Дон Кихот І - Мигель де Сервантес

— Дей тұрғанмен, мені күдіктен біржола арылта алмадыңыз, — деп ескертті жолаушы. — Талай мәрте оқуға тура келді: екі кезбе рыцарь егесіп қалады, екеуі де басынан сөз асырмай даулары ушығып кетеді — міне, енді ыза қысқан олар аттарының басын бұрып екі жаққа айрылып кетеді де, кідірместен жалт бұрылып кері қарай көсілте шауып, бір-біріне тарпа бас салады, міне дәл осы арада, атпен ағызып келе жатқан кездерінде, олар өздерін ханымдарына табыс етеді. Қателіктің ақыры, әдетте, былай болады, бірі дұшпанының найзасына шаншылып шалқасынан түседі, ал екіншісі — әрине, атының жалына жармасып үлгермегенде ол да соның кебін киіп жерге гүрс құлар еді. Сонда деймін-ау, қаза тапқан рыцарь әлгі қысқа қайырым айқастың алас-күлесінде құдайға жалбарынуға уақыт таба ала ма — осы белгісіз боп қалып тұр. Ханымына жалбарынып сөз шығындағанша, бұл сөздерін христиан ретінде баршамызға әрі парыз, әрі міндет боп табылатын үрдіске жұмсағаны жөн болатын еді ғой. Оған қоса, кезбе рыцарьдың бәрінде бірдей өзін табыстай алатын ханымның жоқтығына сенімім кәміл — өйткені, олар шетінен ғашықтық сезім шырмауында жүрген жан емес қой.

— Ондайдың болуы мүмкін емес, — деді наразы Дон Кихот. — Яғни, менің айтайын дегенім, ханымы жоқ кезбе рыцарь дейтіннің болуы мүмкін емес, өйткені біреуге ғашық рыцарь — жұлдызды аспан секілді үйреншікті де табиғи құбылыс, оған қоса әлдебір романда махаббат машақатынан мақұрым кезбе рыцарь бейнеленді дегенді сірә да кездестірген емен. Ал, егер ондай рыцарь өмірде болған күннің өзінде, ол рыцарлар қауымының заңды ұлы емес, оның ауласына қақпадан кірмей, ұры-қары тәрізді шарбағынан қарғып кеткен бұралқы баласы саналар еді.

— Солай болғанымен, жаңылмасам, — деп ескертті жолаушы, — Амадис Галльскийдің інісі дон Галаордың өзін тапсыратындай осындай ханымы болмағанын бір кітаптан оқығаным бар еді, алайда бұл үшін оған ешкім айып таққан жоқ және бұл оның керемет ержүрек әрі атақты рыцарь болуына бөгет жасаған емес.

Бұған Дон Кихот былай деп жауап қатты:

— Сеньор! Ала қойды бөле қырыққан жөн болмас. Оның үстіне, аталмыш рыцарьдың сырттай ғашық болғаны және бұл сезімге бар ынты-шынтысымен берілгені маған мәлім; рас, ол ұнатып қалған ханымдарының бәріне де ынтызарлық білдірген-ді, өйткені оның қанға біткен қасиеті сондай еді, осы себепті өз еркіне өзі қожалық ете алмаған. Әйткенмен, оның жүрегіне әмір жүргізген әйелдің болғанына, қашан да, қайда да өзін тек соған ғана тапсырып отырғанына шек келтірудің жөні жоқ; рас, ол бұны жан баласына білдірмей құпияда ұстады, өйткені ол құпияға беріктігімен аты шыққан рыцарь еді.

— Егерде табиғи болмысына сәйкес кезбе рыцарьдың әйтеуір біреуге ғашық болуы шарт саналса, — деді жолаушы, — онда өзіңіз де, мархабатты мырза, ондайдан құралақан емес шығарсыз, өйткені таңдаған кәсібіңізге орай бұл сіз үшін парыз есепті ғой. Дон Галаор сияқты сыр шашпауға бел байлаған адам болмасаңыз, осы әңгімені тыңдап келе жатқандардың атынан және өз атымнан ханымыңыздың есімі мен ақсүйектік атағын, туған жерін айтып беруіңізді және кескін-келбетін сипаттап беруіңізді сұраймын. Мына сіз секілді, мархабатты мырза, өз долбарымша, айбынды рыцарьдың өзіне қызмет ететіні және өзін сүйетіні басқа да жұртқа мағлұм болғаны ол үшін де зор қуаныш қой.

Бұл сөздерді естіген Дон Кихот ауыр күрсініп алды.