Дон Кихот І - Мигель де Сервантес

Әлде Санчоға бозала таңның салқыны әсерін тигізді ме, әлде кешкі астың үстінде іш жүргізетін бірдеңе жеп қойды ма, бәлкім, тіпті мезгілі де жеткен шығар, — сірә, дұрысы да сол болар, — әйтеуір оның өзі үшін басқа ешкім атқарып бере алмайтын бір нәрсені істеуге аңсары ауып, аяқ асты шыдамсыздана бастады. Алайда үрейге бой алдырғаны сонша, мырзасының қасынан ширек адым болса да былай шығуға батылы жетпей тұрған-ды, ал қажетін өтемей қоя тұруға төзімі таусылып бара жатқан. Жағдай солай болған соң, оң қолын ердің артқы қасынан босатып, шалбарының бауын байқатпай шешіп жіберуден басқа ақыл таппады, беліне құр осы бау арқылы ғана ілігіп тұрған шалбары ағытқан бойында-ақ төмен сырғып түсті де, аяғына барып бұғау секілді боп оратылды; одан соң бұл көйлегінің етегін мейлінше сақтықпен жоғары көтеріп, кеспелтектей құйрығын жалаңаштап тұра қалды. Осының бәрін істеп болғаннан кейін, — оған дәл қазіргідей қиын-қыстау жағдайда басқадай бір амал жасауға еш мүмкіндік жоқтай көрінген, — ол бұдан да гөрі қиын ахуалда қалды, атап айтқанда: оғаштау дыбыс шығармай, бырқыратпай іш босата алмайтынын ұқты, осы ой мазасын алған ол барынша тістеніп, тынысын кідіртуге тырысып құнысып алды; бірақ, бұл әрекеті онша сәтті шықпады, қаншама айла-шарғы жасағанына қарамастан, ақыр соңында бәрібір аса қатты болмаса да әйтеуір өзінің зәре-құтын алып тұрған дүңкілден өзгешелеу бір дыбыс шығарып қойды. Мұны естіген Дон Кихот:

— Бұл не дыбыс, Санчо? — деп сұрады.

— Білмеймін, сеньор, — деп жауап қатты анау. — Жаңадан тағы бір пәле пайда болды-ау деймін: шытырман оқиғалар мен шатақты жағдайлар бір басталса таусылмайтыны белгілі ғой.

Сол арада ол қайтадан бақ сынап көрді — бұл жолы сәтті болғаны сонша, өзіне осынша әурешілік әкелген жүктен ақыры ешқандай дабыра-шусыз және қиналыссыз құтылды. Алайда Дон Кихоттың иіс сезу қабілеті есту қабілетінен әсте кем емес-тұғын; оның үстіне Санчо қожайынына желімделіп қалғандай боп тым жақын тұрған, сондықтан тура бағытпен дерлік көтеріліп жатқан жағымсыз иістің жарым-жартылай болса да Дон Кихоттың танауына жетпеуі мүмкін емес-ті; ақыры осы иісті сезген бойда ол сақтану шарасын жасап мұрнын қыса қойды да, сәл-пәл мыңқылдай сөйлеп:

— Меніңше, Санчо, сен үрейге қатты бой алдырған секілдісің, — деді.

— Иә, айтатыны жоқ, — деп мойындады Санчо. — Мұны қалайша енді ғана байқап тұрсыз?

— Өйткені, бұрын сенен ешқашан дәл қазіргідей иіс шығып көрмеген, әрине, бұл әсте де амбраның иісі емес, — деп жауап қатты Дон Кихот.

— Әбден мүмкін, — деді Санчо, — бірақ, бұған мен емес, сіз кінәлісіз: беймезгіл уақытта, оған қоса жан баспаған жерлермен соңыңыздан салпақтатып жүрген өзіңіз ғой.

— Үш-төрт адым былайырақ барып тұршы, достым, — деді әліге дейін мұрнын қысып ұстап тұрған Дон Кихот. — Бұдан былай өзіңе дұрыс көңіл бөл және маған тиісті дәрежеде құрмет көрсететін бол. Сенімен әр нәрсе жайында ашық-жарқын сөйлесе берем, соны пайдаланып ойыңа не келсе соны істейтін болып алдың.

— Ант-су ішуге бармын, тақсыр, — деді Санчо, — мені... жарамсыз бірдеңе істеп қойғандай көресіз-ау деймін осы.

— Сезікті секірер деген, қойсаңшы, достым Санчо, — деді наразы Дон Кихот.