Дон Кихот ІІ - Мигель де Сервантес

Герцогтың керемет әзілқой әрі сауықшыл үй басқарушысы бар-тын: Мерлиннің рөлін орындаған сол еді, осы шытырман оқиғаның басы-қасында болған да, өлең шығарып, паждардың біріне Дульсинеяны бейнелеуді үйреткен де сол болатын. Шамалы ғана уақыттан кейін ол мырзаларының көмегімен жаңа шытырман оқиғаның жоспарын жасап, ой-қиялының асқан шалымдылығы мен шектен тыс байлығын паш етті.

Ертеңіне герцогиня Санчодан Дульсинеяның жадысын қайтару мақсатында өз міндетіне алған тәубеге келу шарасына кіріскен-кіріспегенін сұрады. Санчо кіріскенін, өткен түнде ғана өзіне бес рет соққы бергенін хабарлады. Герцогиня одан соққыны немен бергенін сұрады, Санчо қолымен бергенін айтты.

— Ол шапалақпен соғу ғой, шыбыртқымен емес, — деп құлаққағыс етті герцогиня. — Өзіңе мұншалықты жан аярлық жасауың данагөй Мерлинге онша ұнай қоймас деп ойлаймын. Абзалы, мейірбан Санчо, тікенегі немесе түйіні бар қамшыны таңдағаның жөн, — сонда жанға батыңқырайтын болады: өйткені, оқу мен тоқуға да тоқпақ керек, деген сөз тегін айтылмаған ғой, ал Дульсинея секілді айтулы ақсүйек ханымға мұндай татымсыз да жарытымсыз құрбандықпен бостандық әпере алмайсың. Одан соң, Санчо, сылбыр әрі жүрдім-бардым атқарылған игі істердің есепке алынбайтынын және ондайдың ешқандай құны болмайтынын қаперіңде ұстағаның жөн.

Бұған Санчо былай деп жауап қатты:

— Ондашы, сіз маған, биік мәртебелім, қамшы ма немесе арқан ба, қайсысын хош көрсеңіз соны тауып бере қойыңызшы, сосын өзімді шықпыртуға кірісейін, бірақ қатты ауыратындай етіп ұрмаймын, себебі, біліп қойғаныңыз мақұл, мейірбан ханым, қарапайым мұжық болғаныммен, тәнім қалың кендір матадан емес, мақта матадан жаралғандай, ал біреудің пайдасы үшін өзіңді өзің мүгедек қылудан асқан миғұлалық жоқ.

— Ендеше, іске сәт, — деді герцогиня, — ертең тілегіңе сай келетін бір қамшы тауып берейін, үлбіреген терің оны туған апасындай жақсы көріп кететін болады.

Одан соң Санчо герцогиняға былай деді:

— Сізге айтып қойғаным артық етпес, қымбатты сеньорам, зайыбым Тереса Пансаға хат жазып, өзінен қол үзгелі бері басымнан кешкен жайларымның бәрін түгел хабарлаған едім; хатым осында, қойнымда, тек адресін жазу ғана қалып тұр; осы хатты, парасатты ханым, өзіңіз оқып шықсаңыз деп ем, өйткені, меніңше, ол губернаторларша жазылған секілді, яғни, басқаша айтқанда, губернаторлар ғана жазуға тиісті хат секілді.

— Оны жазған кім? — деп ынтықты герцогиня.

— Кім жазсын, мына күнәкар пендеңіз тұрғанда? — деді Санчо.

— Сонда оны өз қолыңмен жаздың ба? — деп тімтіне берді герцогиня.

— Қайдан, — деп жауап қатты Санчо, — мен оқи да, жаза да алмаймын, тек қол қоюды ғана білем.

— Жарайды, көрелік, — деді герцогиня, — бұл хатыңда ақыл-ойыңның қаншалықты ұшқыр екенін анық көрсеткеніңде еш күмәнім жоқ.

Санчо қойнынан желімделмеген хатты алып герцогиняға ұсынды, ал онда былай делінген еді:

«Олар қатырып жон терімді сыдырды, есесіне қатырып атқа мініп қыдырдым; жақсы аралға ие болатын түрім бар, бірақ өтеміне жақсылап тұрып таяқ жеуден қашып құтыла алмасым анық. Сен қазір мұның мән-жайын түсінбейсің, сүйікті Тересам, кейін өзім айтып берермін. Біліп қой, Тереса, мен мынадай нық шешімге келдім: енді сенің тек күймемен ғана жүруің керек, әйтпесе саған басқаша үйлеспейді, себебі басқадай бірдеңеге мініп жол шегуің — ендігі жерде сен үшін төрт аяқтап еңбектеп жүрумен тең боп шығады.

Сен губернатордың зайыбысың, байқағын: ешкім саған ешқандай мін таға алмайтын болсын! Осы хатпен бірге сеньора герцогиня өзіме тарту еткен аңшының жасыл шекпенін де қоса жолдап отырмын, бұдан қызымызға белдемше мен кофта шықпас па екен, байқап көрші. Бұл жақтағылар қожайыным Дон Кихотты есуас ақылман және күлкілі кеше атандырып жүр, ал мені оған іздесе таптырмайтын серікке балайды. Біз Монтесинос үңгірінде болғанбыз, ал данагөй