Дон Кихот І - Мигель де Сервантес

— Мейірімді Санчом, бұл қамал-сарайдың, яғни бекеттің, шынымен-ақ дуаланғанына енді анық көз жеткіздім. Ақиқатына келгенде, өзіңді сонша айуандықпен мазақ қылғандарды қалай ғана елес деп және ана дүниеден ауғандар деп айтпассың? Бұлай деуіме негіз боп тұрған нәрсе мынау: өзің бастан өткеріп жатқан аса аянышты жағдайды шарбақ сыртынан бақылап тұрған кезімде шарбақтың ар жағына қарғып өтпек түгілі, атымнан да түсе алмай қалдым ғой, оның себебі жадыланып қалған сияқтымын. Арыммен ант етейін, егер шарбақтың ар жағына қарғып өтетіндей немесе атымнан түсе алатындай халде болсам, өзіңді жәбірлеуші дарақылар мен бұзықтардың сазайын тартқызар ем және адамдарды қорлап, мазақ қылуға өмір-бақи зауқы соқпайтындай етер ем, бұл үшін тіпті рыцарьлар қауымының, ол жайында өзіңе бұрын да бірнеше мәрте мәлім еткенімдей, рыцарьлардың рыцарь еместерге тек ең бір амалсыз және айрықша қажеттілік туған жағдайда ғана, яғни олар бұның, рыцарьдың, өміріне қатер төндірген жағдайда ғана, қол көтеруіне рұқсат ететін заңын бұзуыма тура келсе де қайғырмас ем.

— Рыцарьлар қатарына қабылданбағаныммен, шамам келсе өз кегімді өзім-ақ қайтарған болар ем, бірақ әңгіме сонда, шамамның болмағанында боп тұр ғой, — деді Санчо. — Бірақ, қалай десеңіз де, өзімді келемеш қылғандардың, өзіңіз сендірмек болғандай, жансыз елес те, жадыланған біреулер де емес, кәдімгі сіз бен біз секілді адамдар екенін қадап айтқым келеді. Әрқайсысының өз аты-жөні бар, — мені қақпақылдап жатқан кездерінде өзара сөйлесумен болды, сол кезде біреуін — Педро Мартинес, екіншісін — Тенорьо Эрнандес деп атайтынын, ал бекетшінің аты-жөні — Хуан Паломеке, лақап есімі Солақай екенін білдім. Сондықтан, мейірімді мырзам, шарбақтан қарғып өтуге және аттан түсуге сізге көз байлау емес, басқа бірдеңе бөгет болған тәрізді. Осының бәрі өзіміз іздеп жүрген шытырман оқиғалар ақыр соңында туған-туысыңды да танымай қалатындай шатақ жағдайларға душар етерін анық көрсетіп тұр. Өзімнің орталау ақыл-ойымша, ең жақсысы және ең тынышы үйімізге қайтқанымыз ғой деймін: қазір егін орағының нағыз қызған кезі, шаруашылықпен шындап айналысатын шақ, ал біз болсақ делқұлы жандарша босқа тентіреп жүрміз, ол да аздай, оттан қашып құтылсақ, шоққа барып жығыламыз.

— Өй, сенің рыцарьлыққа қатысты жайлардан түсінігің қандай, Санчо! — деп дауыстап жіберді Дон Кихот. — Көп сөзді қой да артын күт: бұл салада қарасын боп жүргеннің өзі қандай құрмет екеніне көзің жетер күн де келеді. Ал, енді айтшы өзің маған: айқастарда жеңіске жету мен жауды жер жастандырудың қуанышын немен салыстыруға болады және одан асқан қандай бақыт бар? Әрине, ештеңе жоқ.

— Жарайды, өзім бастан кешіп көрмесем де, солай болсын-ақ дейік, — деп жауап қатты Санчо. — Менің білетінім біреу ғана: екеуіміз кезбе рыцарьға айналғалы бері, немесе, дәлірек айтқанда, сіз өзіңіз, тақсыр, айналғалы, — өйткені менің мұндай биік дәрежеге ие болуға ешқандай қақым жоқ екені белгілі, — бискайлықпен айқастан басқа еш бір қақтығыста жеңіске жеткен кезіміз болған емес қой, оның өзінде де сіз, мейірімді мырзам, құлағыңыздың жартысы мен дулығаңыздың жартысынан айрылып тындыңыз. Міне, тап сол кезден бері таяққа жығылу мен жұдырық жеуден көз ашпай келеміз, бұл аз болғандай, мені, оған қоса, қақпақылдап мазақ қылды — және бәрі де қас қылғандай жадыланған біреулер: өйткені, мен олардан кек те қайтара алмаймын және, өзіңіз айтқандай, жауды жеңгеннен табар жан рақаты қаншалықты керемет екенін де өмірбақи білмей өтетін болам.