Дон Кихот І - Мигель де Сервантес

— Жаңалық жетеді, мұндайды көптен құлағымыз шалмаған. Ансельмо есімді байдың досы, Сан-Джованни маңайында тұратын Лотарио өткен түнде досының әйелі Камилланы алып қашып кетіпті десіп жұрт ашықтан-ашық айтып жатыр, Ансельмоның өзі де із-түзсіз ғайып бопты. Мұның бәрін Камилланың күтушісі айтып беріпті, ал оның өзін түнде Ансельмо үйінің терезесінен жайма байлап түсіп жатқан жерінен қала бастығы ұстап алыпты. Өз басым нендей жағдай болғанын анық білмеймін. Білетінім, осы оқиғаға байланысты бүкіл қаланың шулап жатқаны ғана, өйткені әлгі екеуі араларынан қыл өтпес дос болғандықтан, олардан мұндай сорақылықты ешкім күтпепті, — себебі, айтуларынша, жұрттың бәрі оларды екі дос деп қана атайды екен.

— Лотарио мен Камилланың қай жолмен кеткенін құлағыңыз шалған жоқ па? — деп сұрады Ансельмо.

— Ол жағынан мүлдем хабарым жоқ, қала бастығы оларды індете іздестіріп жатқан көрінеді, — деді қалалық.

— Жолыңыз болсын, сеньор, — деді Ансельмо.

— Аманшылықта болыңыз, — деп жауап қатқан қалалық сапарын жалғады.

Осынау жаманат хабардың Ансельмоны жабықтырып жібергені сонша, ол жынданып кетудің ғана емес, жан тапсырудың да аз-ақ алдында тұрған-ды. Зордың күшімен орнынан көтерілген ол жолдасының үйіне қарай бағыт алды, — анау мұның қандай қасіретке ұшырағанынан бейхабар еді, бірақ бет-әлпеті аппақ қудай боп, жүдеп-жадап, титығына жетіп шақ тұрғанын көріп, айтып жеткізгісіз ауыр қайғысы барын ұқты. Ансельмо жатқысы келетінін айтты және қағаз-қалам сұрады. Жолдасы оның тілегін орындап төсекке әкеп жатқызды, оңаша қалдырып, тіпті, өтініші бойынша, есікті сыртынан кілттеп те тастады. Ал, оңаша қалған кезінде қандай тақсіретке тап болғаны жайындағы ойдың апшысын қуырып, көңілін астан-кестең етіп жібергені сонша, ақырғы демі жақындап қалғанын анық сезді; осыған байланысты хат қалдырып, өзінің ойламаған жерден өлім табу себебін түсіндіріп кеткенді жөн көрді; осылай ұйғарған ол хатын жаза бастады, бірақ айтайын дегенін түгел айтып үлгермей жатып, демі үзіліп кетті, сөйтіп пәруайсыз әуестігі салдарынан тапқан қайғысы көрер күнін біржола шектеп тынды. Арада әжептәуір уақыт өткенімен Ансельмоның ешкімді шақырмай жатқанын байқаған үй иесі халі қалай екенін сұрамаққа ішке кіріп, басын жазу үстеліне сылқ түсірген Ансельмоның кереуетке жамбас сүйеп отырғанын, алдында жазылып бітпеген беті ашық парақ жатқанын, ал қаламын қолынан әлі шығармағанын көрді. Қожайын бермен жақындап, атын атап дыбыс берген, жауап болмаған соң білегін ұстап көріп, суық екенін сезіп, жүріп кеткенін түсінді. Бұл жайдан қатты шошынып, қапаланған үй иесі Ансельмоның ажалына куәлік ету үшін малайларын шақырып алды, сосын марқұмның өз қолымен жазылғанын жария етіп, қалдырған хатын оқып шықты, ал онда мынадай жолдар бар-тын:

“Пәтуасыз да пәруайсыз тілегім түбіме жетті. Егер өмірден өткенім жайындағы хабар Камиллаға жетер болса, оны кешіргенімді білсін, өйткені ғажайып бірдеңе жасау оның қолынан келмес еді, ал мен одан ондайды талап етпеуге тиіс едім, осы себепті, ар-ұятымның аяққа басылуына өзім басшы болғандықтан, мені аяудың...”