Правда и легенда / Ақиқат пен аңыз - Азильхан Нуршаиков / Әзілхан Нұршайықов

Аяңға көшті ақырын.

Кексе ме десем, жас екен,

Жігіттің дөйі тас бекем.

Жалынан сипап боз аттың

Аяулы тілде сөз қатты:

— Құлыны болып жүрмегей,

Қырғыздың әлде қазақтың?

«Қай тілде, — деп тұр, — сөз кебі»

Қадала маған қарады.

О, неткен өткір көздері!

— Өңмеңнен өтіп барады.

«Қырғызбын!» дедім қымсынып,

(Тоқтатқан үшін қаймыға).

— Бауырымсың,— ортақ тіршілік

— Барғанмын талай айлыңа...

Танитын ұл бол еліңе!

Қолымды алды иіліп,

Атылды Ақбоз еліре,

Айқасты тілеп сүйініп.

Еріне жағар әрбір ат,

Қасиетімен әрқандай.

Ал мына Ақбоз арғымақ

Ақ сүтке малып алғандай.

Арқырар Ақбоз ұрыста,

Айқастың қызып дуынан.

Жарқылдар қиғыр қылыш та,

Сығырай шығып қынынан.

«Жақсы аттың көркі ерімен,

Жарастық сондай бар мұнда:

Кинодан талай көріп ем,

Ер Чапай тұрды алдымда

Бауыржан. Аударған кім?

Автор. Мұзафар Әлімбаев. Қырғыз ақыны өзіңізді көрген тәрізді-ау өзі.

Бауыржан. Немесе біздің полкта болған қырғыз жігіттерінің бірінен естіген болар. 316-ші дивизияның шүу басында негізі қырғыздар мен қазақтардан құралғанымен, генерал Панфилов оны интернационалдық дивизия етіп жасақтады. Онда орыстар да, украиндар да, белорустар да, өзбектер де, татарлар да, азербайжандар да, башқұрттар да, чуваштар да, ұйғырлар да және басқа көптеген ұлттардың өкілдері болды. Ұлттық құрамы жағынан алғанда біздің дивизиямыз көп ұлтты Отанымыздың кішірейтілген макеті сияқты еді. Мұндай құраманы коммунистік барлық қасиеттерді жүрегіне жинаған нағыз интернационалист командир ғана ойдағыдай басқара алатыны аян. Биік құзға салған бүркіт балапанындай, асқар Алатаудың бөктерінде дүниеге келген жас дивизияның бесігін, күні-түні ұйқы көрместен, осынау Алматыдан сонау астанаға дейін тынымсыз тербеткен генерал Панфилов дәл осындай кісі болды. Ол дивизияға керекті командирлерді де әр ұлттың нағыз халықтық әскер — Қызыл Армия қатарында шыңдалған патриот өкілдерінен таңдап алды. Міне осы орасан шайқаста еліміздің өзге ұлт жауынгерлері сияқты, ұлы Манастың ұрпағы қырғыз жігіттері де ересен ерлік көрсетті. Қырғыз-қазақ балалары, егіз қозыдай болып, жау танкін жайратуға қол ұстасып қатар жүгірді. Қайсарлығы да, қаһармандығы да ұқсас бұл екі халықтың ұлдары өжет орыс жігіттерінің қос қанаты, өзге ұландардың жолдасын жауға бермес жан серігі бола білді. Патшалы Ресей тұсында бір-бірімен құдай жұлысып келген бұл екі халықтың Ұлы Октябрь революциясы шыңдаған болаттай берік достығы осы соғыста одан сайын нығая түсті. Сүйікті Отанның қасиетті жеріне қырғыз-қазақтың қаны қатар төгілді. Денелерін тілкемдеп оқ тесіп бірнеше жерден жаралы болса да алғы шептен бір адым да артқа шегінбеген олар қолдан қуат, буыннан әл кеткенде бір окоптың түбіне гүрс етіп қатар құлап, құшақтасып жатып жан тапсырды. Сөйтіп олар туысқандар моласына өздерінің ер достарымен қатар көмілді. Қырғыз жігіттерінің керемет ерліктерін мен өз көзіммен сан рет көрдім. Дүйшенқұл Шопошов, Бүркіт Әлішеров, Әшірбай Қоянкөзов, Тоқтағұл Шабеков тәрізді ондаған қырғыз жігіттерінің қажыр-қайратына сүйсіндім. Мен осылардай отаншыл ұл тәрбиелеген, сан жағынан кішкене де болса мүскене қырғыз халқының алдына бас иемін! Жалғыз қырғыз халқы ғана емес, ақ сүтімен тәрбиелеген адал ұлдарын Отан қорғау жолындағы қасиетті жорықтарға бастау үшін менің полкімнің кейіннен мен басқарған 9-ші гвардиялық дивизияның қарамағына берген орыс, украин, белорус, татар, еврей, грузин, армян, азербайжан, тәжік, өзбек, башқұрт тағы басқа халықтардың алдына тізе бүгіп, тәжім етемін!

Автор. Бұл жерде де біраз философияға бардыңыз, Бауке.