Робинзон Крузо - Даниэль Дефо

Өз басымда қазір ешнәрсеге мұқтаждық жоқ, дегенмен жабайылардан қорқып үнемі сақтық амалдарымен жүремін деп күнделікті тұрмысыма көңіл бөлмей кеттім, менің ұсталығым да жайына қалды. Мысалы, мен іске асырмақ болған істерімнің бірде-біреуін әлі қолға алған жоқпын. Арпадан ашытқы жасап, сыра дайындағым келді. Әрине, бұл қиял ғана, кейде өзімді аңғалдығым үшін кінәлап та жүрдім. Бұл ойымды жүзеге асыру үшін көп нәрсе керек еді, ал мен ең қажет деген нәрселердің өзіне мұқтаж болдым. Бәрінен бұрын сыраны ашыту үшін бөшке керек екенін оқырман жақсы біледі, мұны жасау үшін бірнеше апталар мен айларды арнасам да, бәрі әурешілік болар еді. Мұнан кейін менде ашытқы да, ұйытқы да жоқ. Жабайылардың лаңы болмағанда, бұл ойым да ендігі нәтижесін берер еді, бастаған ісімді аяқсыз қалдырмаушы едім. Бірақ ұсталығым жайына қалып, мүлде басқа ойда жүрдім.

Қанды той үстінде мәз-мейрам болып жатқанда осы қанішерлердің бірнешеуін өлтірсем, күні-түні етін жеуге алып келген бейшараны құтқарып қалсам деп ойладым. Қанішерлерді құртып жібермесем де, қатты қорқытып, менің аралымнан қуып шығуым керек деп те ойладым. Қанішерлерді құрту туралы қилы-қилы әдіске құрылған жоспарым туралы ақтарылсам, кітабымның көлемі көтермей қалар еді. Бірақ бұл ойым далбасалық екен: қанішерлердің көзін құрту үшін соғыс ашу керек, ал жалғыз адам қолдарына найза, садақ асынған бірнеше жыртқышқа қалай төтеп бере алады? Мылтығымды оқтап болғанша, олар мені садақтарымен-ақ қағып түсірер еді.

Маған бір ой келді: олардың от жаққан жеріне жарылғыш нәрсе орнату және оған бес-алты фунт оқ-дәрі салу. Олар келіп от тұтатқанда оқ-дәрі балқиды да, сосын атылып, маңындағы тұрғандардың бәрін күйік шалады. Бірақ өзімде де оқ-дәрі санаулы қалды, екіншіден, олардың бәрінің от тұтанған кезде соның маңайында жүруі екіталай ғой. Онда бұл әрекеттен келіп-кетер қандай пайда бар? Ең бастысы – оларды үркіту. Әрине, оларды үркіттім-ақ делік, бірақ одан кейін олар аралға аяқ баспайды деп кім айта алады? Сондықтан бұл ойымнан да айныдым. Енді ыңғайлы жерден торуыл құруды ойладым. Олар көздері қызарып, өз-өздеріне сенімі артқан кезде тасада жатып оқталған үш мылтықты қатарынан бассам, кем дегенде бір атқанда екі-үш адамды жарақаттар едім, сосын атып шығып тапаншамды іске қосып, шапашотпен бас салар едім. Осылай әрекет етсем, жауымның саны жиырма болса да жеңіс менің жағымда боларына сенімдімін. Сарсылтқан ой үстінде бірнеше апта бойы жүрдім, бұл ойдың мені мезі еткені сондай, түсімде де жабайыларды атып, солармен алысып жүретін болдым.

Жабайылардан таса болатын өзіме қолайлы екі жер іздедім: біреуінен оларға оқ жаудырсам, екіншісі, сырттай бақылау үшін. Қолайлы жер дегенім бір төбенің шоқысы, мен ол жерден теңізге таяп қалған әрбір қайықты көзден таса қылмаймын. Жабайыларды алыстан бақылап тұрып, олар жағаға жақын келгенде мен көзге түспей, жақын тұрған тоғайға зып беремін. Сол жердегі бір ағашта маған жасырынып отыруға ыңғайлы үлкен қуыс бар еді. Сол қуыстан жабайыларды аңдып отырушы едім; олардың бәрі бір жерге жиналған сәтті аңдап отырып, көздеп тұрып, бір оғымды шығын қылмай үш-төртеуін бірден жайратып салар едім.

Ыңғайлы орын тапқан бойда ұлы майданға дайындалдым. Тапаншаларымды, екі мушкетімді және мылтығымды мұқият тексердім. Мушкетімнің әрқайсысына жеті-жетіден оқ салдым: жетеудің екеуі – қолдан жасалған қорғасын оқ, бесеуі – тапаншаның оғы; мылтығымды ірі оқ-дәрілермен оқтадым. Бұдан кейін үш-төрт қосымша оқ-дәрі алып майданға аттандым.

Ойша жоспар құрдым, ол жоспарым қиялымда бірнеше мәрте іске асқан соң, менің қорғанымнан үш мильден артық емес жердегі төбенің басына күн сайын шығатын болдым. Күні бойы теңізден әлдебір кеме немесе қайықтарына мінген жабайылар келе ме, жоқ па деп көз талдырумен болдым. Екі-үш айдай сақшылық қызметімді тік тұрып атқардым, тіпті жалықтырып та жіберді, осы айлар аралығында жағалаудан кеме түгілі, қайық та кездестірмедім.