайды Пахраддин бәйбішесіне қарап.

Сырға биязы басып сыртқа шықты. Пахраддин құлақ түрді тысқа.

— Маған Би ағаның өзі керек! Тез шықсын! Ауданнан

пркәз бар! — деп бір дауыс тақылдап алып барады.

Пахраддин жайнамазын жинап, дегбірі қашып намазын бұзды. Сырға кірді.

— Сені шақырып тұр. Жорға Күреңнің баласы. Ждақай

деген.

— Ау, үйге неге кірмейді!

— Белсенді білем... Мойнында сөмкесі бар...

Иығына шапанын іліп тысқа шықса, жирен қасқа аттың

үстінде шіреніп жуантық келген, жапалақ көз, шұбар бет бозбала отыр. Бала болса да көзқарасы өңменіңнен өтердей тік, өткір.

— Ассалаумалейкум, Би аға. Пркәз бар ауданнан! Салық

төлейтін болдыңыз!

— Айта бер!

— 120 кілә жүн. 60 кілә сарымай. 80 қой терісі. Срогі —

бір жүма.

— Сен кім боласың, бала?

— Салық жинайтын агентпін. Қилыбайдың орнына.

Есіңізде болсын, уақытыңда айтылған салықты тапсырмайды

екенсіз, ісіңіз КПУ-ге түседі, — деді Ждақай. Пахраддин