Дон Кихот ІІ - Мигель де Сервантес

— Егер рыцарьда атқосшы болса, онда ол сауырға отырсын және екеуі де өз тағдырын айбынды Бәлеқұмарға сеніп тапсырсын, өйткені Бәлеқұмардың семсерінен басқа ешқандай семсер де, ешкімнің қаскүнемдігі де оларға зардабын тигізе алмайды. Аттың мойнына орнатылған қазықты бұраса болды, рыцарь мен атқосшыны ол әуе арқылы Бәлеқұмар өздерін тосып отырған жерге жеткізеді, алайда биікте ұшудан басы айналмауы үшін екеуі де көзін байлап алуға тиіс және ат кісінеп қоя бергенше таңғышты шешпеу керек, ал аттың кісінегені саяхаттың аяқталғанын білдіреді.

Бұдан соң жабайылар Клавиленьоны қалдырды да, асықпай адымдап келген жақтарына қайтып кетті. Атқа көзі түскен бойда Құсавана жыламсырап, Дон Кихотқа қарап былай деді:

— Айбынды рыцарь! Бәлеқұмар уәдесін орындады: ат міне тұр, ал біздің сақалымыз болса өскен үстіне өсіп барады, оны қырқып және қырып тастауды сенен әрқайсымыз сақалымыздың әр қылшығы атынан жалбарынып сұраймыз, ол үшін саған атқосшыңмен бірге атқа отыру, сөйтіп адам таңғаларлық бұл саяхаттарыңа сәтті қадам жасау ғана қалып тұр.

— Сеньора графиня Үшфальди, өз еркіммен және ықтиярыммен тап солай істегелі де тұрмын және күттіріп қоймау үшін астыма салатын көпшік те алып жатпаймын, шпорымды да тақпаймын, — өзіңіздің, сеньора, бетіңізді және басқа да дуэньялардың бетін жүн-жыбырдан таза қалпында көруге деген ынтызарлығымның ересендігі, міне, осындай, — деді Дон Кихот.

— Ал, мен олай істемеймін, — деп мәлім етті Санчо, — өз ықтиярыммен де, біреудің ықтиярымен де олай істемеймін. Егерде сақалдан арылту тек өзім ат сауырына отырғаннан кейін ғана іске асатын шаруа болса, онда мырзам өзіне серіктікке — басқа атқосшы, ал сеньора дуэньялар — бетін жылтырататын басқа амал іздей берсін, мен әуеде ұшуды рақат санайтын сиқыршы емеспін. Оның үстіне, губернаторлары ұшып-қонып жүр дегенді естігенде аралдағы адамдарым қандай ойда қалмақ? Одан соң тағы бір мынадай мәселе шығып тұр: осы арадан Кандайяға дейін үш мыңдай миль, егер ат болдырып қалса немесе дәу ашу шақырса, онда қайтар жолға алты жылдай уақытымыз кетеді екен, олай болса арал жайындағы уәденің әншейін әңгіме боп қалары кәміл. Өйткені, кеш қалудан асқан қатер жоқ, деген сөз текке айтылмаған ғой, сондай-ақ: баспақ берген екен, дереу бас жібін байла, деген бар; сосын, мына сеньоралардың сақалы кешіре көрсін, шадияр Петрге Римнен жайлы жер жоқ, — айтайын дегенім, маған осы арадан жайлы жер жоқ, бұл үйде маған күтім жасалады, ал қожайыннан үлкен жақсылық күтіп жүрмін, яғни губернаторлыққа бекітер деген үмітім бар.

Бұған герцог былай деп жауап қатты:

— Достым Санчо! Өзіңе уәде еткен арал жылжитын немесе жүзетін аралдар санатына жатпайды, тамырының тереңдігі сонша, жеті қат жер астына кеткен, сондықтан оны екі-үш ырғап жұлып тастай алмайсың, орнынан да қозғалту мүмкін емес. Одан соң, кез-келген жоғары қызметке қол жеткізу үшін аз ба, көп пе, міндетті түрде пара беру керек екенін өзің де менен кем білмейсің, ал мен болсам, сенен губернаторлықтың өтеміне мырзаң Дон Кихотпен бірге аттанғаныңды және осынау айта қаларлықтай шытырман оқиғаны аяқтап, ақырына дейін жеткізгеніңді қалап тұрмын. Бірақ, сен Клавиленьоға салт мініп, оның ұшқырлығына сай шапшаңдықпен жедел қайтып ораласың ба, әлде, күтпеген кепке ұшыраған жағдайда, бір тавернадан екінші тавернаға, бір бекеттен екінші бекетке тентіреумен, ілініп-салынып, сүйретіліп, жаяу-жалпылап жетесің бе, тоқ етерін айтқанда, қашан және қалай қайтып оралма мейлің, аралыңды тап сол бұрынғы орнынан табасың, арал тұрғындары өздерін қашан басқаратыныңды күтіп сені сол бұрынғыша шыдамсыздана тосып отыратын болады; сондай-ақ, мен де, өз тарапымнан, шешімімді өзгертпеймін, осы себепті, Санчо, бұған зәредей де күдік келтірме, әйтпесе өзің жайындағы жақсы ойларымның жалған боп шыққанына үлкен өкініште қалуым ықтимал.