Дон Кихот ІІ - Мигель де Сервантес

“Мейірбан ханымым Дульсинея Тобосская сізді қолыңыздан сүйеді және сау-сәлемет жүрмісіз, соны хабарлауыңызды қатты өтініп сұрайды; ал өзі шектен тыс мұқтаждық көріп жатқандықтан сізге тағы бір өтініш білдіргісі келеді: мына қолымда ұстап тұрған, бірер киілген жаңа белдемшені кепілдікке алып, оған қарызға алты немесе мүмкіндігіңізге қарай одан да көбірек реал бере тұрмас па екенсіз, — бұл ақшаны ол сізге көп ұзамай-ақ қайтаруға серт етеді”.

Бұл өтініш мені әрі таңырқатып, әрі абыржытып тастады, сосын сеньор Монтесиностан:

“Сеньор Монтесинос! Жадыланған ақсүйек жандар мұқтаждық көруші ме еді?” деп сұрадым.

Ол маған былай деп жауап қатты:

“Ақиқатына келсек, сеньор Ламанчалық Дон Кихот, өзіміз мұқтаждық атандырып жүрген нәрсе барлық жерде кездеседі, ешкімді ықпалынан тыс қалдырмайды, барлық адамға қатысы бар, тіпті жадыланғандарды да аямайды, осы себепті сеньора Дульсинея Тобосская сізден қарызға алты реал сұраса және кепілдікке, меніңше, тәп-тәуір дүние ұсынып тұрса, онда мұндай көмектен бас тартуыңыздың реті жоқ; оның өте ауыр жоқшылықта жүргені күмәнсіз”.

“Кепіл затты алмаймын, — дедім мен, — алайда аталмыш соманы да бере алмаймын, өйткені менде бар-жоғы төрт-ақ реал ғана”.

Мен бұл ақшаны (таяуда өзің, Санчо, жолда кездескен мүсәпірлерге үлестірерсің деп берген ақшаң ғой бұл) Дульсинея құрбысының қолына ұстаттым да, былай дедім:

“Ханымыңызға айта барыңыз, қалқам, көріп жатқан қиыншылықтары менің де жаныма қатты батады, оны мұндай ауыртпалықтан алып шығу үшін Фуггерге айналудан да тайынбас едім. Сондай-ақ, оның сүйкімді ажарына сүйсіне көз тігіп, тапқыр да ұтқыр сөзінен ләззат алу мүмкіндігінен ада болғандықтан менің де сау-сәлемет бола алмайтынымды және болуға тиіс те еместігімді, сонымен бірге, өзіне шын берілген малаймен, ерен уайым-қайғыдағы рыцарьмен жүздесіп, әңгімелесуге рақымшылық жасауын қатты өтініп сұрайтынымды хабарлаңыз. Оған тағы мынаны айтыңыз: маркиз Мантуанский сияқты менің де серт пен ант бергенім жайындағы хабар күндердің бір күнінде оған да жетіп қалар: аталмыш маркиз өлім аузында жатқан немере жиені Балдуинді таудың арасынан тауып алғаннан кейін оның кегін қайтаруға, кегін қайтармайынша, тамақ ішкенде дастарқан жайғызбауға (бұған басқа да көптеген ұсақ-түйекті қосақтаған еді) ант берген болатын. Тап осылайша мен де сеньора Дульсинея Тобосскаяны жадысынан арылтпайынша ешқашан дамылдамауға, дүниенің жеті бөлігін инфант дон Педро Португальскийден гөрі ықтияттырақ аралап шығуға ант етем”.

“Ханымымның жолында тындыратын шаруаңыз тек осымен ғана шектеліп қала қоймас”, деді бұған жауап ретінде әлгі бикеш.

Сол жерде ол төрт реалды қағып алды да, басын июдің орнына жерден екі шынтақтай биікке секіріп түсті.

— Жасаған құдай сақтай гөр! — деп сол арада Санчо бар дауысымен бақырып жіберді. — Сиқыршылар мен арбаушылық айла-амалдар дүниеде осындай күшке ие болады деп кім ойлаған? Қалай ғана олар мырзамның мүлтіксіз ақыл-есін ештеңемен салыстыруға келмейтін ерекше бір есалаңдыққа айналдырған десеңізші. Әй, сеньор-ай, сеньор-ай! Құдай үшін, тақсыр, қалпыңызды қайта табыңызшы, ар-ұятыңызды сақтаңызшы, ақыл-ойыңызды ауытқытып, алжастырып жіберген қисынсыз нәрселерге деген сенімнен арылыңызшы!

— Сенің, Санчо, бұлайша күйіне сөйлейтін себебің — маған жақсылық ойлайсың, — деді Дон Кихот, — дегенмен, тіршілік түйткілдерінен хабарың кемдеу болғандықтан, түсінігіңе азды-кем ауыр соққанның бәрін ақылға сыйымсыз нәрсе деп бағалайсың. Алайда, қайталап айтайын, жер астында көргендеріме қатысты тағы біраз жайды саған кейінірек әңгімелеп берем, сонда шыншылдығы дау тудырмайтын және ештебір күдік келтірмейтін бүгінгі әңгімеме өзің де риясыз сенетін боласың.

ХХІҮ тарау

Бұл тарауда қаншалықты ерсі көрінгенімен осынау айтулы хикаяны дұрыс түсінуге соншалықты қажет әрқилы ұсақ-түйектер турасында сөз болады.