Дон Кихот І - Мигель де Сервантес

— Маған қандай ой келгенін білесің бе, Санчо? Менің ұғымымша, мына керемет жақсы етіп соғылған сиқырлы дулыға тағдырдың тәлкегімен бір ноқайлау адамның қолына түскен, ол мұның қандай мақсатқа қолданылатынын түсінбеген, қадір-қасиетін бағаламаған, сөйтіп дулығаның таза алтыннан екенін көрген соң, — абзалы, не істеп жатқанын өзі де білмей, — пайда түсіру үшін жарты бөлегін балқытып жіберген, ал қалған жартысынан сенің көзіңе шаш қиюға арналған леген тәрізді көрініп тұрған мына дүниені жасап шығарған. Бірақ, онда тұрған дәнеңе жоқ: басқа біреу білмесе де мен білем ғой оның бағасын, сондықтан мұның мына құбылысы мені онша қапаландырмайды. Ұстасы бар алғаш кезіккен селода-ақ мен оны қайта соқтырып алам, сонда бұл қолөнер құдайының соғыс құдайына арнап соққан дулығасынан кем түспейтін болады, тіпті одан да артық боп шығады. Ал, әзірше бұл маған осы күйінде де жарай береді — әйтеуір түк ештеңе жоқтан тәуір ғой. Оның үстіне, бұл мені тастан жақсы қорғай алады.

— Әрине, тек тас сақпаннан атылмаса ғана, — деп қарсылық білдірді Санчо. — Өйткені, ана жолы екі әскердің арасында болған шайқас кезінде сақпанның тасы тісіңізді түгел күйретіп, анау әлгі жүрегімді айнытып, ішегімнің қырындысына шейін құстырып тастаған шарапатты бальзам құйылған қалбырды да тесіп кетті емес пе?

— Одан айрылғаныма бола уайым шегіп жүрген ештеңем жоқ, — деп ескертті Дон Кихот. — Оның рецептісін жатқа білетінім өзіңе мәлім ғой, Санчо.

— Мен де қайғырмаймын, — деді Санчо. — Егер оны өмірімде тағы бір рет дайындар болсам немесе дәмін татар болсам, онда саудамның біткені. Алайда, оның маған енді қажеті болады ғой деп ойламаймын; біреуге жарақат салмауым үшін және өзім де жарақат алмауым үшін бес сезімімнің бәрін сақ ұстайтын болам. Ал, енді көрпеге салып қақпақылдауға келсек — бұл басқа әңгіме: бұндай бақытсыздықтың алдын алуың қиын, ондай күн туа қалса, басыңды қорғалап, деміңді ішіңе тартып, өзіңді жазмыш пен көрпенің шарапатына тапсырудан басқа шараң қалмайды.

— Сен жаман христиан екенсің, Санчо, — деп тұжырды оны тыңдап алған соң Дон Кихот, — баяғыда көрген бір жәбіріңді өмір бойы ұмытпайсың, бірақ есіңде болсын — ақ көңіл де ақ жүрек жандар мұндай ұсақ-түйекке көңіл аудармайды. Немене, сол бір әзілді әлі күнге шейін ұмытпайтындай олар аяғыңды сындырды ма, қабырғаңды қаусатты ма әлде басыңды жарды ма? Шынтуайтында, бұл жай әншейін әзіл, көңіл көтеру ермегі ғана болатын, себебі, егер мұны басқаша ұғынған болсам, онда міндетті түрде қайтып оралар ем, кегіңді қайтару жолында оларға гректердің Еленаны алып қашқандардан алған кегінен де зор залал келтірер ем. Иә, айтқандайын, егер Елена біздің заманымызда ғұмыр кешкен болса, немесе Дульсинеям Елена заманында өмір сүрген болса, онда ол, Елена, өзінің сұлулығымен осыншама атақ-даңққа бөленбес еді деп кәміл сеніммен айтуға болады.

Осы арада ол көзін тауға қарай тіктеп, ауыр күрсініп алды. Ал, Санчо былай деп тіл қатты:

— Жарайды, ақыры шынымен кек қайтарар шамамыз жоқ екен, оны әзілге сайып қоя салайық, бірақ бұл олардың ойыны ма әлде шыны ма, оны мына мен жақсы білем ғой, оған қоса мұның бәрі қаперіме де, сүйегіме де мәңгілікке таңба боп қалғаны және шындық. Бопты енді, бұл жайындағы әңгімені осымен доғарайық — одан да, тақсыр, өзіңіз жерге аунатып тастаған әлгі, аты кім еді, Мам... Мартин мына араға қараусыз қалдырып кеткен ана шұбар есектен аумайтын теңбіл сұр атты неғыламыз, соны айтыңызшы. Табанын жалтыратып тайып бергеніне қарағанда оның бұған қайтып орала қоюы да неғайбыл-ау. Ал, аты енді, оллаһи, тәп-тәуір!