Дон Кихот І - Мигель де Сервантес

— Ау, саған айтқан жоқпын ба? — деп жауап қатты Дон Кихот. — Мен Амадиске еліктеп есінен адасқан, күдер үзіп, қаһар төккен адам секілді көрінбекпін, осы арқылы әрі көзсіз батыр Роландқа да ұқсап бағуға тырыспақпын: ол бастау жанынан Сүйкімді Анжеликаның басқан ізін жолықтырып, оның Медормен құмар қандырғанын аңғарып, жынданып кетіп еді ғой — сөйтіп, ағаштарды тамырымен жұлып, жылғалардағы тұнық суды лайлап, бақташыларды өлтіріп, табындарды қырып, лашықтарды өртеп, үйлерді қиратып, биелерді айдап кеткен-ді және тарих шежіресіне мәңгілікке жазып қоюға лайықты тағы да жүз мыңдай әрекет жасаған болатын. Әрине, мен Роландтың жә болмаса Орландоның, немесе Ротоландоның, — оны олай да, былай да атай береді, — барлық істеген ісін: ақылға сыйымсыз тентектігін, айтқан сөзін, ойлаған ойын бұлжытпай қайталамақ емеспін, тек оның өзім өте маңызды деп тапқан істерін ғана мейлінше дәлдікпен қайта тірілтпекпін. Бәлкім, тек Амадиске ғана еліктеумен шектелермін, ол зардапты жын ойнақ жасамай-ақ, тек көз жасын көлдетуімен және сезімге берілуімен ғана өзін-өзі ешкімнің ешқашан қолы жетпеген даңққа бөледі ғой.

— Менің түсінігімше, — деді Санчо, — рыцарьлардың мұндай бұзақылық істерге баруы әлденендей қажеттіліктен туған секілді, олардың опық жеп, ақымақтық жасайтын себептері болған тәрізді. Ал, енді сізді айтам-ау, сізге қараптан-қарап жынданарлықтай не көрінді, тақсыр? Әлде әйел өзіңізден теріс айналды ма, немесе бір жерден басқан ізін тауып, сеньора Дульсинея Тобосскаяның әлдебір маврмен не христианмен ойнап-күлгеніне көз жеткіздіңіз бе?

— Міне, ең қызығы да осында, — деп жауап қатты Дон Кихот, — іске асырмақ нәрсемнің өзіндік ерекшелігі де осы боп табылады. Әлденендей себеппен жынданып кеткен кезбе рыцарьлар ешқандай сыйлық та сұрамайды, алғыс та күтпейді. Бұл қитұрқының мәні мынада: мен ешқандай себепсіз қараптан-қарап жынданып кетпекпін, сөйтіп ханымыма егер қараптан-қарап жүріп осылай жындансам, онда мені шынымен сондай жағдайға жеткізген кезде не болатынын ұқтырмақпын! Оған қоса, менде бұған иланымды негіз де бар, — өзімді мәңгілікке арбап алған Дульсинея Тобосскаядан ұзақ уақытқа қол үзіп кеткенімді айтып тұрмын, өткенде бақташы Амбросьо: қол үзіп қалған адамның бойын үрей билейді, оның жанын жүдетпейтін нәрсе жоқ, демеп пе еді. Сондықтан, достым Санчо, мені осындай ерекше сипаты бар, осындай қуанышты және осындай әдеттен тыс еліктеуден айнытуға тырысып уақытыңды текке шығындамай-ақ қой. Мен жынданған адаммын және Дульсинея аяшыма өзіңнен беріп жібергелі отырған хатыма жауап әкелгеніңше осы халде болам. Егер ол адалдығымды дұрыс бағаласа — онда жындануым да, басыма азап артуым да сол бойда тәмам болады. Егер дұрыс бағаламаса, онда шынымен жынданып кетуім мүмкін, жынданып кетсем, әрине, ештеңе сезбейтінім анық. Тоқ етерін айтқанда, оның нендей жауап бергеніне қарамай, қайткенде де әйтеуір алда тұрған сынағымның мерзімі аяқталмақ және қазір мені қалдырып бара жатқан кезіңдегі алаңдаушылық ахуалым сейілмек: өйткені егер қуанышты хабар әкелсең, онда төбем көкке жеткендей шаттанам, себебі ол кезде ақыл-есім бүтін болады, ал егер жанымды ауыртар болсаң, онда мен оны сезбеймін, себебі есі ауысқан күйде болам. Айтпақшы, Санчо, сендегі Мамбрин дулығасы бүлініп қалған жоқ па? Ана антұрған оны қиратып тастай жаздағаннан кейін көзімше жерден көтеріп алып ең ғой — анау оны ақыры қирата алмады, соған қарағанда жақсылап шыңдалғаны көрініп-ақ тұр.

Санчо оның бұл сөзіне былай деп жауап берді: