Дон Кихот ІІ - Мигель де Сервантес

— Құдай біледі бар ғой, ол деревняда тұратын қызша емес, астаналық сәнқойша киінген! Шын айтамын, үстіндегісі патендер емес, егер өз көзім өзімді алдап тұрмаса, аса қымбат маржандар және куэнкалық жасыл шұғасымақ емес, ең тәуір барқыт! Ал, анау аппақ әдіптер ше, қарабайыр кенептен деп ойлайсыз ба? Жоға, оллаһи, атластан! Ал жүзіктері ше, гагаттан дейсіз бе? Қайда-ан, егер бұлар алтын сақина болмаса, оңбай-ақ кетейін. Және алтын болғанда қандай — айрандай әппақ інжуі бар алтын; мұндай інжудің әрқайсысы адамның көзінен артық тұрады. Ойбуй, шашына қарасаңызшы! Егер тек ол жапсырма шаш боп жүрмесе, мұншалықты ұзын, мұншалықты жалқын шашты өзім өз болғалы көрген емен. Ал, қане, сымбатынан бір мін тауып көріңізші! Ау, бұл деген бұтақтары құрмадан көрінбейтін пальма ғой, шашы мен мойнындағы әне бір әлеміштері сол құрмаларды еске салады. Оллаһи-белләһи шын айтам, бұл деген нағыз қасқыр қыз, — мұндайлар намысын қолдан бермейді.

Деревнялық мәнердегі бұл мақтау Дон Кихоттың күлкісін келтірді, алайда оның өзі де мұндай көзелді, аяулы ханымы Дульсинея Тобосскаяны есептемегенде, бұрын-соңды көрмегені жайында тұжырымға тірелді. Китерия сұлудың әлпеті қуқылдау көрінді — шамасы, басқа да қалыңдықтар секілді, неке қияр алдында сыланып-сипанып, өткен түнде онша жақсы ұйқтамаған ғой. Шеру жақын маңайда, осы көк шалғында орнатылған, бұтақтармен көмкеріліп, кілем жабылған тақтай тұғырға қарай бағыт алды, неке қию салтанаты осы жерде өтуге тиіс-ті, сондай-ақ бұл арадан ойындар мен билерді де тамашалауға болатын; сөйтіп, бәрі тұғырға енді-енді жақындаған кезде, кенет, арт жақтан:

— Тоқтаңдар, асығыстық жасап ағаттыққа ұрынған жарандар! — деген қатты дауыс шықты.

Жұрттың бәрі осы дауыс пен осы лебіз естілген жаққа жалт қарасып, мұны айтқан адам үстіне жалынның тілі секілді, шамасы, жібектен болса керек, жапсырмалары бар қара камзол киген еркек екенін көрді. Басында (бәрі де бірден байқағандай) кипарис бұтақтарынан өрілген қаралы гүлтәж бар, қолындағы ұзын таяққа сүйеніп тұр екен. Жақынырақ келгенінде бәрі де мұның салқам жігіт Басильо екенін көрді, оның осындай салтанатты сәтте аяқ асты тап бола кеткенінің түбі жақсылыққа соқтырмайтынын сезген олар әлгіндей айқай мен әлгіндей сөздің астарында не жатқанын түсінбей дал боп тұрып қалды.

Сілесі қатып шаршап, ентігіп қалған Басильо ақыры жас жұбайлардың алдына келіп тоқтап, болат ұштығы бар таяғын жерге қадады, түсі қуқыл тартып кеткен ол сосын Китерияға қарап қарлығыңқы әрі үздіккен үнмен былай деп сөйлеп кетті:

— Мейірімсіз Китерия, өзіміз тұтынатын қасиетті діннің заңдарына сәйкес, көзім тірі тұрғанда ешкімге күйеуге шығуыңа болмайтыны саған жақсы мәлім. Сонымен бірге, жұмсаған уақытым мен жасаған қарекетімнің нәтижесі дәулетімді тасытар деген үміттің жетегінде жүрген шағымда ар-намысыңа ңұқсан келтірмеуге, әдептілік сақтауға барымды салғаным да сен үшін құпия сыр емес, ал сен болсаң ізгі ниетім алдындағы парызыңнан бас тартып, маған тиесілі болсаң да, өзіңді басқа біреудің ықтиярына, — жан рақатын таптырар нәрселерді ғана емес, сонымен бірге тіпті бақыттың өзін сатып алуға мүмкіндігі бар адамның ықтиярына тапсырғалы тұрсың. Олай болса, оның бақыты толыққанды болуы үшін (өз басым оны мұндай бақытқа лайық санамаймын, алайда көктегі құдірет солай ұйғарған шығар), оның бақытына бөгет жасап, кедергі келтіретіннің бәрін өз қолыммен жоям, сөйтіп оған жол босатам. Камачо бай тасбауыр Китериямен бірге ұзақ ғұмыр кешсін, кедей Басильо өлім тапсын — оны көрге тыққан қуаныш-шаттығының қанатын қиған жоқшылық!