Дон Кихот ІІ - Мигель де Сервантес

Басильоның жасағы Дон Кихотты да шақырды, себебі оны құрмет тұтуға лайық әрі ер мінезді адам деп бағалаған-ды. Камачоның ас та төк тойында, — айта кетерлігі, бұл той түннің бір уағына дейін созылыпты, — бола алмайтынын білген Санчоның ғана қабағы жазылмады; осы жағдаятқа байланысты, қапалы да қамкөңіл Санчо мырзасы мен Басильо достарының соңында салпақтап келе жатты; ол Египет қазандарын артта қалдырып бара жатыр еді, алайда ол қазандардың жарқын бейнесі жүрегінде болатын, ал өзімен бірге кәстрөлге салып әкетіп бара жатқан, бәрін түгел дерлік жеп, түгел дерлік тауысуға қалған сүйек-саяқтар болса, өзіне жоғалтқан игіліктерінің ғаламаттығы мен шектен тыс молдығының айғақ-нышаны секілді елес беретін; осылайша, терең ойға шомып тұнжыраған, алайда қарыны тоқ Санчо сұр жорғасын тепеңдетіп Росинанттың соңынан еріп келе жатты.

ХХІІ тарау

Бұл тарауда Ламанчаның қақ төрінде орналасқан Монтесинос үңгіріндегі үрейлі шытырман оқиға жөнінде және бұл оқиғаның айбынды Ламанчалық Дон Кихот үшін аса абыройлы аяқталғаны жайында әңгімеленеді

Өздерін жақтағанының қарымтасы үшін жас жұбайлар Дон Кихотқа құлақ естіп, көз көрмеген көп құрмет-қошемет көрсетті, батырлығына қалай қайран қалса, даналығына да солай таңырқанысып, ерлігін бағалап екінші Сидке, ділмарлығын бағалап екінші Цицеронға теңеді. Ақпейіл Санчо жас жұбайлар есебінен үш күн бойы қатарынан мелдектеді, ал олар, айтқандайын, жалған жарақат жайында Китерия сұлуға алдын-ала хабар етілмегенін, бұл әурешілікті Басильоның өзі ойлап тапқанын және бәрі де ойдағыдай болар деп дәмеленгенін, ақыры, шын мәнінде де солай боп шыққанын мәлім етті; дей тұрғанмен, Басильоның мойындауынша, қажеттілік туған жағдайда өз әрекетін қолдап, өтірігі әшкереленіп қалуына жол бермеу үшін, ойға алған ісі жайында достарының кейбіріне, бәрібір, айтуына тура келіпті.

— Ізгі мақсатты көздеген істі алдамыш деуге әсте болмайды, — деді Дон Кихот.

Бұдан соң ол бір-бірін сүйетін екі жанның некеге тұруы аса бір ғанибет нәрсе боп табылатынын, ал махаббаттың ең қас жауы аштық пен көз аштырмас жоқшылық екенін, өйткені махаббат деген, әсіресе нақсүйер ғашығына қол жеткізген шақта, үзілмес-тынбас шаттық, шалықтау мен жан рақатын табуға айналатынын, міне, тап осы кезде оны бітіспес жауы — жоқшылық пен кедейлік қыспаққа алатынын айтып өтті; мұның бәрін ол, Дон Кихот, өнердің сеньор Басильо өзі үлкен ықылас білдіретін түрлерімен айналысудан тыйылғаны жөн деген мағынада құлаққағыс етіп отыр, өйткені мұндай жаттығулар оған атақ әпергенімен ақша әкелмейді, сондықтан ол өзіне әрі заңды, әрі ақыл-айла қажет болатын жолмен дәулет жиюы қажет, ал ептейлі де еңбекқор адам мұндай жолды қайтсе де таппай қоймайды. Айдай сұлу әйелі бар құрметті кедей (алайда, ақиқатына келсек, кедейге құрмет көрсетілетін кез кемде-кем) шын мәніндегі асыл қазына иесі, ал оны одан тартып алу да бір — оның ар-намысын тартып алып, аяққа таптау да бір. Кедейге тұрмысқа шыққан сұлу да жібі түзу әйелді лаврмен және пальма бұтағымен, жеңіс және салтанат гүлтәжімен марапаттаған жөн. Сұлулық оны көріп, біліп тұрғандардың жүрегін өз-өзінен жаулап алады, — тәкаппар бүркіттер мен биікте самғайтын басқа да құстарды ол өзіне құдды бір дәмі ауыздан кетпес шырға тәрізді тартады, бірақ сұлулыққа тапшылық пен жоқшылық серіктессе, онда оған қарға, құзғын және басқа да жыртқыш құстар үйірсектейді, міне осындай сын-сынақтан сүрінбей өткендер ғана жұбайының гүлтәжі атануға лайықты.